Kopzorg om de hoofddoek

Vorige week was er wat ophef over een poll die op de website van RTL Nieuws stond. De bezoekers mochten reageren op de volgende stelling: ‘Mijn kind heeft een juf die met een hoofddoek voor de klas staat.’ Er waren twee antwoordmogelijkheden: ‘Moet kunnen, als ze maar goed lesgeeft.’ En: ‘Dat zou ik niet accepteren.’ Op Twitter en Facebook spraken de mensen schande van het initiatief, dat volgens sommigen een zuiver staaltje stemmingmakerij was, bedacht om meer activiteit op de website te krijgen. Het antwoord liet zich bovendien al raden, vooral op internet, waar politieke en maatschappelijke pijnpunten doorgaans niet heel subtiel worden becommentarieerd, om maar een eufemisme erin te gooien.

De uitslag van deze poll pakte wonderlijk genoeg niet in het voordeel uit van de gasten die alles op de wereld kut vinden en dat ook op alle mogelijke manieren willen laten blijken, maar het volk was wel in woede ontstoken en dus moest er weer eindeloos worden gedebatteerd.

Hoewel ik zelf geen voorstander ben van mensen die hun religie meenemen naar het werk, vooral als ze voor een neutrale overheidsinstantie werken, kan ik me niet onttrekken aan het idee dat er een enorme tegenstrijdigheid zit in wat de ridders van een vrije westerse samenleving bepleiten en daarna vervolgens willen verbieden. De hoofddoek roept wellicht allerlei negatieve associaties op – temeer omdat we worden aangevallen door sektarische gekken die de islam misbruiken om hun eigen mislukte leven te camoufleren –, maar wij onderscheiden ons juist van hen door verdraagzaam te zijn voor iedereen, mits ze zich aan onze wetten en regels houden. Anders gezegd: de vrije keuze wegnemen van iemand die een hoofddoek wil dragen, is in strijd met alles waar een liberale maatschappij voor staat.

Dus als we de huidige staatsorde volgen, kan een hoofddoek niet worden verboden.

Dit laat onverlet dat er best nog eens kritisch mag worden gekeken naar de seculiere democratie van Nederland. Er zijn zat landen waar het voor ambtenaren verboden is om tijdens werkuren een religieuze uiting mee te nemen, bijvoorbeeld in de vorm van een ketting met davidster, een hidjab, of een keppeltje. Wij hebben het altijd normaal gevonden dat burgers hun geloof overal en altijd kunnen belijden, zonder overheidsbemoeienis, in de vorm van beperkende verboden en regels. Echter, tegenwoordig zijn achterdocht en onverdraagzaamheid aan de orde van de dag. Vaak zijn deze zaken gebaseerd op xenofobie, misplaatste angst en relzucht. Het zou kwalijk zijn als deze elementen het fundament leggen voor nieuwe wetgeving.

Maar wie zogezegd nog eens kritisch naar de kernwaarden van het secularisme gaat kijken, namelijk scheiding van kerk en staat, moet op zijn minst erkennen dat onderwijsambtenaren op het werk neutraal dienen te zijn. En als er dan toch behoefte is om een hoofddoek te dragen voor de klas, dan kan dat prima op een islamitische school, die dankzij al onze vrijheden ook in Nederland bestaat. We kunnen toekomstige discussies vermijden door nu te kiezen voor het uitbannen van geloof in gemeentehuizen, scholen en andere plekken waar mensen werken die door de overheid worden betaald.

Dit gezegd hebbende: die stakker van RTL Nieuws die de poll heeft bedacht, is natuurlijk niets meer dan een onverzadigbare populist die zoveel mogelijk clicks op zijn website wilde genereren. Missie geslaagd. Maar zielig was het wel.

Özcan Akyol