Premium

De moordmiljonair: de zaak Robert Durst

Het is maandag 9 augustus 2021 en het Inglewood Courthouse in Californië heeft nooit eerder zo vol gezeten. Court TV zendt de rechtszaak rechtstreeks uit en de spanning onder de toeschouwers is groot. Zal de wereldberoemde, steenrijke verdachte Robert Durst echt gaan getuigen? Dan krijgen truecrimefans van over de hele wereld misschien eindelijk antwoord op wat er in 2000 met Susan Berman is gebeurd. De gangsterdochter die in executie-stijl werd doodgeschoten in haar bungalow...

De moordmiljonair: de zaak Robert Durst

De meeste aanwezigen in het courthouse kijken al weken uit naar deze dag. Ze hebben uiteraard de beruchte film en documentaire over multimiljonair, hoofdverdachte en mogelijke seriemoordenaar Robert ‘Bob’ Durst gezien en ze hebben artikelen en boeken over hem gelezen. De juryleden mochten dat niet doen en dat leidde vooraf tot nogal wat problemen. Welke Amerikaan had nu niet van Robert Durst gehoord? Zijn familie bezit volgens aanklager John Lewin

‘de helft van New York’ en Robert Durst heeft een geschat vermogen van 100 miljoen dollar. De totale waarde van het Durst-imperium: 5 miljard dollar.

Robert Durst was al beroemd door de Durst Organization, maar hij werd nog vele malen beroemder door HBO-hit The Jinx. The Many Trials of Robert Durst uit 2015, winnaar van een Emmy en volgens The New York Times een ‘nationale sensatie’. Maker Andrew Jarecki sprak met honderden mensen om een antwoord te krijgen op vragen als: vermoordde Robert Durst in 1982 zijn eerste vrouw Kathie en ruimde hij achttien jaar later ook zijn beste vriendin Susan Berman uit de weg? De laatste zou hebben geweten wat Durst met Kathie had gedaan en Robert Durst werd in 2001 ook nog eens gearresteerd voor het in stukjes hakken van zijn vriend en buurman Morris Black.

Susan Berman werd vermoord in 2000.

De deuren gaan open. De 78-jarige Durst wordt in een rolstoel met een katheter en een stoma de rechtszaal ingereden. Hij is angstaanjagend dun en draagt witte sneakers en witte sokken. Op de achterkant van zijn bruine gevangenispak staat

‘LA County Jail’. Zijn witte haar is vlassig, voor zijn sterk vermagerde gezicht zit een anti-spatscherm. In beide oren zit een gehoorapparaat. Toch kan hij de klerk niet verstaan als hij wordt ingezworen en hij lijkt vaak geen idee te hebben wat de aanklagers nu weer van hem willen weten. Volgens zijn advocaat Dick DeGuerin is hij ‘veel te ziek om hier te zijn’. Dursts dokter heeft zelfs gezegd dat hij door zijn slechte gezondheid elk moment van zijn getuigenis kan sterven. Hoofdaanklager John Lewin denkt dat Durst toneelspeelt. Op een eerdere zittingsdag viel Durst ineens uit naar een aanklager. Dat deed hij in opvallend lucide taalgebruik en met voortreffelijke redeneringen.

In extase

De multimiljonair wordt naar de beklaagdenbank gereden. Op een tafeltje naast hem staat een iPad. Durst leest de transcripties van de vragen op zijn scherm voor hij antwoord geeft. Zijn advocaat loopt naar voren. ‘Ik wil je vragen naar je gezondheidsprobleem, Bob.’

I got lots of them.
‘We hebben de hele dag, Bob.’

Durst vouwt zijn handen ineen. ‘Mijn evenwicht is niet goed. Ik ben geopereerd aan mijn hersenen, dat kun je zien aan mijn haarlijn. Ik lijd aan chronic obstructive pulmonary disease, mijn longen krijgen niet voldoende zuurstof en daarom adem ik constant door mijn mond. Verder heb ik een hoge bloeddruk, broze botten en een chronische nierziekte. Ik ben ook herstellende van blaas- en keelkanker. In het ziekenhuis kreeg ik 23 dagen morfine. Mijn chirurg zei dat ik daarom langzamer denk en formuleer.’

‘Heeft u Susan Berman vermoord?’

‘Nee.’

‘Weet u wie het wel heeft gedaan.’ ‘Nee, dat weet ik niet.’

