Oppenheimer: alles over de atoombomblockbuster van Christopher Nolan

‘Nu ben ik de Dood geworden, de Vernietiger van Werelden’. Het zijn de macabere woorden die J. Robert Oppenheimer zou hebben uitgesproken, daar bovenop die stalen toren in de woestijn van New Mexico, in de vroege ochtend van 16 juli 1945. Zojuist had de natuurkundige, samen met zijn team slimste koppen van Amerika, de allereerste nucleaire bom in de geschiedenis van de mensheid zien afgaan, pal voor zijn ogen. Kolossale, paddenstoelvormige wolkpluimen, een oogverblinde lichtflits en een oorverdovende oerknal. Daarmee was het topgeheime Manhattan Project na zes jaar afgerond en hadden de Amerikanen als eerste een kernwapen in handen, klaar voor gebruik. Oppenheimer, de briljante fysicus die de operatie van begin tot eind had geleid, zou vanaf dit punt in de geschiedenis bekend komen te staan als ‘de vader van de atoombom.’

Daar, bovenop in die toren in de uitgestrekte vlaktes van Los Alamos, besefte hij twee dingen: dat hij een wereldprestatie van ongekende proporties had geleverd én dat hij zojuist het einde van de wereld een flink stuk naar voren had geschoven. In een eerste televisie-uitzending over die zogeheten Trinity-test zei Oppenheimer in 1965: ‘We wisten dat de wereld niet meer hetzelfde zou zijn. Een paar mensen lachten, een paar mensen huilden, de meeste mensen waren doodstil.’ Of de omstreden atoomgeleerde in de seconden na die oorverdovende knal écht dat onheilspellende citaat uit de Bhagavad Gītā, een heilig geschrift uit India, uit zijn mond liet glippen, valt te betwisten. Een aanwezige natuurkundige, genaamd Isidor Rabi, verklapte recent nog in de Britse krant The Guardian dat zijn baas zich op en vlak na het moment suprême juist triomfantelijk gedroeg. ‘Dat loopje van hem, toen we terugliepen uit de toren, zal ik nooit vergeten. Zo’n loopje als in de film High Noon, zo van: kijk mij, ik heb het geflikt,’ aldus de ooggetuige.

‘Dat loopje van hem, toen we terugliepen uit de toren, zal ik nooit vergeten. Zo’n loopje als in de film High Noon, zo van: kijk mij, ik heb het geflikt’

Praktische uitdagingen

Triomfantelijk. Heel anders zal regisseur Christoper Nolan, de man van epische blockbusters als Inception en The Dark Knight, zich niet hebben gevoeld, vorig jaar op zijn filmset, op een van de belangrijkste dagen uit diens imposante carrière. Voor zijn aankomende biopic over diezelfde J. Robert Oppenheimer moest en zou de climax – de geslaagde Trinity-test – zo realistisch mogelijk worden nagebootst, maar dan zonder computergestuurde programma’s en technische snufjes. ‘Er is iets heel unieks en bijzonders aan midden in de nacht in een woestijn zijn met een grote cast en een serie echte explosies vastleggen,’ lichtte de filmmaker vorige maand zijn besluit toe in filmmagazine Empire. ‘Op zo’n moment kan je niet anders dan terug geslingerd worden naar het moment waarop die mannen dit op de ultieme schaal deden. Met ook nog in hun achterhoofd de mogelijkheid dat zij misschien wel de complete atmosfeer in de fik zouden steken.’ Een kernbom nabootsen bleek lastiger dan gedacht, zelfs voor de man al eens een Boeing 747 in zijn geheel aan gruzelementen blies (Tenet), een vrachtwagen moeiteloos door de lucht liet slingeren (The Dark Knight) en bovenop een smeltende gletsjer een film produceerde (Interstellar). Op de website Total Film sprak Nolan dan ook van ‘enorme praktische uitdagingen’. Maar, voegde hij daar direct aan toe: ‘Ik had een buitengewoon team met mensen die boven zichzelf uitstegen.’ Net als Oppenheimer zelf was de filmveteraan meer dan tevreden met de historische explosie. Sterker nog, de ontsteking van ’s werelds eerste atoombom belooft wellicht de spectaculairste filmscène ooit te worden. ‘We wisten dat dit de grote klapper moest worden,’ zei Nolan. ‘We kunnen nu dingen doen met beeld die we voorheen alleen met geluid konden doen. Deze scène zal impact hebben op het publiek.’

De Trinity-test imiteren was allang niet de enige uitdaging voor Nolan. Een lucratieve kaskraker maken over een man die uiteindelijk verantwoordelijk was voor de dood van tienduizenden onschuldige burgers, rondom een gevoelig thema als kernwapens, dat blijft precair. ‘Kijk, de ultieme inzet van elke grote kaskraker is het voortbestaan ​​van de wereld,’ verdedigde Nolan zich vorige maand in een interview. ‘En dat is wat dit verhaal is. Ik ken geen verhaal waar meer op het spel heeft gestaan dan het verhaal van Oppenheimer. Het is lastig om een ​​woord als entertainment te gebruiken als je het over zo’n serieus onderwerp hebt, maar entertainment in films kent vele vormen. Dit is zo’n meeslepend verhaal dat wij het voorrecht hebben om het te vertellen.’

Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest 't in de nieuwste Revu.