Filmmaker Steffen Haars naar Hollywood? 'Van New Kids alleen rijk geworden in mijn hart'

Waar? In Amsterdam. Waarom? Krazy House, de nieuwe film van Steffen en Flip van der Kuil, is sinds half mei in de bios te zien. Verder nog iets? De film ging in première op het Sundance Film Festival in Amerika. ‘Er was op die première een zichzelf best wel serieus nemende filmpers, en wij waren de vreemde eend in de bijt,’ zegt Steffen. ‘Want onze film was te zien bij het Midnight-programma. Dat staat bekend om gekke films, maar in principe komt de pers daar voor art house-knallers. Voor een goede recensie moet je toch de juiste persoon hebben, denk ik.’

Krazy House was in januari al te zien in Amerika op het Sundance Film Festival. Was het vooraf de bedoeling om hiermee naar Amerika te gaan, dat je dacht: Nederland is te klein geworden voor ons?
‘Niet te klein geworden hoor, ik denk dat het eigenlijk best organisch verlopen is met deze film. Flip van der Kuil en ik begonnen zeven jaar geleden met het schrijven aan deze film. In eerste instantie was het eigenlijk een Nederlands idee. Dus het had nog niets Amerikaans. Naarmate het meer een sitcom-ding werd, geïnspireerd op sitcoms uit de jaren 80 en 90, en het zich helemaal op één locatie afspeelde, werd het steeds logischer om het in het Amerikaans te doen. Het voelde alsof dat dé manier was om dit verhaal het beste te vertellen. Dan probeer je dat en dat is een lange weg, maar ik ben er heel trots op dat het gelukt is. Mijn favoriete films komen bijna allemaal uit het buitenland en een groot deel ervan uit Amerika. Het is dan wel een heel toffe stap dat je aan het draaien bent in het Amerikaans en denkt: wauw, we zijn hier gewoon naar een film van onszelf aan het kijken.’

Je hebt veel buitenlandse acteurs in de cast. Was het moeilijk om hen over de streep te trekken?
‘We hebben er best lang over gedaan om een hoofdrolspeler te vinden. Dat het Nick Frost werd, bekend van Hot Fuzz, was een lang traject. Je gaat met een casting director werken uit Amerika en dan hangt het heel erg af van: wie kent wie? Het is ook het momentum, wie zijn er beschikbaar en hebben ze zin in iets geks? We moesten wel like-minded acteurs hebben die onze humor snappen. Dat ze ervoor willen gaan, want je kan dit niet half doen. En met Nick Frost, dat was gewoon zó’n klik die we meteen hadden. Sowieso zijn wij heel erg fan van zijn werk en hij vond het verhaal heel grappig. Het klopte gewoon. Het was een heel goed gesprek en dan past het allemaal in elkaar. Dat is dan het begin en als je één naam hebt, kun je door.’

Hoe presenteerde je jezelf naar die acteurs? Met dat jullie in Europa met New Kids Turbo een heel succesvolle film hadden gehad?
‘Ons verhaal werd gedeeld en de film die werd meegestuurd was Ron Goossens, Low Budget Stuntman. Dat was ons meest recente werk en dat het meest aansluit bij dit nieuwe. We kregen heel veel lovende reacties op het acteerwerk van mijn broertje Tim en als het allemaal werkt voor hen, als ze er enthousiast van worden, zit je meteen goed. Dan is hen meteen duidelijk welke kant we op willen.’