Durst vertelt over zijn eerste ontmoeting met Susan Berman, halverwege de jaren zestig op de campus van universiteit UCLA. Er waren volgens hem veel overeenkomsten tussen hem en Susan. Hun moeders stierven jong en ze leefden beiden van een ruime toelage uit ‘een trustfonds’, zegt Durst. Susan en hij werden beste vrienden en dat bleef zo nadat hij in 1971 een veel minder rijk meisje ontmoette. Kathleen ‘Kathie’ McCormack was net klaar met highschool en werkte als receptioniste in een tandartspraktijk. Ze had krullend, donkerblond haar en was jong, knap en lang. Durst en zij trouwden in 1973. Kathie was ‘in extase, ik was in extase. We waren beiden zeer verliefd.’ Hij kocht een stuk land en opende een biowinkel in het plaatsje Middlebury in de staat Vermont. Naam van de winkel: All Good Things. Fans van The Jinx weten dat uiteraard en All Good Things werd ook de titel van een fictie-verfilming van Dursts leven. Op schermen in de rechtszaal verschijnt een fragment: Ryan Gosling zet een overtuigende Robert Durst neer. De echte Durst kijkt weg. Eigenlijk ging met die film alles mis.

***

All Good Things kwam in december 2010 uit. Kristen Dunst speelt Kathie Durst-McCormack. Regisseur Andrew Jarecki brak zeven jaar eerder door met de documentaire Capturing the Friedmans en was geobsedeerd door Durst. In zijn kantoor op Madison Avenue in New York stond een bibliotheek vol Durst-literatuur en hij had honderden mappen vol rechtbankpapieren. Aan de muren hingen artikelen over de moorden op Susan Berman en Morris Black en de verdwijning van Kathie McCormack. Op borden waren tijdslijnen en scenario’s geschreven.

Ik wil je vragen naar je gezondheidsprobleem, Bob.’ Bob: ‘I got lots of them.’ ‘We hebben de hele dag, Bob

Durst was langzaam uit het collectief geheugen verdwenen. Zijn vrouw Kathie verdween in 1982. Volgens haar familieleden was het duidelijk dat Durst haar had vermoord. Ze had vaak blauwe plekken en haar man bedreigde haar geregeld met een pistool. Ze vertelde een vriendin dat ze wilde scheiden en zei bij een laatste ontmoeting:

‘Als er iets met me gebeurt, zorg er dan voor dat Bob er niet mee wegkomt.’ Durst ging pas na vijf dagen na haar verdwijning langs bij de politie. Bij zijn eerste ondervraging nam Durst een artikel over zijn familie mee met de kop: The men who own New York. Zo wist de detective meteen met wie hij te maken had. Volgens Durst had Katie op de avond van haar vermissing een etentje. Bij thuiskomst in hun villa in South Salem, Westchester County dronken ze een fles wijn. Kathie gebruikte volgens hem veel drugs en ze ging vreemd, daarom hadden ze vaak ruzie. Het liep die avond ook een beetje uit de hand en Kathie wilde volgens Durst naar hun derde huis in Manhattan. Hij zette haar om zeventien over negen in de avond af bij het station. Daarna heeft hij haar nooit meer gezien. Detective Struk vond het een prima verhaal en Durst mocht naar huis zonder een verdachte te zijn.

Tassen met lichaamsdelen

De vermissingszaak werd pas in 2000 heropend door Jeanine Pirro, aanklager in Westchester County en tegenwoordig presentator van Fox News-show Justice with Judge Jeanine. Ze kondigde het aan op een persconferentie. Kathies vermissing was na achttien jaar ineens weer even het belangrijkste nieuws. Durst reed van zijn villa in Californië naar Houston en kocht een blonde pruik, panty’s en een jurk. Hij trok het aan en huurde voor 300 dollar per maand een kamer in het eilandstadje Galveston in Texas. Robert heette voortaan Dorothy. Op een briefje tekende hij:

‘Ik ben doofstom.’ Die haalde Dorothy uit haar handtasje als iemand haar iets vroeg.
De buurman was 71 jaar en heette Morris Black. Hij ontdekte wie Durst was, maar dat leek niet uit te maken. Ze werden vrienden en ze visten en jaagden samen. Op een dag was Morris Black verdwenen. Er werden tassen met zijn lichaamsdelen in de Galveston Bay gevonden. Zijn hoofd bleef vermist. In een van de tassen zat een bonnetje voor vuilniszakken, een hoesje voor een boogzaag en een krant met een adres: 2213 Avenue K. Agenten reden daar heen, Durst werd gearresteerd. Zijn tweede vrouw betaalde de 250.000 dollar borg contant, Durst kwam vrij en vluchtte. Na 45 dagen probeerde Durst een broodje kipsalade te stelen bij een supermarkt. Hij werd gepakt en Durst stond in 2003 terecht in Texas. Hij vertelde de jury dat hij Morris Black had gedood uit zelfverdediging. Zijn buurman pakte Dursts Ruger 22.-pistool en er ontstond een worstelpartij. Het wapen ging af, Morris werd door zijn hoofd geschoten. Dat had Durst weer en hij raakte naar eigen zeggen in paniek. Hij was dronken en stoned. Niemand zou volgens hem geloven dat het een ongeluk was, zeker aanklager Jeanine Pirro niet. Hij besloot Morris Black in stukjes te snijden met een boogzaag en Durst vertelde de jury zonder veel emotie hoe hij de armen en benen van zijn vriend verwijderde. De jury geloofde dat het zelfverdediging was geweest en Durst werd tot verbijstering van velen vrijgesproken.

