Leon Verdonschot: 'Het gezicht van Jan Smit is niet bijzonder genoeg'

Beste Jan Smit,

Het was een tumultueus begin van het nieuwe jaar. Met Nederland in oorlog met een volk waar de meesten van ons niet lang geleden nog nooit van hadden gehoord (de Houthi’s, ook bekend als Ansar Allah - 'helpers van God', en God heeft het kennelijk gemunt op internationale handel). Met ministers, vooral die van D66, die opeens het landsbelang willen verruilen voor de meest roemruchte term van vórig jaar: functie elders.

Gelukkig was er ook vrolijk nieuws. Zo werd ik vrolijk van de onbekende winnaar van de Staatsloterij Oudejaarstrekking, koper van het lot met nummer EF 44384, goed voor 30 miljoen euro. De winnaar kocht het lot in de Primera-winkel in Hoogerheide, gemeente Woensdrecht. Maar na de trekking meldde hij zich niet om zijn prijzengeld op te halen. Nummer EF 44384 werd een mysterie. Was hij zijn lot kwijt? Onttrok hij zich aan zijn lot? Dat hij zeer waarschijnlijk op camerabeelden stond van het moment waarop het winnende lot werd verkocht, maakte het nog filmischer. Je zag ze voor je, de troebele zwartwit-beelden van een man of vrouw in volslagen onwetendheid van de enorme consequenties van een aankoop van dertig euro. Openingsbeeld van de denkbeeldige film Het Lot. En toen meldde afgelopen week nummer EF 44384 zich alsnog. De reden dat hij twee weken had gewacht: ‘De winnaar gaf aan niet direct op 1 januari de loten gecheckt te hebben, maar later die week. Daarna heeft de winnaar het bijzondere feit laten bezinken en een aantal dagen later ons gebeld voor een afspraak.’ Fantastisch. Iemand die volstrekt niet bezig is geweest met die trekking, die een paar dagen later, toevallig, bij het opruimen van de kerstspullen, tegen dat vergeten lot aanliep, zag dat hij van 30 euro 30 miljoen euro had gemaakt, niet meteen ontslag nam en een huis op Bonaire kocht, maar dat allemaal eerst eens even rustig liet bezinken. Hij zal door de Staatsloterij intensief begeleid worden, zoals alle winnaars van grote bedragen. Mijn voorspelling is dat hij dat niet nodig heeft. Zoveel kalmte verraadt grote wijsheid.

En dan was er nog het vrolijke nieuws dat jij een poging hebt gedaan je gezicht als merk te laten registreren. Dat mislukte, omdat het Europese bureau voor intellectuele eigendom heeft geoordeeld dat je gezicht daar niet bijzonder genoeg voor is. Je manager is het niet eens met dat oordeel: ‘Wij laten het er niet bij zitten. Dan kan Jan en alleman met je gezicht aan de haal gaan.’ Je zult begrijpen dat ik keihard moest lachen om die laatste zin, alleman Jan.

Het Europese bureau voor intellectuele eigendom specificeerde ook waarom je zo’n alleman Jan bent: je gezicht omschreven ze als een ‘face in the crowd’. Is dat beledigend? Voor mensen die denken ze dat godsgeschenk aan de aarde zijn misschien wel. Maar is de essentie van een vólkszanger zijn niet juist dat je volk zich met je identificeert? Iedere volkszanger benadrukt dat hij zo’n gewone jongen is. Je zou verheugd moeten zijn over het vonnis: nu is officieel bevestigd hoe gewoon je bent.