De meest afgelegen camping van Nederland ligt halverwege de Afsluitdijk in een van de kleinste gemeenten van Nederland: Breezanddijk. Op een bordje staat: ‘Den Helder 48 km, Amsterdam 82 km, Leeuwarden 48 km, Groningen 112 km.’ Er is een Esso in de buurt, een Spar, een Go Fresh Bakery, dat is het wel zo’n beetje. Voor de kinderen is er bijna niks te doen, hoewel ze bij mooi weer kunnen zwemmen, surfen of strandjutten. Op zaterdagavond is er bingo. Frederik Tjeerd ‘Freddie’ Sloterwijk had een stacaravan op camping Het Wad. Zijn vrouw heette Agnes en ze reden zoveel mogelijk vanaf hun huis in het Noord-Hollandse dorpje Hippolytushoef naar Breezanddijk. Agnes en Freddie hadden een caravan op plek 53, haar ex-man Jaap parkeerde zijn camper op 57. Na een hersenbloeding leek Freddie te zijn veranderd, maar hij bleef volgens vrienden ‘een hartstikke leuke jongen’. Daarom was de schok ook zo groot toen Freddie in de zomer van 2015 dood werd gevonden in het Amstelmeerkanaal bij het nabijgelegen plaatsje Slootdorp. Het lichaam was gewikkeld in een blauwgroen zeil dat de dag ervoor nog om een camper zat en ook de grindtegel waarmee het lichaam was verzwaard kwam van Het Wad vandaan. Freddies stacaravan werd verzegeld en de bewoners van Het Wad waren nog vele malen geschokter toen de politie bekendmaakte dat Freddie door een andere campingbewoner was vermoord.
Vreemder dan fictie
Het was eind september 2016. De nazomer leek eindeloos te duren. Ik zat vijf dagen in de rechtbank van Alkmaar. Kop van het artikel dat ik voor Revu schreef: ‘Eén vrouw, drie exen en één lijk.’ Ik wilde weten wat er sinds de uitspraak met de hoofdpersonen was gebeurd. Ik belde en e-mailde betrokkenen, keerde terug naar plekken uit het verhaal en herlas mijn aantekeningen. Vreemder dan fictie. Het cliché was nooit zo passend als bij deze zaak.
De polder-Krimi speelde zich voor een groot deel af in de kop van Noord-Holland. Ik ken die regio omdat ik in de buurt ben opgegroeid en in plaatsen als Den Helder, Julianadorp en Den Oever had gebasketbald. Ik herkende de accenten en de typisch Noord-Hollandse uitdrukkingen. Er waren verdachte ontmoetingen in wegrestaurant De Zingende Wielen in Den Oever of op parkeerterreinen van lokale pompstations en de vier hoofdrolspelers leken de hele dag door de kop van Noord-Holland te rijden: van Hippolytushoef naar Den Helder, van Den Oever naar Breezanddijk, van Slootdorp naar Wieringen, van Callantsoog naar Julianadorp, en weer terug. Het vreemdste personage was de 75-jarige Drent Jaap K. Hij woog 120 kilo en had een grote bult op zijn kale achterhoofd. Op de camping stond hij bekend als ‘Jaap de Leugenaar’.
Hij was volgens zichzelf ‘geen dokterloper’, maar hij liep op krukken, had gehoor- en geheugenproblemen en moest de hele tijd naar de wc. Hij had naar eigen zeggen veel last van zijn ‘rikketik’ en kon volgens zijn advocaat elk moment overlijden. Campingbewoners zagen hem tijdens het sleutelen aan zijn scootmobiel soms een pauze nemen om knielend te hoesten.
De spil in de zaak was Agnes de V. Ze was 58 jaar, had kort grijs haar en droeg twee rozenkransen om haar nek. Ze at en sliep slecht en werd verontrustend dun. Ze was vaak slecht te verstaan door kalmeringspillen en een sterk West-Fries accent. Haar ouders waren strenggelovig en Agnes was naar eigen zeggen ‘het mankementje zeg maar, het zorgenkindje’. Tot haar 21ste lag ze vooral in het ziekenhuis. Ze werd truckchauffeur omdat haar broers haar altijd vertelde dat ze nooit iets zou bereiken en Agnes schitterde eens in een filmpje van Hart van Nederland omdat ze op de snelweg twee levens had gered.
De derde verdachte was Mario de K. Hij was kaal als Jaap K. en had leukemie. In een e-mail aan mijn vader schreef ik: ‘Net als Jaap is hij een ex van Agnes en ook dit vriendelijk ogende heerschap is al behoorlijk op leeftijd. Nou ja, ik kan nog wel uren schrijven over de rechtszaak, het ene detail is nog bizarder dan het ander, een heel apart stel schurken. Ik zat naast Freddies familieleden op de tribune en die konden ook nauwelijks geloven wat ze hoorden. Maandag gaat het proces weer door en dan ben ik er weer. Heel merkwaardig, zo’n schaduwwereld en daarom zo fascinerend. Je zou zo’n verhaal nooit kunnen verzinnen. Groet.’