Robert Durst reed naar Houston en kocht een blonde pruik, panty’s en een jurk. Hij trok het aan en huurde een kamer in het eilandstadje Galveston. Robert heette voortaan Dorothy

Aanklager Jeanine Pirro deed jarenlang haar best, maar ze vond geen bewijs voor de moord op Kathie Durst en de zaak verdween in de vergetelheid. Andrew Jarecki besloot een fictiefilm te maken om de zaak weer onder de aandacht te brengen. In de eerste scène van All Good Things is het - spannend - donker. Op een gebouw staat: ‘Galveston’, een eilandje bij Texas. Er wordt een geluidsfragment afgespeeld. Een detective vraagt: ‘Naam?’ Ryan Gosling zegt: ‘David Marks.’ In de scène erna zit David Marks/Robert Durst in een

blauwe auto. In beeld verschijnt: ‘Naar een waar- gebeurd verhaal dat zich tussen 1971 en 2003 heeft afgespeeld.’ In het appartement waar David Marks woont ontmoet hij een blonde vrouw die zich voorstelt als Kathie McCarthy. Ze trouwen en zijn de eerste jaren gelukkig. Dursts vader Seymour heet in de film Sanford Marks. Hij doet naar en neerbuigend tegen zijn zoon. De hoofdpersoon wordt heel duidelijk neergezet als een slachtoffer van zijn jeugd, logisch dat David Marks ontspoort. Hij heeft affaires, zuipt en mishandelt Kathie. Ze verdwijnt en het is duidelijk dat David Marks haar heeft vermoord. Hij pleegt nog twee andere moorden om de eerste moord te verbloemen en Jarecki laat er geen twijfel over bestaan dat Robert Durst een seriemoordenaar is.

Een paar weken na de première werd de regisseur gebeld door Robert Durst. Hij was niet boos, maar complimenteerde hem. Jarecki stelde Durst voor dat ze All Good Things samen zouden analyseren, zijn commentaar zou op de dvd komen. Tot ieders verbazing stemde Durst toe. In een befaamde scène wordt Kirsten Dunst/ Kathie Durst door Ryan Gosling/Robert Durst aan haar haren van een familiefeestje gesleept. Durst gaf zonder wroeging toe dat dit was gebeurd. Tegen Charles Bagni van The New York Times zei hij dat All Good Things van alles wat over hem verschenen is het dichtst in de buurt van de waarheid komt.

Jarecki vroeg Durst na de screening voor een nieuw interview. Hij was ook bezig met een documentaire, Durst zou hierin zijn kant van het verhaal in zes delen kunnen vertellen. Dursts advocaten waren tegen. Hun cliënt luisterde niet en hij werd drie dagen geïnterviewd. Durst gaf onder meer toe te hebben gelogen over Kathies verdwijning en hij zei: ‘In 1981 bestond ons leven voor de helft uit ruzies, vechten, slaan, duwen en worstelen. En vanaf toen werd het alleen maar slechter.’

De maker van The Jinx wilde Durst nog een tweede keer uitvoerig spreken. Na zestien maanden twijfelen stemde hij toe. Het interview uit 2013 zou een van de spraakmakendste scènes uit de Amerikaanse tv-geschiedenis opleveren. De LAPD kreeg vlak voor Kerst 2000 een envelop met een postzegel en het verkeerd gespelde: Beverley Hills Police. In een briefje stond in blokletters een adres en het woord CADAVER.

Agenten vonden het lichaam van de de 55-jarige schrijfster Susan Berman, de beste vriendin van Robert Durst. De envelop kon bijna alleen zijn geschreven door de moordenaar en daarom moest de schrijver van de ‘CADAVER-note’, zoals het bekend raakte, worden gevonden.

November 2003: Durst wordt vrijgesproken van de moord op Black, ondanks zijn vlucht met marihuana en cash.