Nick Frost werd door Variety geciteerd, hij zei dat de productie ‘een compleet gestoord project was om deel van uit te maken’, maar hij heeft ‘van elke minuut genoten’. Dat je Alicia Silverstone hebt, is ook wel wat. Die kennen we nog van de muziekvideo’s van Aerosmith en Batman & Robin. Dat is toch een naam. Stond zij meteen open voor jullie gekkigheid?
‘Dat is via een casting director gegaan. We zaten met een Nederlands budget, dus eigenlijk vraag je dit soort mensen om een gunst, want in verhouding met wat zij normaal verdienen, bieden wij weinig. Dus je moet iemand hebben die openstaat voor dit soort projecten en zij gooiden Alicia op, omdat zij heel interessante filmkeuzes maakt de laatste tijd. De films waar zij in speelt, bijvoorbeeld The Killing of a Sacred Deer van Yorgos Lanthimos, zou je niet zo snel van haar verwachten, want ik ken haar nog van Clueless, maar vooral inderdaad van de Aerosmith-video’s. Het is iemand met wie ik op die manier opgegroeid ben. We zijn gekoppeld aan elkaar, hadden een leuk gesprek en zo ging het heel snel. Zij is iemand die vanuit haar intuïtie kiest.’

Heb je gezien wat ze over jullie zei in The Hollywood Reporter? Ze noemde jullie ‘geweldig interessante filmmakers’.
‘Leuk. Het ding was natuurlijk: zij vond het ook nog eens heel leuk om naar Amsterdam te komen.’

Zo trok je ze ook over de streep, met een paar weken Amsterdam?
‘Precies. Dat is natuurlijk ook wel iets wat je kan gebruiken als iemand dat leuk vindt, en Alicia vond het geweldig. Op de fiets door Amsterdam rijden. Dat moet je ook hebben. Het is een combinatie van al die dingen die het dan mogelijk maakt. Zo hebben we een week of vijf gedraaid, met een kleine tussenpauze.’

Amsterdam spreekt enorm tot de verbeelding bij Amerikanen?
‘Ja. Ze was er volgens mij weleens geweest, maar niet zolang, en ze houdt van Europa, dus dat maakte het nóg aantrekkelijker voor haar.’

De secundaire arbeidsvoorwaarden.
‘Ja, precies. Het is niet dat we het daarvoor bedacht hebben om in Amsterdam te draaien, maar bijna alle Nederlandse films worden vanuit Amsterdam geproduceerd. Dat is ook gewoon praktisch.’

Wel mooi dat je opeens genoemd wordt in The Hollywood Reporter en Variety, dat gebeurt niet heel veel Nederlandse filmmakers.
‘Zeker. Het was ook echt een droom om daar in première te gaan, op het Sundance Film Festival. Dat leek ons de allertofste plek om met deze film uit te komen. We werkten dus ook echt toe naar de indieningsdatum van het festival. En dat het dan uiteindelijk lukt, is dan heel vet. Er zijn redelijk wat films ingezonden en er worden er niet heel veel uitgekozen, dus dat was echt supertof. En dan besef je opeens dat je eigenlijk Amerikanen portretteert in je film. We waren op een bepaalde manier echt in het hol van de leeuw.’

Dat stond ook in een recensies van The Independent, dat jullie de echte Amerikaan hebben gevat in deze film.
‘Dat vond ik wel een heel leuk stuk. Wij kijken natuurlijk ook met een andere blik naar dat continent, dat we voor een groot gedeelte via tv en de bioscoop hebben meegekregen.’

Je denkt in het begin dat je naar een echte sitcom zit te kijken, en dan gaat het helemaal de andere kant op met Russische criminelen, vuurgevechten en krankzinnigheid. Dat was een makkelijke keuze, die voor de Russische crimineel? Die doet het altijd goed in Amerika, als vijand?
‘Deze film speelt zich af rond 1990, het einde van de Koude Oorlog, het archetype vijand is de film-Rus, want ze spreken Amerikaans met een Russisch accent, zoals je dat uit films kent. Dat was een heel logische keuze toen we de Amerikaanse kant op gingen, want ooit was het een Nederlands idee en toen was het een Nederlands huishouden met Poolse aannemers. Dat ontwikkelde zich toen door tot Russen.’

Dat komt ook goed uit in deze tijd, toch?
‘Ja, verschrikkelijk genoeg wel.’

