Dood en verderf in The Viper Room

Joaquin Phoenix en zijn onmiskenbare talent voor het spelen van labiele personages kennen de meeste mensen wel. Zie de narcistische, kleinzielige keizer van het Romeinse Rijk in Gladiator, de extreem manische schurk The Joker in de gelijknamige Batman-spin-off, volgens menig criticus nog beter vertolkt dan Heath Ledger in The Dark Knight, of het zielige mannetje dat smoorverliefd wordt op een computerstem in Her.

De carrière van de Oscar-winnende acteur liegt er niet om. Maar hoe meer glansrollen Phoenix vertolkt, hoe meer Hollywood zich afvraagt: hoe groot had zijn broer dan wel niet kunnen worden? Het speculeren daarover duurt nu al bijna dertig jaar. In de vroege jaren 90 werd River Phoenix, de vier jaar oudere broer van Joaquin, in één adem genoemd met rijzende sterren als Leonardo DiCaprio, Matt Damon en Ben Aff leck. Op zijn achttiende had Rivers acteertalent hem al een Oscar-nominatie opgeleverd als een van de jongste acteurs in de filmgeschiedenis. Met zijn excentrieke personages, waarin later ook zijn broertje zou excelleren, sleepte hij menig internationale prijs in de wacht. Een leven vol rijkdom, succes en wereldfaam lag in het verschiet. Maar in 1993 ging het gruwelijk mis.

Op 30 oktober van dat jaar wandelde River, samen met zijn zus Rain en broer Joaquin, zijn vriendin Samantha Matis en goede vriend en Red Hot Chili Peppers-gitarist John Frusciante naar binnen bij The Viper Room, een hotspot onder de jetset van Hollywood en een begrip in het nachtleven van Los Angeles. Even een flitsbezoek aan een Halloween-feestje, zo was het idee. Dat liep al snel uit de hand, toen River werd overgehaald een paar nummers mee te spelen met P, de gelegenheidsband van Johnny Depp en Gibby Haynes, de frontman van een zekere band genaamd Butthole Surfers. ‘Dat is wel oké, toch?’ vroeg River nog keurig aan zijn vriendin. Die stemde in, maar niet zonder een akelig onderbuikgevoel. ‘Ik wist dat er die avond iets mis was, iets wat ik niet begreep,’ zou Matis jaren later terugblikken. ‘Ik heb niemand drugs zien gebruiken, maar River was high op een manier die ik nog nooit had gezien. Ik werd er ongemakkelijk van.’

Bob Forrest, een vriend van River en aanwezige op het feest, omschreef het nog beeldender: ‘Nog voordat River het podium beklom, zag hij eruit als een verliezende bokser in de vijftiende ronde.’

Speedball

Terwijl Rivers vriendin het toilet indook, kwam de cocaïne tevoorschijn. Bij snuiven alleen bleef het niet. River boog zich over een zogenaamde speedball – een explosieve mix van heroïne en cocaïne gemengd in een drankje – en spoelde die weg met een dosis valium. De discussie of de jonge acteur zich wel of niet bewust was van de inhoud van zijn drankje woedt nog altijd voort; over de gevolgen is niemand het oneens. ‘Ik voel me niet zo lekker, volgens mij heb ik een overdosis genomen,’ zou River nog tegen zijn vriend

Bob mompelen, om zich vervolgens grauwgekleurd richting de nooduitgang van de club te begeven. ‘Toen ik weer de wc uitkwam, zag ik River naar buiten strompelen en buiten op de stoep in elkaar zakken,’ vertelde Samantha Matis later. ‘Hij kreeg direct stuiptrekkingen.’ Aanvankelijk vermoedde zij dat de enige man die bij River in de buurt stond iets te maken moest hebben met het incident. ‘Wat heb je gedaan! Wat heb je gebruikt?’ schreeuwde zij uit. ‘Laat hem met rust, je verpest zijn high,’ schreeuwde de man terug. Paniekerig rende Matis terug de zaal in voor hulp. Op het podium deed een volledig doorgezakte John Frusciante pogingen om muziek te maken, terwijl de broer en zus van River naar buiten renden. Een 19-jarige Joaquin smeekte de alarmcentrale om hulp, terwijl Rain bovenop zijn borst dook om de stuiptrekkingen te onderdrukken. Het mocht niet baten. Nog voor de ambulance arriveerde, was de speedball River op 23-jarige leeftijd fataal geworden.

