Jan Dijkgraaf: 'De vlag gaat hier uit als Sigrid Kaag is opgesodemieterd'

De gesprekken op tv en bij de koffieautomaat gaan veel over Sigrid Kaag. Dan doe je het goed als politicus, toch?
Het is in Nederland een twijfelachtige eer als je als politicus geregeld over de tong gaat. We zijn nou eenmaal een volkje dat graag zeurt, kritiek levert, moppert en afzeikt. Als er iets goed gaat, zwijgen we dikwijls. Maar als iemand een mening durft te uiten, zijn of haar kop boven het maaiveld uitsteekt of iets afwijkends doet zoals een intiem televisie-interview geven: dan vliegen we er met z’n allen bovenop. Kalme, stabiele en weinig opmerkelijke politici worden dan ook nauwelijks besproken. We kunnen ons niet heugen dat politieke kopstukken als Ruud Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende zoveel kritiek om de oren hebben gekregen als Mark Rutte tegenwoordig. Of dat vroege vrouwelijke politici als Marga Klompé en Jeltje van Nieuwenhoven ooit zoveel gedoe hebben gehad als Sigrid Kaag nu. Maar goed, toen hadden we ook nog geen social media en werd er minder geluisterd naar het gefulmineer van beroepschagrijnen als Johan Derksen en Marcel van Roosmalen.

Waarom is er momenteel zoveel te doen rondom Kaag?
Ze was te gast bij Twan Huys in College Tour, een tv-programma waarin studenten bijzondere gasten interviewen die naam hebben gemaakt in hun vakgebied. Huys was er vooraf nogal lyrisch over bij Op1. Hij was ‘verpletterd’ geweest door de dochters en dacht als vader van twee kinderen meteen ‘wat zou ik doen’? Huys: ‘Na afloop dachten we allemaal: wat een bijzonder gesprek was dit. We hebben echt iemand gezien zoals we haar nog nooit gezien hebben.’ Dat beloofde wat, maar in de ogen van veel kijkers viel dat uiteindelijk toch tegen. Vooral het filmpje van haar dochters Janna en Inas, die het vreselijk vinden hoe hun moeder wordt bekritiseerd, wordt uitgescholden voor heks en met de dood wordt bedreigd, viel bij sommigen verkeerd. Anderen vinden juist dat Kaag een van de weinige politici is die in het debat voor de inhoud en voor de hoffelijkheid gaan. Oftewel: klagen over Kaag zorgt voor een verder vorderende verdeeldheid in een land dat steeds verder polariseert.

Ze hadden het zo opzwepend ingestoken vooraf, dat 721.000 mensen en ik wel móesten kijken naar College Tour

Wat vindt Sigrid Kaag van zichzelf?
‘Wat ik meestal lees op sociale media, is: kuthoer, je krijgt een kogel door je hoofd’

Wat vinden wij van Sigrid Kaag?
Het gevraag en geklaag rondom Kaag ligt ons zwaar op de maag.

Wat vinden anderen van Sigrid Kaag?

