Nieuwe Revu’s oud-sekscolumniste Marith vecht nu tegen borstkanker

De ‘excessen’ en de ‘duistere kanten’ van seks. Dat waren voor Marith Iedema (35) als jonge, ambitieuze student de triggers om het avontuurlijke leven van seksjournalist na te streven. De eerste van Nederland, welteverstaan. ‘Toen ik over mijn plannen vertelde, werd ik keihard uitgelachen door mijn medestudenten. Maar ook door mijn docenten.’

Aan de eettafel in haar Amsterdamse appartement vertelt onze eigen voormalige sekscolumnist hoe bekrompen ons vakgebied zestien jaar geleden nog was jegens chique seksfeestjes, revolutionaire dildo’s en volwassen mannen die zich graag als vloerkleedje laten gebruiken. ‘Die docenten zeiden: “Ga iets nuttigs met je leven doen.” De norm was: werken voor de Volkskrant of de NOS. Serieuze journalistiek. Seksjournalistiek zoals we dat nu kennen, stond toen nog in de kinderschoenen. In meidenbladen werd weleens geschreven over een nieuwe dildo of ongesteld worden, maar dat was het. Ik wilde veel verder gaan. Humaninterestverhalen maken van de buurman die stiekem aan orgies doet, of mensen die zich voor seksueel genot laten ophangen aan vleeshaken.’

De excessen dus. Hoe bij Iedema, die een keurige opvoeding genoot in Amsterdam, die ietwat macabere voorliefde is ontstaan, weet ze zelf ook niet precies. ‘Ik weet alleen dat ik al van jongs af aan een fascinatie heb voor dingen die als abnormaal worden beschouwd,’ vertelt ze. ‘Extreme seks, fetisjisten, bdsm. Niet omdat ik daar zelf zo van ben, hoor. Integendeel. Misschien juist omdat ik dat zelf allemaal zo apart vind, dat die dingen mij uitermate fascineren.’

‘Een hele dikke vrouw op een tafel die seks had met twintig mannen. Een clown die een kleine vrouw penetreerde met een Amsterdammertje’

Wasteland

Haar waakvlammetje voor puntige vleeshaken, sm-meesteressen en volwassen mannen die zich graag als pony laten berijden, ontstak in een volwaardige vuurzee toen zij voor de eerste keer binnenstapte bij Wasteland, ’s lands meest zinderende festival. ‘Ik was 17 jaar en mocht daar eigenlijk niet zijn. Door mijn toenmalige vriendje kwam ik toch binnen. Wat ik daar allemaal zag, kon ik amper bevatten. Een hele dikke vrouw op een tafel die seks had met twintig mannen. Een clown die een kleine vrouw penetreerde met een Amsterdammertje. Een man die langsliep met een infuus en afgevijlde tanden, als een soort vampier. En bloed, heel veel bloed. Ik dacht: what the fuck gebeurt hier allemaal? Het was toen allemaal veel extremer dan nu.’

Afschrikken deed het de minderjarige, onervaren Iedema allemaal niet. Integendeel. ‘Ik vond het fantastisch. Ik raakte er zó nieuwsgierig van. Ik wilde van al deze mensen weten: waarom? Hoe ben je hier in godsnaam in verzeild geraakt? Vanaf dat moment ging ik steevast naar dergelijke feestjes met mijn notitieblokje en pen. Ik sprak mensen aan met de vraag of ik hun levensverhaal mocht optekenen. Een van mijn eerste gesprekken was met een man die “sletje” op zijn onderbuik had getatoeëerd. Hij kwam uit een klein dorp waar niemand zijn geheim kende. Die man vond het heel fijn om eindelijk eens zijn verhaal te delen.’

Een rebelse journalist die zich, geheel tegen de stroom in, specialiseert in een gewaagd thema als extreme seks. Dan beland je al snel op de redactie van Nieuwe Revu. ‘Mijn tweede stage liep ik bij jullie,’ blikt Iedema terug op haar eerste meters. ‘Een hele fijne werkgever met extreme onderwerpen die je in vrouwenbladen echt niet terugvindt. En ik kreeg er zoveel creatieve vrijheid. Als 22-jarig meisje mocht ik al op reportage naar Chersonissos en sfeerverslagen schrijven van Wasteland. Fantastisch. Binnen enkele weken had ik zelfs mijn eerste coververhaal gescoord, over Russen die nog fan waren van Vladimir Poetin.’

