De noodlanding van Boris Johnson

Beste Boris Johnson,

Hebben jullie in Groot-Brittannië nog Teletekst? In Vlaanderen doet de publieke omroep er niet meer aan, in Nederland nog wel. Ik heb nog steeds een zwak voor Teletekst; ik kijk meerdere malen per dag op mijn Teletekst-app, van alle nieuws-apps veruit de minst informatieve.

Waarom? Allereerst, vrees ik, vanwege het nostalgische karakter ervan: de blokkige letters, als bij een videogame uit de jaren tachtig. Maar ook vanwege de even efficiënte als harde zakelijkheid: op Teletekst moet elk nieuwsfeit in drie alinea’s passen. Voor achtergrond en duiding is geen ruimte, zodat je altijd eerst even je eigen fantasie kunt gebruiken voor je die achtergronden elders ziet en leest. Bovendien kun je in één oogopslag zien wat we beschouwen als het nieuws van vandaag, wat als het nieuws van gisteren, en hoe snel dat eerste dat tweede wordt. Belangrijk nieuws krijgt op Teletekst een eigen blok bovenin, maar dat blok verschuift vervolgens naar beneden, daarna vervalt het blok, en tot slot zelfs de nieuwspagina. Het oercliché na vreselijk nieuws is dat het leven doorgaat: op Teletekst zie je hoe snel. Leed, ververs, weg.

Het fijne aan Teletekst is ook de ouderwetse ernst ervan: soms haalt een triviaal bericht pagina 101, maar dat is uitzonderlijk. Toen ik op Teletekst las dat u minister van Buitenlandse Zaken werd, vroeg ik me af hoe uw eerste dienstreis zou verlopen. Naar welk door u zelf beledigd staatshoofd u zou afreizen, en wat het eerste incident zou worden. Over twintig jaar zullen we het in de biografieën van die dan ex-staatshoofden lezen. Zoals we in de autobiografie van George W. Bush ooit konden lezen dat die bij zijn eerste ontmoeting met Poetin hem zijn Schotse terriër Barney liet zien, en Poetin Bush bij zijn eerst bezoek aan Rusland voorstelde aan zíjn hond, de zwarte labrador Koni. Met de woorden: 'Groter, sterker en sneller dan Barney.'

Lees hier de andere columns van Leon Verdonschot

De gedachten hieraan raakten al snel ondergesneeuwd door nieuwer nieuws. Eerst was er Dallas. Toen Nice. En op het moment dat Nice nog een eigen blok nieuwspagina’s had, was er al de couppoging in Turkije. Toen nog met de kapitale letters STAATSGREEP, en een serie berichten over tanks voor het parlement die vooral schreeuwde om meer informatie. Geert Wilders, leider van de in peilingen grootste partij van Nederland, had die behoefte aan meer informatie niet: die twitterde al juichend over het einde van Erdogans regime. Ik denk dat iedere vrijheidslievende democraat hoopt op het einde van Erdogans regime, maar ik ken gelukkig maar weinig politici die een staatsgreep door het leger daar de beste weg naar toe vinden.

Inmiddels blijkt de couppoging vooral de opmaat geweest naar het nog verder vergroten van de macht van Erdogan, die aan één oproep genoeg heeft om zijn stoottroepen tot in Rotterdam journalisten en tegenstanders te laten bedreigen. Een eigen nieuwsblok is het al niet meer. Op maandagochtend was Nice alweer verdwenen van 101. En Turkije inmiddels gewoon net zo belangrijk als drie nieuwe doodgeschoten agenten in de Verenigde Staten en een veerboot naar Harlingen vol minderjarigen en speed, GHB en ketamine. Opnieuw zo’n 8-regelig bericht dat volop ruimte biedt aan het voorstellingsvermogen: Fear and Loathing in Harlingen ontmoet The Hangover voor pubers.

Maar daartussen stond gelukkig inderdaad het gehoopte bericht over uw eerste dienstreis als minister. Ik was benieuwd naar welk land. Het bleek ironisch genoeg een reis naar Brussel. Voor een étentje ook nog: precies wat al die Eurocraten volgens u voornamelijk doen. Maar de rest van het bericht stelde zeker niet teleur: uw eerste dienstreis was geëindigd in een noodlanding. Vanwege ‘technische problemen’. Over twintig jaar lezen we in uw autobiografie wel of dat klopt.

Leon Verdonschot