De volgende ochtend belde Johnny Depp met Bob Forrest. De steracteur van Pirates of the Caribbean was sinds de zomer van dat jaar mede-eigenaar geworden van The Viper Room, de plek des onheils. ‘Hoe gaat het met je vriend?’ vroeg Depp aan Forrest, niet wetende dat het slachtoffer River Phoenix was, een vriend van Depp zelf. ‘Dude. River is dood,’ reageerde Forrest. Na een lange stilte stotterde Depp: ‘Oh my God,’ om direct op te hangen. Depp sloot de deuren van zijn club, om ruimte te geven aan de bloemenzee voor River.

The Viper Room heropende een week later, in de hoop met een schone lei te beginnen, maar de dood van River Phoenix was voor Depp en zijn nachtclub slechts het startschot van een wilde rit.

Drugsmarathon

Het River Phoenix-drama deed Hollywood opschrikken. De veelbelovende acteur had bekend gestaan als een keurige jongeman die zich nooit bemoeide met zaken als drugs. De vegan James Dean werd hij geregeld genoemd. Een avondje feesten in The Viper Room zou daar abrupt een einde aan hebben gemaakt. Die gedachte werd pas jaren later genuanceerd door Bob Forrest, Rivers vriend. ‘Voorafgaand aan die avond was River al een paar dagen met een drugsmarathon bezig, samen met John Frusciante. Ik vermoed dat ze al dagenlang geen oog dicht hadden gedaan. De drugsroutine was voor ons allemaal hetzelfde. Eerst een coke-injectie direct in de aderen om die zalige high van negentig seconden in je hoofd te voelen. Daarna een shot heroïne om enigszins te landen en een gesprek van hooguit enkele minuten te kunnen voeren, alvorens hetzelfde kunstje steeds opnieuw te herhalen.’

Toch kwam The Viper Room onder een vergrootglas. De moeder van Phoenix vroeg zich publiekelijk af hoeveel andere jongeren nog slachtoffer moesten worden van de giftige en verleidelijke spanning en energie die de clubscene in L.A. kon zijn.

Nog voordat River Phoenix het podium beklom, zag hij eruit als een verliezende bokser in de vijftiende ronde

De tijdlijn achter het adres van Hollywoods beruchtste nachtclub doet niets onder voor Johnny Depps bedevaartsoord voor seks, drugs en rock-’n-roll. Waar in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw nog groenten en fruit werden verkocht vanuit een kleine supermarkt, opende ten tijde van de Tweede Wereldoorlog de Cotton Club haar deuren. Als middelpunt van de Sunset Boulevard, een straat die zich steeds meer ontpopte tot hipste postcode van Los Angeles, waar beroemdheden hun royale inkomen opaten en vergokten, was de Cotton Club the place to be. Dat gold lang niet alleen voor brave burgers. Nadat hij de club overnam in 1947, groeide ’s lands beruchtste gangster Mickey Cohen vanuit de kelder van de Cotton Club uit tot The King of Los Angeles, zoals de maffiabaas bekend zou staan tot aan zijn dood in 1971. Zijn club hield het minder lang vol, evenals diens opvolgers The Greenwich Village Inn, Rue Angel en Last Call. Onder die laatste noemer deed het pand kort dienst als dubieuze stripclub, totdat die formule drastisch werd omgegooid tot succesvolle cabaretzaal. Nog beroemder dan de grote komieken die optraden in The Melody Room waren de nog altijd aanwezige kopstukken en hoogstaande bendeleden van de maffia, met nog altijd Mickey Cohen achter de knoppen.

Na achttien jaar als verkapt gokhuis transformeerde 8852 Sunset Boulevard weer eens, ditmaal tot rockwalhalla Filthy McNasty’s. De keiharde muziek, schaamteloze travestietenbands en chaotische moddergevechten vielen in de smaak bij vaste gasten als Mick Jagger, Elvis Presley en John Wayne. Onder de naam Central werd de magie er in de jaren 80 niet minder om. Grootheden als John Entwistle (The Who), Mitch Mitchell (Jimi Hendrix Experience) en Buddy Miles speelden er regelmatig een gratis jamsessie of dronken er hun scotch aan de bar.

Lees de rest van het interview in de nieuwste Revu of op Blendle.nl.

In de rest van het artikel lees je meer over het nieuwe tijdperk dat aanbrak, toen kersverse eigenaren Johnny Depp en collega-acteur Sal Jenco hun ambitie uitspraken om er de wildste rockclub van de Sunset Strip te openen. Met succes.