Grensoverschrijdende journalistiek bedrijven, betekent soms ook je eigen grenzen overschrijden, weet Iedema inmiddels. ‘Ik heb dingen gedaan voor artikelen waarvan ik achteraf dacht: waar ben je in godsnaam mee bezig? Zo leek het een van mijn opdrachtgevers geinig als ik zou afspreken met een gigolo. Met de extra instructie: het zou al helemaal leuk zijn als je ook echt iets met hem “doet”. Eh, oké. Toen ik die gozer eenmaal ontmoette, bleek hij totaal niet mijn type. De massage was erg ongemakkelijk. Hij bleef maar fluisteren dat hij gratis verder wilde gaan. Speciaal voor mij.

Alles in mij wilde gillen en keihard wegrennen. Er is uiteindelijk niks gebeurd. Hetzelfde kan ik niet zeggen van mijn reportage over een yoni-massage. Daarmee ben ik echt over mijn eigen grenzen gestapt. Voor alle duidelijkheid: een yoni is dus gewoon een andere term voor je kut. Zo’n massage zou allerlei seksuele blokkades moeten wegnemen. Mensen zien dat als iets spiritueels, maar in feite word je dus gewoon gevingerd. Vooraf stelde ik mijzelf een steriele, witte ruimte voor, met een soort verpleegkundige die handschoentjes draagt. Nou, dat was het dus niet. Ik stapte binnen in iemands huis, vol met spiegelplafonds en fluwelen, pornorode kussentjes. De masseuse was een vrouw van bijna 70 jaar. Het eerste wat ze aan me vroeg, was: “Vind je het goed als ik naakt ben?”’

Iedema kan een schaterlach niet bedwingen. Ze vervolgt: ‘Ik ging liggen op haar bed, waar zij mij dus gewoon heeft lopen vingeren. Het was een mooie vrouw hoor, maar wel eentje van 70 jaar. Een omaatje. Elke keer als ze me streelde, voelde ik haar gerimpelde, zachte borsten tegen mijn lijf aan schuren. Ik moest bijna kotsen. Thuis wilde ik niet eens aangeraakt worden door mijn eigen vriend, zo smerig voelde ik mij. Maar het leverde wel een geweldig verhaal op. En een vermakelijke column in Nieuwe Revu.’

Open relatie 

Een avontuurlijk seksleven beleefde Iedema niet enkel door de ogen van anderen. Al sinds haar eerste publicaties pleit zij voor het fenomeen van de open relatie. ‘Met mijn eerste vriendje – ik was toen twintig – sprak ik al af: monogamie is geen haalbare kaart. De rest van mijn leven seks hebben met een en dezelfde persoon vond ik een verstikkend idee. Nog steeds. Dat wilde ik echt niet, dus stelde ik met hem een aantal regels op. Die regels gaven ons beide “toestemming” om seks te hebben met anderen. In de praktijk pakte dat helemaal verkeerd uit. Ik was duidelijk fanatieker dan hij. Hij vond het maar niets dat ik seks had met andere mannen. We spraken af dat hij alles eerlijk moest vertellen, maar dat ik juist niets zou delen over mijn avontuurtjes. Zo had ik steeds meer geheimen én slechte smoesjes. Dat ik weer eens moest overwerken of bij een vriendin ging logeren, bijvoorbeeld. Zo slecht. Dat voelde meer als vreemdgaan dan een open relatie. Dat liep dan ook stuk.’

Met haar huidige vriend gaat dat stukken beter, zweert de seksjournalist. ‘Met Duncan is alles bespreekbaar. We genieten er allebei van. En we zetten elkaar altijd op nummer één. De basis moet een goede relatie zijn, dat je blij bent met elkaar. Pas dan kan je elkaar loslaten. Al ondernemen we het liefst dingen samen. Seksfeestjes, avontuurtjes, triootjes. Ik vind het opwindend om Duncan door de ogen van een andere vrouw te zien.’

Open relaties, polyamorie, panseksualiteit, platonische relaties; in de Randstad winnen de tegenhangers van traditionele monogamie aan terrein, ziet Iedema. Ook in haar eigen omgeving. ‘Al heb ik nog steeds vriendinnen die mij raar aankijken, hoor. Die geloven er niet in. Zeker toen Duncan en ik een kind kregen, vonden zij een open relatie maar een bizar idee.’

