Leon Verdonschot: 'Diederik Ebbinge verloor zijn voiceoverklus voor de Aldi aan AI'

Beste Diederik Ebbinge,

De afgelopen vier jaar was jij de stem van alle reclamespotjes van de Aldi. En nu niet meer. De nieuwe stem van Aldi heet: AI.

Er verschijnen sinds eind 2022, toen ChatGPT werd geïntroduceerd, veel verhalen over de banen die gedeeltelijk of volledig zullen verdwijnen door kunstmatige intelligentie. Het blijven vooralsnog speculaties, omdat de onderzoeken naar de effecten van AI op de arbeidsmarkt nu pas op gang komen. Maar duidelijk is inmiddels wel dat wie leeft van bijvoorbeeld vertalen of onlinemarketing, niet de gemakkelijkste jaren tegemoet gaat.

De handige op AI gebaseerde tools en gadgets blijven ondertussen maar uitkomen. Met Bloks zit er een onzichtbare notulist bij je Zoom-vergadering, die na de meeting nog even samenvat wat er allemaal is gezegd, voor wie halverwege in slaap is gevallen. Met Pagediff kun je je favoriete websites ieder uur laten controleren op wijzigingen – die site kondigt dus ook het einde aan van ‘Ctrl F5’ in onze spreektaal. Er is zelf een AI-tool die de meest irritante ontwikkeling in menselijke combinaties sinds de kraakstem (namelijk: het voicebericht) omzet in een uitgeschreven tekst, zodat je die vier minuten aan ‘eh’s niet zelf hoeft door te ploegen.

Heel geinig allemaal, maar de potentiële gevaren van AI lijken meer impact te hebben. Ik zou er best veel voor over hebben (zelf een vergadering samenvatten, of vooruit: zelf een voicebericht afluisteren) als ik over een jaar nog steeds echte nieuwsbeelden kan onderscheiden van fake. Het potentiële gevaar voor de arbeidsmarkt werd deze week dankzij jou heel concreet. Je verloor je klus bij de Aldi door AI, en maakte er géén ‘how to make this about me’ van, maar juist het tegenovergestelde: je gaf aan dat jíj jezelf wel redt, maar dat je je zorgen maakt over deze ‘letterlijke ontmenselijking’.

Ik was wel benieuwd hoe een bedrijf als Aldi zelf zo’n keuze verkoopt, en het antwoord daarop vond ik eigenlijk nog verontrustender dan de keuze zelf. De supermarkt heeft een clipje gemaakt waarin ze trots hun nieuwe stem (van de ‘A(LD)I’) introduceren. We zien tien Aldi-medewerkers, waarvan wordt gezegd dat ze uit de winkel, het distributiecentrum en het kantoor komen. En we horen ze zeggen dat AI om kosten te besparen uit deze stemmen een nieuwe stem heeft samengesteld. Slotzin: ‘En het mooie is: ik sta dag en nacht paraat, en ben nooit verkouden.’

Dat zijn meer boodschappen dan je in die 44 seconden bij de Aldi zelf zou kunnen doen. Geen schaamte over de schraalheid, maar trots op de kostenbesparing. Het víéren van precies die ‘ontmenselijking’ – want mensen willen ook weleens slapen en zijn weleens ziek, dus waarom zou je daarmee willen werken? Én de impliciete boodschap dat deze ‘unieke stem’ eigenlijk juist veel persoonlijker is, omdat hij elementen bevat van tien Aldi-medewerkers die samen door AI in een grote blender zijn gegooid.

Volgens het IMF lopen vier op de tien banen gevaar door AI. Na deze week vrees ik dat dat ook vier van de tien keer zo lelijk wordt verkocht als vooruitgang.