Ik nam in het weekend de trein naar Agnes’ en Freddies laatste woonadres: de Klieftstraat in Hippolytushoef. Agnes ontmoette Freddie Sloterwijk in 2013 op camping Het Wad. In een artikel in een Noord-Hollands krantje stond: ‘Meer als een praatje was er aanvankelijk niet. Tot Freddie door zijn vriendin op straat werd gezet. Toen zocht hij via de camping contact met Agnes. Ze raakten aan de praat, spraken zo nu en dan wat af en de vonk sloeg over.’
Freddie en Agnes trouwden in het NoordHollandse dorpje Anna Paulowna. Vijf maanden later verhuisden ze naar Hippolytushoef en daar leken ze gelukkig. Er was wel één probleem: Agnes’ ex-man Jaap K., Freddie en Jaap kenden elkaar van Drentse grasbaanraces. Freddie verkocht daar hamburgers, daarom werd zijn bijnaam Freddie de Hamburgerman. Aanvankelijk vond Freddie het niet zo erg dat Jaap een bijzonder innige relatie met zijn ex-vrouw bleef houden. Het ging alleen wel een beetje ver toen hij een 7,5 meter lange camper kocht die hij vrijwel dagelijks voor Agnes’ en Freddies huis parkeerde. Agnes had hem een sleutel gegeven zodat Jaap in huis kon douchen. Zijn kleren lagen in een kamer en hij pakte eten uit de koelkast als hij honger had.
Mario de K. had voor Freddie een verhouding met Agnes. In een verhoor verklaarde hij: ‘We lagen in bed en dan stond hij op de deur te rammen dat hij koffie wilde.’ Jaap reed na het eten naar de parkeerplaats van pompstation Gulf in Den Oever of Camping Het Wad in Breezanddijk om te overnachten. In de ochtend stond hij meestal weer heel vroeg in de Klieftstraat.
In 2015 parkeerde Jaap zijn camper vaker dan ooit bij Agnes voor de deur. Freddie was na een hersenbloeding een ander persoon geworden. Hij mocht niet meer rijden op zijn truck en zat alleen maar thuis. Hij verloor vaak zijn zelfbeheersing en Agnes werd bang voor Freddie. Op 30 juni 2015 belde Jaap de meldkamer van de politie. Freddie dreigde het huis in de fik te steken. Agnes zei op de achtergrond: ‘Ze moeten hem gewoon opsluiten.’ Er kwamen agenten naar de Klieftstraat. Agnes en Jaap vertelden dat Freddie Agnes al eens achterna had gezeten met een mes. Hij schreeuwde veel en zei als hij zijn zin niet kreeg: ‘Ik ga aan de balk hangen.’
‘Dan werd het kritiek,’ noemde Agnes dat.
Op 27 juli 2015 belde Agnes zelf de politie om aangifte tegen Freddie te doen. Ze zei tegen een getuige: ‘Hij moet opgeruimd worden.’ De rechtbankvoorzitter vroeg: ‘Wat bedoelde u daarmee?’
Agnes antwoordde: ‘Dat Freddie opgenomen moest worden. Ik ben opgegroeid in de truckerswereld en neem soms dat ruwe taaltje over. Maar ik heb nooit bedoeld dat hij fysiek moest worden opgeruimd. Het is nooit een oplossing om iemand dood te maken. Nooit!’
Vechtpartij
Bijna een maand later duwde Freddie Agnes tegen de koelkast. Jaap hoorde geschreeuw en een klap en hij pakte zijn krukken, stapte uit zijn camper, hinkte de straat over, opende de deur met zijn sleutel en ging naar binnen. Freddie smeet Agnes nogmaals tegen de koelkast en er ontstond een vechtpartij. Ze vielen en Freddie moest naar de dokter omdat zijn neus was gebroken. Bij terugkomst zette hij een nieuw slot op de deur. Tegen een buurman zei hij ‘helemaal klaar’ met Jaap te zijn en hij gooide Jaaps kleren op straat.
De voorzitter vroeg Agnes of ze de vechtpartij had gezien. Ze zei: ‘Nee meneer, ik zat buiten omdat ik bang was. Ik zei tegen wat mannen op een bankje dat ze erheen moesten gaan, maar ze twijfelden, durfden niet echt. Pas later ging er iemand naar Jaap en Freddie toe.’
‘Heeft u dat nieuwe slot op de deur gezien, mevrouw de V.?’
‘Ja.’
‘En wat vond u daarvan?’
‘Een goed idee. Maar ik vond het zielig voor mijn zoon. Die kon er nu niet meer in. Maar dat van Jaap moest stoppen.’