Durst nam plaats tegenover Jarecki. Hij wist niet dat Jarecki een troefkaart achter de hand hield. De stiefzoon van Susan Berman had oude brieven van Robert Durst gevonden en gaf die aan Jarecki. Het was in hetzelfde handschrift geschreven als de CADAVER-note en op de envelop stond dezelfde vreemde spelfout als in de CADAVER-note: Beverley Hills in plaats van Beverly Hills.

Jarecki liet de brieven zien aan zijn hoofdpersoon. Durst werd voor het eerst nerveus en hij liet boeren en hakkelde. Aflevering 5 eindigde met de CADAVER-note als cliffhanger. Hoe zou Durst op het briefje reageren? Dat zou bekend worden in het slotdeel op 15 maart 2015. Volgens de producent zou het een spektakel worden en regisseur Jarecki had rond de dertig mensen uitgenodigd in zijn Manhattan-appartement voor een exclusieve vertoning.

In het eerste half uur leek er weinig opzienbarends te gebeuren, maar dat veranderde toen Jarecki zijn gesprekspartner confronteerde met de briefjes. Durst bleef ontkennen de CADAVER-note te hebben geschreven en ging naar het toilet. Hij was vergeten dat hij zijn microfoon nog aan had en mompelde zinnen tegen zichzelf als:

That’s it, you’re caught. What the hell did I do? Killed them all of course.’ De lichten in Jarecki’s appartement gingen aan. Famileleden van Kathie Durst- McCormack huilden. Komiek Rosie O’Donnell stond op en riep: ‘Hoe konden ze deze informatie zolang achterhouden!?’ Ex-aanklager Jeanine Pirro werd daar kwaad om, andere mensen waren het met haar eens.

Meer dan een ton

Jarecki kon de kijkers nog niet vertellen hoe het precies was gegaan. Hij reisde een paar uur voor de uitzending naar New Orleans. Robert Durst werd al een tijdje gevolgd door de FBI en sinds de uitzending met de CADAVER-note gebruikte hij zijn telefoon niet meer. Hij nam meer dan een ton aan contant geld op en reed van Californië naar New Orleans. Twee agenten gingen naar het Marriott Hotel om te informeren of er een man genaamd Robert Durst logeerde. De receptioniste zei dat er niemand met die naam was ingecheckt. Ze probeerden tien aliassen die hij in het verleden had gebruikt en kregen tien keer nee te horen.

Robert Durst op weg naar de rechtbank.

De agenten wilden net naar buiten lopen toen Durst door de draaideur naar de lobby liep. Hij heette dit keer Everett Ward en droeg een pet. Zijn koffer werd doorzocht, de agenten vonden hasj, een pistool, munitie, een masker en 117.000 dollar cash. Durst wilde hiermee naar Cuba vluchten, hij had al een enkeltje Havanna gekocht en had de kaart van Cuba bij zich. Hij werd gearresteerd op verdenking van de moord op Susan Berman en met handboeien om naar de beruchte Orleans Parish Prison gebracht. Daar moest hij zijn kleren uitdoen en hij werd naakt naar zijn cel geleid. Volgens Durst zei de bewaker: ‘Je hebt geen kleren nodig. We gooien de sleutels weg.’ Durst kreeg pas een gevangenispak toen hij bijna drie uur werd ondervraagd door aanklager John Lewin. Hij ontkende de drie moorden en bleef vastzitten in Louisiana tot zijn rechtszaak in 2020 begon. Er was een lange onderbreking door de pandemie en Robert Durst leek fragieler dan ooit toen hij in de zomer van 2021 terugkeerde in de Inglewood Courthouse.

***

21 augustus 2021. De vierde en laatste dag van Robert Dursts getuigenis gaat beginnen. Hij wordt om negen uur in een rolstoel met een halfvolle urinezak de rechtszaal ingereden. De toeschouwers hebben er weer zin. De verdachte gaat vandaag vertellen over zijn deelname aan The Jinx en over de moord op zijn beste vriendin Susan Berman.

Durst ontkende in The Jinx dat hij de CADAVER-note had geschreven. Hij veranderde zijn versie vlak voor de rechtszaak. Hij was bij nader inzien tóch in Susans bungalow in Benedict Canyon geweest. Hij zag haar liggen en besloot te vluchten. Dursts advocaat DeGuerin vindt dat tekenend voor zijn cliënt: ‘Hij rent al zijn leven lang voor alles weg.’

