Evert Santegoeds: 'Matthijs van Nieuwkerk beschreven we tien jaar geleden al als een “studiobeul”'

De man met eerst de jongensachtige wildgroei à la Jeroen Pauw en later de blonde beachlokken van Hans Klok, studeerde na het vwo een paar jaar Nederlands om vervolgens aan de slag te gaan bij Het Parool. Eerst als sport-, kunst- en literatuurverslaggever, later als hoofdredacteur. In die rol werd hem gevraagd of hij gezag uitstraalt. ‘Ik geloof niet dat ik dat nou in me heb. Ik vind Rinus Michels daarin een geweldige kerel. Die statuur en de manier waarop hij praat. Dat weerbarstige. Een volstrekte tegenpool van leidinggeven zoals ik dat doe. Ik heb niets van het gezag van de heer Michels, was het maar waar. Als hij binnenkomt dan tril je als een riet.’

Van conflict naar succes
Flash forward naar zijn tv-carrière, dat als een hinkend paard met kriebelhoest van start ging. Zijn hoofdredacteurschap bij AT5 werd geen succes en ook als netcoördinator van, toen nog, Nederland 3 hield hij het nog geen half jaar uit. De complexe omroepcultuur stonden alle veranderingen die hij voor ogen had in de weg. Matthijs werd presentator bij NOVA, maar moest na een conflict met de redactie al snel weer vertrekken. In 2003 viel hij voor het eerst met zijn neus in de boter, door met Holland Sport de Zilveren Nipkowschijf te winnen en later met De Wereld Draait Door de Gouden Televizier-Ring. Loftuitingen om zijn soepele manier van presenteren gingen jarenlang hand in hand met kritiek om zijn hoge salaris, dat ver boven de balkenendenorm uitsteeg.

Mokerslag
Het voetstuk waar de Amsterdammer in anderhalf decennium DWDD op kwam te staan groeide zo hoog, dat commerciële vluchten klaagden over een gebrek aan vrije doortocht. Verleidingen kwamen op zijn pad, wat hem wel zijn huwelijk, maar nog niet meteen zijn baan kostte. Het postament raakte pas wankel na beschuldigingen van ex-redacteuren in de Volkskrant over zijn tirannieke buien en brak zelfs volledig af na geluiden van fysiek geweld in het rapport van onderzoekscommissie-Van Rijn; duwen en trekken, spugen, iemand bij de keel grijpen. Begin december kreeg Matthijs door RTL nog een reddingsboei toegeworpen, maar deze raakte na twee maanden lek wegens

‘Ik vind hem niet chique'

Wat vindt Matthijs van Nieuwkerk van zichzelf?
‘Ik heb grenzen overschreden en dat spijt mij zeer. Ik zal dat ook nooit meer laten gebeuren.’

Wat vinden wij van Matthijs van Nieuwkerk?
Hij moet maar even op de blaren zitten. En anders: op je knieën, nu!

Wat vinden anderen van Matthijs van Nieuwkerk?

Catherine Keyl - journaliste
‘Het is heel erg dat zovelen zich door Matthijs benadeeld voelen en daarin valt hem echt wel iets te verwijten. Tegelijkertijd werd hij door zijn omgeving natuurlijk wel tot een soort god gemaakt en vijftien jaar lang door niemand gecorrigeerd. Tweeënhalf jaar na het einde van DWDD moet hij dan ineens excuses maken vanwege een stuk in de krant. Dat is natuurlijk management van lik me reet. Ik vind eigenlijk dat al die bazen om hem heen – de mannen en vrouwen die onophoudelijk voor hem applaudisseerden – op hun flikker moeten krijgen. Ik kreeg in mijn tijd ook de hele dag alleen maar te horen hoe goed, leuk, geweldig en interessant ik wel niet was. Maar dan zat er thuis een echtgenoot op de bank, die meteen zei: “Zeg, gedraag jij je eens even normaal. Je bent Cecil B. DeMille (vroegere filmregisseur, red.) niet.” Ik kon daar dus altijd wel goed doorheen kijken.’

Evert Santegoeds - hoofdredacteur Privé
‘Al met al lijkt het af te stevenen op een wat treurig einde van een glansrijke tv-carrière. Maar Matthijs is met z’n hoedjes, z’n blauwe zonnebril, z’n getuite mondje en zijn Champions League wel heel erg in zichzelf gaan geloven. Een abonnement op Privé had hem kunnen redden. Tien jaar geleden al beschreven we hem als een “studiobeul” die verschrikkelijk was om mee te werken. Al dertig mensen had hij eruit gebonjourd, soms van de ene dag op de andere. Als er toen was ingegrepen of, nog beter, als hij toen zélf had beseft dat dit niet kan, dan zou hij nu nog tot in lengte van dagen mooie programma’s voor de Nederlandse televisie hebben gemaakt, net als Jeroen Pauw. Dat moet ik nu nog zien.’

Janine Abbringex - ex-Jakhals DWDD
In documentaire Buiten Beeld: ‘Je kunt Champions League spelen en gewoon normaal doen. Voor aardig doen hoef je toch ook weer geen medaille uitgereikt te krijgen? Ik geef bijvoorbeeld altijd meteen mijn fouten toe en trek het zelfs soms nog een beetje verder door. Televisie kan een snelkookpan zijn waarin je onder stress kunt staan, haast voelen en druk. In een studiosituatie soms ook gewoon van iets roepen dat het mijn fout is, ook al is dat niet zo. Omdat ik daarmee heel makkelijk de druk van de ketel kan halen.’

Prem Radhakishun - ex-tafelheer DWDD
‘Ik weet wat het is om bagger over mij heen te krijgen, maar ik heb een dikke huid en mensen kunnen mij niet raken. Ik denk dat Matthijs het verschrikkelijk vindt wat er nu met hem gebeurt, omdat hij het vroeger al niet leuk vond als hij heftig en negatief over de tong ging. Ik vermoed zelfs dat hij er in die tijd onder gebukt ging. Ik heb in mijn leven veel mensen gezien die topsport bedreven en onder druk stonden. Van Marco van Basten die in het Olympisch Stadion Rob de Wit verrot schold tot Joop van den Ende die in een tv-studio helemaal uit z’n dak ging. Matthijs heeft met DWDD een heleboel mensen blij gemaakt, maar ik vind dat de balans nu een beetje zoek is. Mores en maatschappij veranderen en dat maakt het moeilijk om met een meetinstrument in het verleden te kijken. Je kunt nieuwe wetten niet met terugwerkende kracht strafbaar stellen.’

Frank van Herwijnen - astroloog
‘Niemand zal het geloven, maar er kan nog een soort comebackje komen rond mei 2025. En dat is al heel wat, gezien het feit dat iedereen hem al definitief heeft afgeschreven. Er is echter één ding wat hij moet doen om dat te bewerkstelligen: luisteren. Hij verkondigt nu zich “niet te herkennen in de verhalen”, maar hij zou de mensen die hem beschuldigen eens moeten herkennen. Waar komt het allemaal vandaan en kan ik me in hen verplaatsen? Hij voert nog veel te sterk een soort beschermingsharnas en draagt een masker, dat je steeds weer bij hem ziet wanneer hij zijn mondje zo raar optrekt.’