‘Maar u wilde Freddie eerst nog laten opnemen?’
‘Dat staat los van elkaar. Dat begrijpt u verkeerd.’ ‘Maar opeens was de situatie anders. Jaap was een goede vriend, zei u eerder.’
‘Ja. Alleen moet je soms een streep zetten.’
Agnes had het contact met Jaap in werkelijkheid nooit verbroken en ze beraamde volgens de aanklager een plan met haar ex-man om van Freddie af te komen. Agnes reed een dag voor Freddies dood om 21.00 uur naar haar zus Ymke in Den Helder. Ze ging daar helpen behangen en er moest een zeil worden gelegd. Agnes vertelde dat Freddie zo vervelend was dat ze hem ‘zat’ was en ze vroeg: ‘Weet je iemand die zó kan doen voor 500 euro?’ Agnes maakte er volgens haar zus een snijgebaar bij. Ymke antwoordde met: ‘Ik weet nog wel een paar zwartjoekels hier in Den Helder.’
De rechter vroeg Agnes naar dit gesprek. ‘Dat moest ik zeggen van Jaap. Ik zei het ook heel anders, zo van: “Die Jaap heeft gekke ideeën zeg: die vroeg me laatst of ik iemand weet die Freddie voor 500 euro kan ombrengen.” Ymke moest volgens Agnes ook hard lachen om de opmerking ‘en ze zei iets van: “Die vent is gek.” ’
Hoe het met dat snijgebaar zat? Dat had haar zus verzonnen omdat ze altijd jaloers op Agnes is geweest. Ymke zat in de bijstand ‘en ik had een eigen handeltje’. Het was volgens Agnes ‘zo gemeen dat ze je een loer maken’ en haar zus verdraaide haar woorden opzettelijk. In het verhoor stond ook dat ze ‘gvd’ had gezegd. Nou, Agnes vloekte nooit. Ze zei ‘potverdorie’, meer niet en ze omschreef zich als ‘een gelovige vrouw’. Dat was een tijdje anders geweest, maar daar had Agnes een reden voor. Haar vader ‘lichtte ons kinderen altijd vroeg uit bed om naar die rotkerk te gaan’. Daarom moest ze jaren niets van religie weten. Pas in 2005 kwam daar verandering in. Ze bad sindsdien wanneer ze kon, haar huis stond vol Maria-beeldjes.
De rechter begon over de fatale dag: 26 augustus 2015. Er werd een foto van Freddies en Agnes’ caravan op Het Wad getoond. Agnes had Freddie naar de camping gelokt. Ze zwaaide naar campingbewoners Elsje en Jan en ging rond 20.15 uur met Freddie naar het bijhok. Na een paar minuten zei ze: ‘Mario is er ook.’ Ineens kwam Jaap ‘eraan vliegen’, verklaarde Agnes in de rechtbank. Hij schreeuwde: ‘Nu heb ik jullie allebei! Ik heb een appeltje met jullie te schillen.’ Agnes verstopte zich in de auto.
Een van de rechters: ‘Dacht u nog: het gaat mis?’
‘Nee, niet echt. Ik dacht: ze zullen er wel uitkomen.’
‘En u heeft niks meegekregen van wat er daar gebeurde?’
‘Nee.’
‘Het bijhok lijkt me nou niet echt goed geïsoleerd. Maar u heeft echt geen geschreeuw gehoord of zoiets?’
‘Nee.’
Op een gegeven moment kwam Mario naar buiten, zei Agnes. Ze draaide het raampje open. ‘Het is niet best,’ zei Mario. Hij legde verder niets uit, maar Agnes voelde naar eigen zeggen gewoon dat Freddie niet meer leefde. Ze reed naar huis en was ‘heel, heel bang’.
‘Dus u weet niet wat er is gebeurd?’ ‘Nee. Anders had ik het wel verteld.’
Volgens de aanklager wist Agnes veel meer dan ze beweerde. Ze had tegen Freddie gezegd dat Jaap hun ruzie wilde uitpraten op de camping. Haar man zat nietsvermoedend in de caravan toen Agnes Jaap belde om te zeggen dat Freddie en zij op Het Wad waren. Jaap reed een minuut later in zijn camper naar de camping en kwam om 20.55 uur aan. Mario was er inmiddels ook.
Hij ging volgens de aanklager naar het bijhok om Freddie vast te houden. Jaap sloeg en wurgde Freddie. Mario en hij wikkelden hem in een zeil en dumpten Freddie in het Amstelmeer bij het dorpje Slootdorp in de gemeente Hollandse Kroon. Jaap en Mario reden om 21.37 uur in twee Citroëns naar de Klieftstraat. Agnes wachtte ze daar op. Een van de rechters tijdens de zitting: ‘Is het waar dat u bij hun terugkomst een eitje voor Mario bakte, mevrouw de V.?’
‘Ja.’
Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest het op Blendle.
- ANP