Sinds de opkomst van IS lijkt het erop dat het Westen steeds vaker doelwit wordt van aanslagen door homegrown islamitische terroristen. Wie zijn die jonge mannen? Waarom plegen ze hun gruweldaden? De Belgische auteur Lucas Catherine (69) biedt in zijn laatste boek Jihad en kolonialisme verrassende antwoorden.
U staat te boek als een marxistische schrijver. Omarmt u die typering?
Jazeker. Tenzij je marxisme als een ideologie ziet. Dat bijna religieuze verhaal van de utopische socialisten over het arbeidersparadijs enzo. Karl Marx had dat al voorzien. Toen men hem vroeg of hij een marxist was, zei hij: Al zullen er zat Marxisten zijn, ik ben het niet. Voor mij is marxistisch gewoon een methode, een manier om een analyse te doen. Marx had Hegel gelezen, ik niet. Maar het dialectische element van kracht en tegenkracht bestaat zeer zeker in historische en maatschappelijke ontwikkelingen.
Hoe bent u tot uw perspectief gekomen? Hoe bent u schrijver geworden?
Ik ben niet geboren als marxist, maar wel als werkvolk, dat helpt natuurlijk (lacht). Als werkvolk ga je, allé, op een bepaalde manier naar de maatschappij kijken. Naar wie de macht heeft, maar ook op het niveau van de themas waar ik over schrijf. Dat gaat eigenlijk altijd over kolonisatie. De Arabische wereld, de moslimwereld en hun relatie met de kolonisator. Ik merk ook dat ik veel gemeenschappelijk heb met Marokkaanse vrienden, omdat die ook uit werkvolk komen.
Dat klassenbewustzijn, komt dat uit uw studietijd? Wanneer begon u na te denken over het Midden-Oosten?
Het is niet begonnen met het Midden-Oosten. Het is begonnen met werkvolk. Ik zat met 38 mensen op de basisschool. Daarvan zijn er vier naar het middelbaar onderwijs gegaan en daarvan is er slechts één die overige studies afgemaakt heeft. Dat ben ik. En als ik dan zie wat de problemen van Marokkanen en Turken nu zijn, dan zie ik hetzelfde.
Hoe komt het dat u als enige een studie heeft kunnen afronden? Wat was er zo bijzonder aan Lucas Catherine?
Toeval, en het lot! Ten eerste omdat ik enig kind was. En dan nog wilden mijn ouders dat ik op mijn veertiende ging werken. Een oom die pastoor was, heeft druk op mijn moeder gezet zodat ik toch kon doorstuderen.
Uw laatste boek heet Jihad en kolonialisme. Wat is de kern van dat boek?
Ik ben begonnen met vragen te stellen over al die jihadisten die tegenwoordig vertrekken. Dat wordt steeds teruggebracht tot de islam. Maar hoe komt het dat er geen Belgische Turken vertrekken, terwijl ze veel makkelijker via Turkije kunnen reizen? Hoe komt het dat er geen Marokkaanse Berber-nationalisten vertrekken? Hoe komt het dat de mensen die vertrekken bijna allemaal psychisch in de war of op een andere manier marginalen zijn? Hoe komt het dat niemand van de vertrekkende jihadisten een gemotiveerde theologische uiteenzetting kan geven over waarom ze vertrekken of aanslagen plegen?
Lees het complete interview op BLENDLE
Tekst: Zihni Özdil / Fotografie: Corné van der Stelt