Had je eigenlijk andere Amerikaanse acteurs op je lijstje van wie je hoopte dat ze mee zouden doen? Of is het onaardig om dat nu te zeggen?
‘Kijk, het loopt zoals het loopt. Uiteindelijk merk je dat degene die je krijgt zich het karakter eigen maakt en iets brengt wat niemand anders had kunnen doen, dus ben ik gewoon heel blij en dankbaar voor de mensen die ik heb. Natuurlijk ga je van tevoren brainstormen en komen er dan allerlei namen voorbij, maar Nick Frost is misschien wel meer dan waar we op hoopten, dus dat is echt geweldig.’

Het risico was dat je het met aan lagerwal geraakte acteurs moest doen.
‘Ja, maar dat kan ook. Alles kan. Ik sta daar ook heel erg voor open. Vroeger had ik best wel moeite met bepaalde soapacteurs, omdat de soap aan hen plakte. Maar dat is eigenlijk een heel kortzichtige manier om ernaar te kijken, want het is juist heel erg tof als acteurs kunnen verrassen. Dat zorgt voor heel interessante wendingen en het is interessant in de carrière van een acteur. Ik vind dat heel verfrissend eigenlijk. In principe staan wij daarom eigenlijk open voor alles.’

Het kan ook cult worden natuurlijk.
‘Ja, en als het gewoon de juiste persoon is voor de juiste rol, kan je daar gewoon gebruik van maken.’

Nu stond er ook een recensie in The Hollywood Reporter die niet zo positief was. Er stond: ‘Hoe over de top het ook klinkt, de film is nog uitputtender om uit te zitten dan een harde Saturday Night Live-sketch die veel te ver is doorgevoerd, tot het punt waarop je hoopt dat het ophoudt. Het Engelstalige debuut van de Nederlandse hitmakers Steffen Haars en Flip van der Kuil is afstotelijk en zal waarschijnlijk geen groot publiek in de VS trekken, maar misschien wel een paar cultvolgers. Krazy House is zowel uniek als, helaas, uniek ondraaglijk.’ Deed dat pijn?
‘Het is gewoon interessant, want we zijn ons er wel heel erg van bewust dat we films maken die niet voor iedereen zijn. En toch hebben we daar veel succes mee in Nederland en dat zegt misschien iets over Nederland, maar ook iets over dat we iets hebben opgebouwd. Dat mensen denken: we gaan naar elke Steffen en Flip-film. In Amerika is het gewoon een film van twee onbekende Nederlandse makers en dat valt dan op een bepaalde manier. Als je de film niet leuk vindt, wordt het alleen maar erger, dat is wel het concept. Het is een film waarvan je, als je hem gezien hebt, nooit zal zeggen: wat was het nou, ik weet helemaal niet meer waar het over ging? En dat vind ik ook wel leuk. Ik bedoel, ik wil graag iedereen uitdagen om het te bekijken en om voor zichzelf te bepalen wat ie ervan vindt, want de meningen zullen uiteenlopen.’

Hoop je eigenlijk niet dat zo’n recensent schrijft: ‘Briljant!’?
‘Natuurlijk. Maar we maken geen film voor de massa. Wat ik het allertofst zou vinden, is als het inderdaad cult wordt, maar dan is het inderdaad jammer dat net die heel serieuze recensent die review schrijft. Maar met New Kids hadden we een NRC-recensie van nul sterren, wat volgens mij nog nooit eerder gebeurd was. Dat had echt te maken met dat die recensent het gewoon niet begreep. Voor wie die film duidelijk niet was. Toen hebben we die quote op de dvd-hoes gezet.’

Als juiste aanbeveling.
‘Precies, dan weet je dat het interessant is.’

Zien jullie jezelf als de kwajongens van de filmindustrie?
‘Ik weet niet of we onszelf heel erg verhouden tot de Nederlandse filmindustrie, daar zijn we eigenlijk niet zo mee bezig. We zitten een beetje op ons eigen eiland en we maken waar we zelf enthousiast van worden. We proberen elkaar te verrassen of een reactie te ontlokken.’

