'Banksy respecteer ik niet, zijn kunst wel'

In The Art Of Banksy zijn 85 werken van ’s werelds bekendste streetartist te zien. Bij elkaar gebracht door Steve Lazarides (48), jarenlang Banksy’s vriend en agent. Over de concurrerende Banksy-expo op het Museumplein is hij duidelijk: ‘Het leven is oorlog, wat mij betreft.’

Tekst: Danny Koks

Het nieuwbakken Moco Museum aan het Museumplein heeft op dit moment ook een tentoonstelling over Banksy. Daar ben je vast niet blij mee.

‘Als moord legaal zou zijn, was ik met alle liefde op de trein gesprongen om ze te komen executeren. Nee, ik sta niet bekend om mijn grote tolerantie. Het leven is oorlog, wat mij betreft. Die gasten hebben gewoon mijn idee gejat en iets in elkaar geflanst om mij te snel af te zijn. Hun collectie is niet spannend en de tentoonstelling zit slecht in elkaar. Niets meer dan een galerie die zijn spulletjes wil verpatsen.’

Daar doe jij het niet voor? De meeste werken komen uit jouw eigen verzameling, toch?

‘Dat verhaal is door een of andere klotejournalist in de wereld gebracht. Als die stukken allemaal van mij zouden zijn, dan had ik ze verpatst en van het geld een Caribisch eiland gekocht. Nee, het heeft me bloed, zweet en tranen gekost om van zo’n twintig verzamelaars al deze stukken te mogen gebruiken. Ik doe dit om mensen een kans te geven bepaalde werken te zien die daarna waarschijnlijk voor altijd van het toneel zullen verdwijnen.’

Je hebt Banksy al tien jaar niet meer gesproken. Over de reden wordt bijna net zo druk gespeculeerd als over zijn ware identiteit.

‘Klopt, en ik ga je over beide niks vertellen. Maar je hebt gelijk, ik heb The Art Of Banksy gedaan zonder dat hij aan boord was. Vooral om de bezoekers en mezelf een plezier te doen. Sommige van onze stukken zijn in 2006 voor het laatst getoond. Ik heb dan wel geen persoonlijke band meer met hem, maar met alles wat hij heeft gemaakt des te meer. Hem respecteer ik niet, zijn kunst wel.’

Op de expo zijn ook veel foto’s uit de begindagen van Banksy, gemaakt door jou toen jullie nog samen de straat op gingen.

‘Als er nu een nieuwe piece van Banksy wordt ontdekt, staat het binnen een paar tellen online en heeft het vijftig miljoen views. Maar toen bestonden er nog geen smartphones, digitale camera’s of social media. Jarenlang wisten alleen ik en de mensen die op de foto stonden van het bestaan ervan.’

Dat waren nog eens tijden, zeker?

‘Reken maar. Streetart, kunst in zijn geheel, het is zo saai en veilig geworden. Niemand is meer bereid om zijn ballen op het hakblok te leggen en iets nieuws durven te proberen. Banksy is een van de grootste kunstenaars van de laatste twintig jaar. Maar ik zie niemand zijn plek overnemen. Ik zie vooral kunstenaars en galeries die het prima vinden om elkaars ideeën te jatten. Die foto’s brengen mij terug naar een andere wereld. Er was toen zoveel spannende streetart. En niemand van ons speelde ook maar een seconde met de gedachte dat wat mij maakten ons ooit ook maar een cent zou opleveren. We deden het voor the fuck of it.’

Het is niet meer wat het is geweest?

‘De straat is voor mij altijd het canvas voor de ontheemden geweest. Mensen zonder een stem, naar wie niet wordt geluisterd. En die als enige optie de straat hebben om zich te laten horen. Als ik nu om me heen kijk in Londen... Projectontwikkelaars gebruiken streetart als lokmiddel voor rijke hipsters, in de hoop dat ze in die buurt voor heel veel geld een huis kopen of een koffiebar openen. Terwijl Banksy en ik weggejaagd werden uit elke straat en van elke bouwput waar we kwamen. Daarom is hij ook gaan stencilen. Hij wilde zijn verf zo snel mogelijk op de muur krijgen, voordat de politie eraan kwam. Nu hebben ze een businessplan klaarliggen voor als hun werk wordt opgepikt.’

The Art Of Banksy is van 18 juni tot en met 30 september te zien in de Beurs van Berlage.

Lees ook: Banksy tekent ‘vluchtelingzoon’ Steve Jobs in kamp Calais

https://www.youtube.com/watch?v=yPpeFofPW1I