In Memoriam: ‘Peter, mijn vriend en held’

Mijn eerste herinnering aan Peter R. de Vries is het moment geweest dat mijn vader te gast was in zijn tv-programma Peter R. de Vries, misdaadverslaggever. Ik moet een jaar of veertien zijn geweest toen ik daar in de studio apetrots op mijn vader Robert de opnames over een ongetwijfeld zware zaak mocht bijwonen. Peter met zijn toen nog onafscheidelijke snor sloot altijd de uitzending af met de iconische uitsmijter:

‘Kijk volgende week weer, want dan heb je altijd een alibi.’ Je begrijpt natuurlijk dat zo’n studio met camera’s en allerlei mensen die heen en weer renden diepe indruk maakte op een boerenlulletje uit Roermond van 14 jaar oud. Na de opnames werd ik voorgesteld aan Peter en zijn toen nog kleine kinderen Royce en Kelly, die hij mee naar de studio had genomen.

Ik zag aan de interactie tussen Peter en mijn vader Robert dat die twee een geschiedenis met elkaar hadden. Mijn vader legde me uit dat Peter hem altijd als mens is blijven behandelen, ondanks de breed uitgemeten ruzie tussen mijn vader en grootvader Max Moszkowicz sr.

Op weg naar huis was mijn vader opgetogen en vol lof over Peter R. de Vries. Hij voelde zich door hem gesteund en waardeerde het zeer dat Peter hem ondanks zijn onstuimige verleden nog altijd in de armen sloot. Wellicht deed Peter dat zelfs uit respect voor mijn grootvader, hoewel vader en zoon Moszkowicz destijds nog in onmin leefden.

Mentor

Naarmate ik ouder werd, besefte ik dat die broederschap die ik daar in de studio observeerde diepe wortels had. Toen ik Peter een jaar of vier geleden interviewde voor Nieuwe Revu (‘Ik doet dit alleen voor jou, ik haat interviews’), was hij erop gebrand om me duidelijk te maken dat hij mijn grootvader Max Moszkowicz sr. als zijn mentor zag. Hij vertelde me dat mijn opa hem destijds als beginnend misdaadverslaggever van De Telegraaf een unieke kans bood door hem vrijwel exclusief te voorzien van belangrijke informatie voor strafzaken. Peter legde me uit hoe bijzonder dit voor hem was, juist omdat dit zich afspeelde ten tijde van de Heineken-ontvoering en alle ontwikkelingen daaromtrent. Tussen de interviews door bracht mijn grootvader de jonge Peter veel nuances bij over de vele facetten van strafzaken.

Daarna gaf Peter me een stevige knuffel, zoals een vader die aan een zoon geeft, en liet zijn emoties daar ter plekke de vrije loop

De wijsheden van mijn grootvader hebben substantieel bijgedragen aan hoe Peter zich later heeft gevormd als misdaadverslaggever. Wat me vooral is bijgebleven aan het interview is de warme vriendschap die er altijd is geweest tussen Peter en mijn familie, niet alleen met mijn grootvader en vader, maar ook met alle andere familieleden. Met name Bram heeft een zeer hechte vriendschap met hem opgebouwd, aangezien hij als rechtenstudent regelmatig aanwezig was bij de gesprekken tussen Peter en mijn opa. Een vriendschap die zich tot aan de tragische dag van Peters overlijden heeft voortgezet. Op 19 mei 2016 ging mijn documentaire Wij Moszkowicz – over de relatie tussen mijzelf en mijn vader – in première in het EYE Filmmuseum in Amsterdam. Mijn vader bleek tot mijn vreugde ook Peter te hebben uitgenodigd. Vlak voor de screening zag ik de boomlange misdaadverslaggever in het museumcafé staan. Dit verhoogde de spanning die ik op dat moment al had, maar ik voelde me ook vereerd. Na de première druppelde het publiek de zaal uit richting de bar. Ik zag Peter diep in gesprek met mijn vader over de film, toen ik besloot op ze af te stappen. Peter keek me aan met een blik van verbijstering en ontroering en vertelde me in prachtige bewoordingen wat hij van de film vond. Woorden die ik graag voor altijd voor mezelf houd, dat was tussen ons. Daarna gaf hij me een stevige knuffel, zoals een vader die aan een zoon geeft, en liet zijn emoties daar ter plekke de vrije loop. Dat was een moment dat ik voor altijd zal koesteren en waar ik nu, terwijl ik dit opschrijf, weer natte ogen van krijg.

Onbetaalbaar

Wat Peter daarna nog voor mij heeft gedaan, was niet minder dan onbetaalbaar. Op 30 mei 2016 werd mijn documentaire voor het eerst op tv uitgezonden, door de KRO-NCRV. Amper twee uur voor de uitzending besteedde Peter ruim aandacht aan mijn film in RTL Boulevard. Hij vertelde vol lof hoe hij de film had beleefd en dat droeg bij aan een enorme duw in het aantal kijkers. Dat heeft hij voor mij gedaan, zonder daar ooit iets voor terug te vragen. Voor ons was Peter R. de Vries als familie. En de loyaalste vriend die je maar kan wensen.

Voor de buitenwereld was hij óf een held óf een eigenwijze, arrogante man die alles beter wist. Maar laten we, los van zijn publieke optredens, even stilstaan bij wie hij als mens was. En laten we vooral ook zijn daden voor zich spreken. Wie spoorde Heineken-ontvoerder Frans Meijer op in Paraguay? Wie beet zich jarenlang vast in de Puttense moordzaak, zodat er uiteindelijk twee onschuldige mannen vrijkwamen? Wie gaf kindermoordenaar Okan O. tot zijn dood geen dag rust, en wist uiteindelijk de familie van Marion en Romy van Buuren duidelijkheid te verschaffen over hun dood? Wie joeg Joran van der Sloot voor de moeder van de vermoorde Natalee Holloway de aardbodem over, ontlokte hem een bekentenis en ontmaskerde hem voor het oog van de wereld? Wie liet zich door geen enkele crimineel intimideren? Wie loste eigenhandig tientallen cold cases op?

Peter R. de Vries is een vriend voor mijn familie, een nationale held, mijn held.