Tepelkloof

Beste Jeroen Hermkens,

Jij zult je nog wel een keer bedenken voor je als kunstenaar een opdracht aanneemt van een gemeente. Zoals jij deed van de gemeente Purmerend. Die gemeente had iets te vieren (een fusie), dus lieten vrouwen uit de Beemster zich portretteren door jou. De vrouwen waren ontkleed. Vrijwillig. Er was sprake van vrouwelijke tepels, en zoals we allemaal hebben geleerd van Mark Zuckerberg: mannelijke tepels zijn top, vrouwelijke tepels zijn insta-haram.

Je portretten hingen eerst veilig in de Safe Space van een expositieruimte, maar daarna verhuisden ze naar de hal van het stadhuis van Purmerend. Daar moesten ze deze week opeens weg. Vanwege klachten. Van bezoekers. Over het ‘aanstootgevende’ karakter van de schilderijen.

Hoeveel bezoekers? En wat vonden die bezoekers dan aanstootgevend aan vrouwelijk naakt? We weten het niet, en we zullen het ongetwijfeld ook nooit weten, want zoals dat dan gaat: er volgde meteen het besluit om de schilderijen te verwijderen. Zoals onlangs ook bij de Universiteit van Leiden: de klager krijgt onmiddellijk gelijk. Toen was het probleem dat er alleen mannen op een schilderij stonden (een Jood ook nog, dat moet je natuurlijk niet willen), nu dat er alleen vrouwen op staan. Of dat ze naakt zijn – we zullen het nooit weten. We zullen die klagers (of misschien zelfs: die ene klager) ook nooit kunnen vertellen dat we zijn opvattingen aanstootgevend vinden, en zijn hoofd trouwens ook. Want de gemeente ging net als die universiteit meteen al op zijn rug liggen, en vroeg jou het naakte deel van je schilderijen te verwijderen. Omdat jij een kunstenaar bent, en wél staat voor kunst en voor wat die kunst uitdrukt, weigerde je dat: alle schilderijen in de hal, of alle schilderijen weg.

Zover hoefde het niet te komen: de gemeenteraad greep in. Alle partijen in de raad, van GroenLinks tot PVV, oordeelden dat de schilderijen moeten blijven hangen. Een motie met die strekking was opgesteld door een raadslid van de lokale Lijst Schaaij. De naamgever van die partij, het raadslid Frank Schaaij, stelde: ‘Kunst hoeft niet door iedereen goedgekeurd te worden.’

Ik ken Frank Staaij verder niet, en zijn Lijst ook niet, dus wellicht heeft hij allemaal heel rare ideeën over de toekomst van Purmerend. Maar in die ene zin van hem zit extreem veel waarheid besloten, die zich uitstrekt van Charlie Hebdo tot de verdwenen Vrijdenkersruimte in de Tweede Kamer, en van Leiden tot Purmerend. Het is een les die op een bord boven het hoofd van ieder laf bestuur zou moeten worden gespijkerd: Kunst Hoeft Niet Door Iedereen Goedgekeurd Te Worden.

Amen.