Hij was vergeten dat hij zijn microfoon nog aan had en mompelde zinnen tegen zichzelf als: ‘What the hell did I do? Killed them all of course

DeGuerin vraagt naar het ware verhaal. Durst vertelt hoe hij op 23 december 2000 in zijn Ford Explorer over Sunset Boulevard naar de heuvels van Benedict Canyon reed. Hij stapte uit op nummer 1527 en liep naar de bungalow van Susan Berman. Er hing een briefje aan de deur, Susan was even wandelen en zou zo terug zijn. Hij had twee sleutels en ging naar binnen. Hij liep door de keuken naar de woonkamer en zag dat de achterdeur open stond. Er lag poep in de tuin, dat was van Susans drie foxterriërs. Durst mocht de hondjes niet, ze blaften naar iedereen.

‘En wat gebeurde er toen?’ vraagt DeGuerin.
‘Ik zag Susan op de grond liggen. Ze had haar ogen dicht. Er zat een soort vloeistof in haar haar.’
‘Wat deed je?’
‘Ik knielde over haar heen. Ik pakte haar bij bovenarm en tilde haar omhoog. Ik legde mijn hand op haar gezicht. Ze voelde koud en haar hoofd hing naar beneden. Ik dacht dat ze misschien was flauw gevallen en met haar hoofd op de grond was gestort. Ik realiseerde me nog niet dat ze was beschoten. Maar de vloeistof bleek bloed te zijn en Susan was dood.’

Durst zegt dat hij bang was dat er nog mensen in het huis waren. Hij wilde 911 bellen toen er buiten zes wandelaars voorbij liepen. Durst hoopte dat dat ze niet naar binnen zouden kijken, dan zou helemaal niemand geloven dat hij niets had gedaan. Hij wachtte ‘tien tot vijftien seconden’ en verliet de bungalow door de voordeur. Hij stapte in zijn Ford en reed naar een telefooncel. Hij wilde weer 911 bellen, maar vreesde dit keer dat zijn stem zou worden herkend. Hij hing op zonder iets te hebben gezegd en besloot toen zijn legendarisch geworden CADAVER-note te schrijven.

De Guerin: ‘Had je pen en papier in je auto?’

‘Ja, maar geen postzegel.’
‘Weet je waar je de envelop kocht?’
‘Nee.’

‘Weet je waar je de postzegel kocht?
‘Nee.’
‘Wat zette je op de envelop?’
‘Beverley Hills police. CADAVER. 1527 Benedict Canyon.’
‘Heb jij Susan Berman vermoord, Bob?’
‘Ik had geen reden om Susan te vermoorden.’ ‘Chanteerde Susan je?’
‘Nee.’

Heeft ze je ooit gechanteerd?
‘Nee.’
‘Gaf ze de indruk dat ze misschien wel met de politie sprak?’
‘Ja, ze vertelde me vaak dat ze was gebeld door reporters en detectives die haar wilden interviewen. Ik nam het op een gegeven moment niet meer serieus.’

‘Bob, waarom liet je je eigenlijk interviewen in The Jinx?’

Hij draait zijn hoofd met veel moeite naar de jury en zegt met zijn kwetsbaarste stem: ‘Ik haatte het om overal te worden afgewezen. Mijn donaties werden niet meer aangenomen en ik kon in zes verschillende steden geen appartement meer huren.’

‘Wat had je verwacht van de show?’
‘Dat het me in een gunstig daglicht zou zetten.

Dat ik weer geaccepteerd zou worden.’ ‘Je weet nu dat het een fout was, hè Bob.’

Durst fluistert: ‘It was a very very very deep mistake.

Robert Durst (rechts) in 2015 met de man die zijn ondergang inluidde: regisseur Andrew Jarecki.

Een uur later wordt de hoofdpersoon de zaal uitgeduwd. De dagen erna zal hij worden ondervraagd door aanklager John Lewin in het kruisverhoor. Durst verbijstert zelfs zijn fans door ‘ja’ te zeggen op de vraag: ‘Zou u liegen onder ede als het uw zaak zou helpen?’ Er zijn inmiddels meer dan zestig getuigen gehoord, het einde van de zaak is nabij. Niemand gelooft meer dat Durst voor de zoveelste keer aan vervolging zal kunnen ontsnappen. Volgens een journalist heeft Durst de afgelopen maanden vaker gelogen ‘dan dat er rozijnen in een krentenbrood zitten’. De uitspraak is in september of oktober. De oude man met 100 miljoen dollar op zijn bankrekening zal dan hoogstwaarschijnlijk te horen krijgen dat hij de rest van zijn korte leven zal moeten doorbrengen in de gevaarlijkste gevangenis van Amerika: Orleans Parish Prison.

Premium
Je hebt zojuist een premium artikel gelezen.

Online onbeperkt lezen en Nieuwe Revu thuisbezorgd?

Abonneer nu en profiteer!

Probeer direct