Stapels boeken, rapporten en artikelen verder en nog steeds weet niemand precies hoe de wereldwijde financiële crisis van 2008 echt tot stand is gekomen. Wel is het duidelijk dat de kortsluiting ergens in het Amerikaanse financiële systeem is ontstaan. De laatste jaren hebben Amerikaanse filmmakers vooral hun vizier gericht op de aanstichters van de ellende, zoals in het uitstekende Margin Call (2011). Maar hóe het mis ging wordt een stuk duidelijker in Adam McKays The Big Short.
Terwijl in 2005 nog nergens een vuiltje aan de lucht was te zien en het geld bij speculanten met bakken binnenstroomde, ontdekt de wat wereldvreemde Michael Burry (Christian Bale) een instabiliteit in de huizenmarkt die na een paar jaar zou kunnen leiden tot aanzienlijke financiële verliezen. Zijn plan om uit die mogelijkheid een slaatje te slaan, wordt met gelach ontvangen. Veiliger en stabieler dan de huizenmarkt en het hypotheeksysteem is toch immers niets?
Lees ook: Recensie: The Hateful Eight
Slechts een paar mensen geloven in Burrys krankzinnige voorspelling, waaronder de aalgladde trader Jared Vennett (Ryan Gosling) en de agressieve hedgefondsmanager Mark Baum (Steve Carell) die met zijn kleine team een eigen onderzoek start. Als de naderende financiële ramp gaandeweg zekerder wordt, rijzen de twijfels. Want hoe aanvaardbaar is het om stinkend rijk te worden van een crisis die de hele wereld gaat raken? Op papier klinkt dat hele uitgangspunt misschien als een ondoorgrondelijke, slaapverwekkende ervaring. En toegegeven, The Big Short is zeker niet het soort film waarbij je rustig even vijf minuten weg kan lopen om een biertje te halen. Razendsnel vliegen de financiële termen en constructies over het scherm, tijd om adem te halen is er bijna niet.
Maar regisseur McKay vooral bekend van comedys alsAnchorman en Step Brothers weet heel knap die ingewikkelde materie te verpakken in een extreem vermakelijke zwarte komedie. Elke keer als je oren beginnen te klapperen van zoveel informatie, richt een karakter zich direct tot de kijker. Snapt u er geen reet meer van? Prima! Dat willen de banken juist. Waarna opeens celebrities als Selena Gomez of Anthony Bourdain in beeld verschijnen om uit te leggen hoe het werkelijk zit. Het is een aparte zet die heel goed werkt. McKay weet het precies op de goede momenten luchtig te houden en heeft daarbij ook de beschikking tot een fantastisch arsenaal acteurs, inclusief producent Brad Pitt die voor zichzelf een van de grappigste rollen heeft gereserveerd als volslagen paranoïde ex-bankier. Mede door de lekkere soundtrack en snelle montage doet The Big Short qua stijl regelmatig denken aan het thematisch verwante The Wolf of Wall Street, maar de film schuwt het ook niet om af en toe goed de diepte in te gaan. Bij de les blijven dus, vooral omdat die les na het cynische einde nog maar al te belangrijk blijkt.
? ? ? ?
Tekst: Vincent Hoberg