Jan Dijkgraaf - stukjesschrijver
‘Wat een achterlijke vrouw. Ten eerste vind ik haar een marketingproduct. Bijvoorbeeld die stunt met haar dochters: ze deed alsof ze verrast was door wat er werd gezegd. Dat ze zogenaamd niet wist wat haar dochters voor haar hadden opgenomen. En dan die neptranen erbij. Iedereen weet dat dat soort dingen vooraf is besproken met de campagnemannetjes van Kaag. Dit was gewoon haar act om haar exit op een nette manier aan te kondigen. Waar we overigens heel blij mee mogen zijn, dat ze opsodemietert. Het gaat nu al een week over beledigingen en bedreigingen op social media, maar als zij premier van Nederland was geworden, hadden we haar daar nooit over gehoord. Het is puur een exit-strategie. Over Wilders hebben we ze twintig jaar lang niet gehoord, terwijl hij van alle politici het enige echte slachtoffer is. Wilders woont al achttien jaar in safehouses, moet door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging op de meest zware manier worden beveiligd omdat hij met de dood wordt bedreigd met filmpjes waarbij hij aan een galg hangt of zijn kop is eraf gesneden. Bij Kaag stond er één gestoorde christengekkie met een fakkel voor haar huis. Hij rammelde niet eens aan de deur, maar stond een beetje te gillen. Ik snap best dat dat intimiderend is, maar het is onvergelijkbaar met wat Wilders overkomt. Het interview met Kaag in College Tour was een soort reddingsoperatie, want D66 is naar de klote aan het gaan; God bestaat! Kaag is een extreem slechte minister van Financiën, want ze zadelt ons financieel voor de komende decennia met ellende op. Wat zij - en met haar het hele kabinet - sommige mensen heeft aangedaan: van de Toeslagenouders tot de Groningers, van degenen die hun energierekening niet meer kunnen betalen tot degenen voor wie boodschappen doen te duur is geworden, daar is zij nog meer verantwoordelijk voor dan Rutte. Want zij is wel gewoon de baas van dit kabinet. Ze had iets goeds kunnen doen op 1 april 2021, toen had ze het lot van Mark Rutte in haar handen met het beroemde debat waarin ze zei: “Hier scheiden onze wegen”. Toen heeft ze niet doorgepakt, dat had iets goeds kunnen zijn. Als het gaat om polariseren, dus mensen tegen elkaar opzetten, is zij met haar partij minstens zo schuldig als die paar gekken die anoniem zitten te twitteren op hun zolderkamer. Ik haat geen mensen, dus ik haat Sigrid Kaag ook niet, maar ik heb wel een hartvochtige hekel aan haar. Niet als mens, wel als politicus. De vlag gaat hier uit - rood boven en blauw beneden - als zij is opgesodemieterd.’

Johan Derksen - tv-opiniemaker
In Vandaag Inside: ‘Ik denk dat dit programma haar wel goed gedaan heeft, maar ik heb ernstige bezwaren tegen het feit dat twee dochters die ergens anders opgegroeid zijn en Engels spreken, voor wie het leven in Nederland een grote teleurstelling is geworden, zo’n oproep doen. Ik vind het ook klef van die programmamakers dat ze dat die meiden laten zeggen. Ze moeten mij niet wijs maken dat een vent met een fakkel voor de deur gevaarlijker is dan de streken waar ze gewoond hebben en waar het eigenlijk doorlopend oorlog is. Kaag is hier met heel veel bombarie heen gekomen. Ze zou de eerste vrouwelijke minister-president worden, ze zou een nieuwe aanpak introduceren: dat is allemaal mislukt. Het hele project is totaal mislukt. Als er nu verkiezingen komen, is ze de baas van de splinterpartij. Ze is heel rustig aan het zoeken naar een reden om via de achterdeur te verdwijnen.’

Marcel van Roosmalen - columnist
Op NPO Radio 1: ‘Ex-zangeres Marga Bult, Ebru Umar en Telegraaf-columniste Marianne Zwagerman vinden Sigrid Kaag een heks. De boze stiefzusters van Assepoester hebben hun stok in de emmer met kots gedoopt en een fatwa in het zand geschreven, de heksenkring heeft gesproken. Zelf de hele dag vieze toverdrank brouwen, mannen tot kikkers kussen, huisjes melken, het eigen misnoegen de wereld in scheten, met gebroken toverstafjes mooie dingen lelijk proberen te toveren en dan je hele onderbuik naar iemand anders richten. Sigrid Kaag komt elitair over, is getrouwd met een Palestijn en haar kinderen spreken soms geen Nederlands, in dat geval zijn alle middelen geoorloofd. Dat ze bij Twan Huys een traan liet om haar kinderen was typisch D66, een partij die wordt vereenzelvigd met alle ellende van deze tijd. De bedreigingen van Sigrid Kaag worden gebagatelliseerd, ze kan niet kapot genoeg, had ze maar niet de politiek in moeten gaan. Eigen schuld, dikke bult.’