'Een goede whodunit is een hele crime'

Omdat mijn vrouw en ik altijd nog eens een schitterende misdaadserie voor de televisie willen schrijven, probeer ik altijd goed op te letten hoe anderen dat doen. Zo kijk ik altijd hoeveel mensen er doodgaan, in welk tempo zo ongeveer, en hoe bloederig. Of er humor of absurdisme aan te pas komt, een heuse detective de hoofdrol speelt, of toch een koppel contactgestoorde politiemensen die kort geleden na een traumatische carrière in Stockholm weer zijn teruggekomen op het oude nest, waar iedere dorpeling minimaal vijf familiemoorden op zijn geweten heeft. En het altijd sneeuwt.

Ook het overwegen waard: series waarin amateurs de politie hinderlijk in de weg lopen of zelfs eigen rechter gaan spelen en een clubje satanistische notabelen afslachten om wraak te nemen voor de dood van een aantal rituele seksslavinnen. Inclusief een onschuldige dominee, die met kerk en al de hens ingaat. (Totenfrau)

En natuurlijk is ook nog van belang of er onder de hoofdrolspelers voldoende mensen van kleur zijn, dan wel non-binair of queer, en zo min mogelijk witte mannen in posities van macht. Tenzij het misdadigers zijn, natuurlijk, of mensen die al generaties lang de plaatselijke oorspronkelijk bewoners onderdrukken en/of doodmaken.

Ook erg populair zijn krimi’s waarin de rollen al zijn omgekeerd of anders binnenkort. Zo is er een serie waarin een kosmopolitische vrouwelijke rechercheur die snel carrière wil maken, wordt opgescheept met een witte ondergeschikte assistent op leeftijd, die onophoudelijk zijn bril op en af zet en altijd de moord oplost. Waarna ze hem dus weer niet kunnen ontslaan en de rechercheur van kleur wordt verscheurd tussen haar afkeer van de brilschuiver en haar bewondering voor zijn scherpe speurneus. (McDonald & Dodds)

Je ziet: het is nog best ingewikkeld, zo’n serie schrijven. Maar wat we in elk geval willen vermijden is het genre waarin de hoofdpersoon overduidelijk domme dingen doet. Zoals ongewapend en alleen het vervallen gebouwtje binnengaan waar de moordenaar zijn lijken heeft verstopt en al met vers geslepen messen op haar wacht. Of de kinderen alleen thuislaten terwijl er een wraakzuchtige crimineel rondzwerft die heeft gezworen zijn complete gezin aan mootjes te hakken. Of nooit de telefoon aannemen als er iemand dringend belt.

Maar het ergste voorbeeld is nog de Canadese serie – spoiler – waarin de slimme speurder ontdekt wie de dader is van een aantal tienermoorden. Namelijk zijn eigen hoogste baas. Hij gaat deze misdadiger oppakken, in z’n eentje natuurlijk, en knoopt in de tuin naast de uitgebrande auto van het slachtoffer – MET HET VERKOOLDE LIJK ER NOG IN – op zijn dooie akkertje eerst nog even een gezellig praatje aan – ZE WAREN IMMERS GOEDE VRIENDEN! Vervolgens draait onze Polizist zich om en wandelt argeloos voor de boef uit in de richting van de wagen. De boef, die niet meer op dit buitenkansje had gerekend, schiet de rechercheur kalmpjes in de rug. (Three Pines) Ik bedoel: eigen schuld, toch? Kom op, zeg.