'De gevaarlijkste stuurlui zitten nog steeds in het kabinet'

‘Zelf begin ik me met de dag onveiliger te voelen over de manier waarop dit land wordt wanbestuurd,’ zuchtte ik hier in januari met goedkoop gevoel voor drama. Het zinnetje kwam – met de rest van de column – ergens uit de bodem van een leeggeschraapt vat waar een paar vierkante meter huid omheen gespannen zit. Een te dun geworden huid.

Nu is het september. Ik heb mijn woning verkocht, de helft van jarenlange consumptie-hoarding weggegooid, de resterende huisraad in een containertje gestouwd en vorige week hebben vrouw, hond & ik de sleutels van ons nieuwe huis in Zuid-Europa in ontvangst genomen. Een half jaar aldaar heeft de huid enigszins gelooid, maar daaronder is de onrust niet weg.

Om derhalve bij goedkope proza te blijven: het voelt vanaf hier alsof we twee visjes zijn die net op tijd door de mazen van een zich sluitend net weggeschoten zijn. Op de hoogste golf van de huizenmarkt, vlak voordat de prijzen van gas, stroom en gezond eten de rest van het gevangen volk happend naar lucht achterlieten op het dek van de Rutte IV, een stuurloze kabinetskotter die zichzelf een strijdbaar oorlogsfregat waant.

Ik zou groots kunnen doen door te verhandelen dat we het allemaal aan zagen komen, dat het een weloverwogen besluit was op basis van in kennis gedrenkte calculaties. Maar de keuze om te verkassen is op weinig meer gebaseerd dan een gevoel. Uit de onderbuik, ja, want die moet je te allen tijde vertrouwen. Een benauwd gevoel over de vrijheidsberovingen van coronajaren in een overvol land, gepaard met knopen in de maag over te verwachten naweeën.

Nu zit ik hier, in de zon, eigen huis, beheersbare koopkracht – en nog steeds onrustig. Want Nederland gaat me heus nog aan het hart (ja, ja, nog meer poëzieboekjesdrama, voelt u de waterlanders al prikken achter de ogen?). Het gevoel van onveiligheid is niet weg. Nederland is op drift geraakt, maar in een land van ambtenaren en middenmanagers vaart iedereen op zijn eigen kompas en proberen ze de rest hun koers te laten volgen. Samen voor ons eigen, heette dat toch bij Koot & Bie?

De gevaarlijkste stuurlui zitten nog steeds in het kabinet, dat hetzelfde kabinet is als het vorige, dat viel over de eigen incompetentie om goed, verantwoordelijk en veilig leiderschap te tonen. Binnen dat kabinet, dat alleen in naam van Mark Rutte is, vaart eveneens iedereen een eigen ramkoers. Wat me de meeste zorgen baart, is hoe ontstellend openlijk en opzichtig het dienende politieke personeel de buik vol heeft van zijn opdrachtgevers: het eigen volk.

Dat kabinet onthaalt de Russische oorlog in Oekraïne met een ideologisch enthousiasme waar de democratie onder kraakt. De dreigende Hollandse winter is tot in Zuid-Europa voelbaar.