Heeft Sundance er nog toe geleid dat bioscopen in Amerika de film inkochten?
‘We hebben een Amerikaanse sales agent en een voor de rest van de wereld, die proberen de film aan alle landen te verkopen en zorgen dat die op zoveel mogelijk plekken te zien zal zijn. Soms is dat bij een streamingsdienst, soms een filmrelease, dat is heel wisselend.’

Op Rotten Tomatoes scoort de film een matige 25 procent. Jammer?
‘Dat zijn de reviews, dat zijn gewoon meningen van mensen. Dat is prima. Iedereen vindt wat ie vindt. Wij zijn heel trots op wat we gemaakt hebben.’

‘Met New Kids dachten we: dit gaat helemaal niet groot worden. Dit is gewoon humor voor onszelf, voor onze vrienden’

Je hebt nu een aantal films gemaakt, kun je van tevoren inschatten hoe zo’n film het gaat doen, of is het elke keer toch weer een complete verrassing?
‘Met New Kids Turbo kwamen we vrij goed binnen, maar het grappige is dat we met New Kids altijd dachten: dit gaat helemaal niet groot worden. Dit is qua humor gewoon voor onszelf, voor onze vrienden. Het voelde niet als iets voor het grote publiek en dat werd het dus wel. We zijn daar dus eigenlijk niet mee bezig.’

New Kids Turbo heeft 14 miljoen euro opgebracht. Zie je daar zelf nog iets van terug?
‘Van een bioscoopkaartje gaat 70 procent naar de bioscoop. Het kost een hoop om hem te maken. Er zijn sowieso veel onkosten. Dus als je vraag is of we daar rijk van zijn geworden, dan kan ik zeggen: “In mijn hart.”’

Dat is dan best zonde, toch?
‘Dat gaat gewoon zoals het gaat. Wie er het meeste aan overhoudt, zijn de bioscoopketens.’

Als je het contract opnieuw zou kunnen uitonderhandelen, had je het dan anders gedaan?
‘Nee hoor, dat hebben we toen prima geregeld. Dat is gewoon heel fair gegaan.’

Tom Cruise en andere grote sterren die zelf produceren, krijgen een bepaald percentage van de box office, jullie ook?

‘Dat gold ook voor ons. Want de serie was op tv natuurlijk al een succes.’

Oké, dus zo erg was het niet. Nu maakten jullie carrière met de New Kids-films, maar Paul Elstak ook. Ik heb toevallig zijn biografie geschreven en daarin heeft hij het ook over jullie. Hij vertelt dat hij dankzij jullie en de 90’s revival weer helemaal terugkwam. Waren jullie echt fan van Paul?
‘Paul is wel een begrip. Wij hadden al muziek van Paul in de eerdere sketches, dus toen we de film schreven, vonden we het wel heel tof om iets met hem te doen. Het leek ons heel vet om een nummer met hem te maken als titeltrack voor New Kids Turbo. Dat was een succes. Maar Paul heeft het allemaal zelf gedaan. Ik bedoel, hij was natuurlijk al een soort van jaren 90-icoon en de New Kids-karakters waren blijven hangen in de jaren 90. Dat sloot gewoon perfect op elkaar aan. Dat was het perfecte moment om samen iets te doen en heel vet dat dit voor hem ook heel goed was.’

Hij had naar aanleiding van de serie al eens een mail naar jullie gestuurd, maar daar werd niet op gereageerd, zei hij. En toen kreeg hij opeens een mail van jullie of jullie een keer konden langskomen om iets te bespreken. Dat was na de filmaankondiging, dus hij dacht: ze vragen me voor een rolletje. Maar toen vroegen jullie: ‘Wil je de titelsong maken?’ Hij was daar helemaal door verrast.
‘Grappig. Die mail van hem heb ik gemist. In die tijd wilden heel veel mensen iets van ons, die hadden ideeën en daar waren wij nooit zo… Die komen altijd uit onszelf. Maar grappig, want dat wist ik helemaal niet, dat ie dat dacht. Uiteindelijk kreeg hij ook een minirolletje als cameo, waardoor hij ook in beeld kwam.’

Voor de Duitse versie maakten jullie met Scooter een nieuwe versie van hun hit Friends. Hoe was dat?
‘Het was heel vet om Scooter in Maaskantje te hebben. H.P. Baxxter, het gezicht van Scooter met z’n geblondeerde haar, hesen we met veel moeite in een 90’s-outfit. Om dat voor elkaar te krijgen, was op z’n minst een gesprek nodig, maar het lukte en dat was gewoon heel tof. Het is leuk als dingen zo samenkomen. Maar de New Kids-fans in Duitsland waren eigenlijk enthousiaster over het nummer van Paul Elstak dan het nummer met Scooter, omdat zij Scooter misschien op een bepaalde manier zien.’

‘Dat je opeens aan het draaien bent met Theo Maassen en Hans Teeuwen is heel tof. Zo talentvol. Hetzelfde hadden we met Nick Frost en Alicia Silverstone’

‘Dat je opeens aan het draaien bent met Theo Maassen en Hans Teeuwen is heel tof. Zo talentvol. Hetzelfde hadden we met Nick Frost en Alicia Silverstone’ 

Er zou nog een afsluitende New Kids-show komen in het GelreDome, maar uiteindelijk werd die afgelast. Jammer?
‘We doen gewoon waar we enthousiast van worden, en dat was ook het moment dat we Bro’s Before Ho’s aan het schrijven waren. Dat was een film die er echt uit moest. Van tevoren zaten we bij producent Kaap Holland en zeiden: “We gaan dit idee uitwerken.” En een halfjaar later kwamen we terug met de boodschap: “We hebben eigenlijk iets heel anders gedaan.” Dat was Bro’s Before Ho’s.’

Daarvoor haalden jullie Daniël Arends over om zijn eerste en enige filmrol te spelen. Hij heeft daarna nooit meer in een film gespeeld.
‘Nee, de ervaring was zo slecht dat hij dacht: fuck deze shit, haha. Dat ging toen via Henry van Loon. Hij zei vooraf: “Daniël zit niet zo te wachten op dit soort dingen. Maar als het klikt en het goed voelt…” Wij zijn toen een avond naar ze toe gegaan en dat deed hem besluiten om het te doen, dus dat was tof. Hij is wel een van de beste Nederlandse comedians.’

Jullie hebben ze sowieso allemaal gehad in jullie films, Hans Teeuwen, Theo Maassen…
‘Zeker. Wij hebben wel met onze helden kunnen werken.’

Vielen ze in het echt mee of tegen? Dat kan natuurlijk ook, dat je je idool ontmoet en je denkt: wat is dit voor rare man?
‘Ik denk dat ik niet op zo’n manier tegen mensen opkijk, als idool. Ik heb heel veel respect voor wat ze doen, maar ik ben ook niet zo van de hoge verwachtingen. Het toffe is dat je samen je kunst kan maken. Met Theo Maassen en Hans Teeuwen was het met New Kids Turbo zo dat zij naar die draaidag kwamen, en ik weet eigenlijk niet eens meer of we elkaar van tevoren echt hadden gesproken. Maar dat je dan opeens aan het draaien bent, is dan wel heel tof. Dat brengt dan zoveel meer dan waar je op hoopt, omdat deze mensen allemaal heel kundig en talentvol zijn. Dat hadden we op een andere manier met Nick Frost en Alicia Silverstone. Je wil gewoon met mensen samenwerken die je inspireren. Daar hebben wij heel veel geluk mee gehad. Wij hebben met een heel rijke groep acteurs, comedians, sterren en muzikanten mogen werken en dat is gewoon heel tof. Dan wordt het een optelsom.’