Over die fase van haar leven schreef de seksjournalist in 2021 een boek: Mijn lust en mijn leven. Over afstervende libido’s, seksfeestjes combineren met vieze luiers en agendaseks. Iedema’s belangrijkste conclusie: ‘Blijf elkaar aanraken, zoenen en plan gewoon wanneer je seks gaat hebben. Die spontaniteit ga je niet meer terugkrijgen.’ Genoteerd. Een spannend seksleven en kinderen opvoeden: een sadistische combinatie an sich, maar hoe is dat voor mensen in een open relatie? Iedema: ‘Heel ingewikkeld. Toen ik zwanger was, had Duncan seks met een andere vrouw. Dat vond ik fucking lastig. Ik voelde mij al totaal niet sexy, kon geen kant op en hij gaat lekker buiten de deur wippen. Ruzie natuurlijk. Het is mogelijk, maar je moet de regels van je open relatie constant heroverwegen. Je moet je er allebei goed bij voelen.’

Knobbeltje

Mijn lust en mijn leven moest een hoogtepunt worden in Iedema’s mooie leven en dito carrière. Haar zoontje Noah had zojuist zijn eerste verjaardag gevierd, met vriend Duncan woonde zij in een prachtig appartement in haar lievelingsstad en als seksjournalist beleefde zij de spannendste dingen. Een knobbeltje in haar borst maakte begin 2021 een abrupt einde aan al dat moois. ‘In de week dat ik mijn boek moest promoten, dacht ik dat ik doodging.’

Even terugspoelen naar enkele maanden daarvóór. Iedema vierde vakantie in Barcelona toen ze plotseling voor het eerst pijn voelde in haar borst. ‘Ik stond in een nachtclub te tongzoenen met een of andere gast,’ blikt ze terug. ‘Toen hij ineens mijn tiet aanraakte, deed dat zóveel pijn. Ik vertrouwde het niet en besloot terug in Nederland langs te gaan bij mijn huisarts. “Maak je maar geen zorgen,” kreeg ik te horen. “Dat knobbeltje is gewoon een cyste. Dat krijgen heel veel vrouwen van jouw leeftijd. Kijk het nog even zes weken aan.” Ik voelde mij er niet lekker bij en maakte een afspraak in het ziekenhuis voor een mammografie. Die beslissing heeft waarschijnlijk mijn leven gered.’

‘Tijdens die mammografie lieten de artsen niets blijken, maar aan hun reactie zag ik direct: dit is foute boel. Ze keken ernaar, liepen weg, kwamen terug, keken nog een keer, heel verdacht allemaal. Ik moest mee naar een kamertje waar nog meer artsen stonden te wachten. Toen sloeg de nervositeit echt toe. Ik kreeg een biopt en moest anderhalve week wachten op de uitslag. Dat voelde als een jaar. Ik verkeerde in een tweestrijd waarin ik mijzelf ervan overtuigde dat ik doodging én dat er helemaal niets aan de hand was. Helemaal gek werd ik daarvan. Mijn moeder was bezorgd, mijn vriend totaal niet. Die zei: “Doe eens normaal joh, jij kan toch helemaal geen kanker hebben.” Hij had op zich een punt: 80 procent van biopten schijnen alsnog onschuldig te zijn. Voor de uitslag gingen ze beiden met me mee naar het ziekenhuis. Ik was die dag zó nerveus. Mijn vriend mocht eigenlijk niet bij het gesprek aanwezig zijn, maar toen de oncoloog tevoorschijn kwam, zei hij: “Meneer, loop toch maar even mee.” Toen wist ik het eigenlijk al. Eenmaal binnen zei hij direct: “Slecht nieuws: je hebt kanker.”’

Iedema verontschuldigt zich op dit punt van het interview, om even naar het toilet te gaan. Enigszins nerveus schuifelt ze daarna door haar keuken. ‘Ehm, wil jij nog wat drinken?’ Na enkele minuten is zij iets gekalmeerd en herleeft zij opnieuw het moment dat haar leven volledig omsloeg. ‘Wat er op dat moment met mij gebeurde?’ herhaalt ze de vraag. ‘Pfff. Die zin – “je hebt kanker” – is gewoon niet te bevatten. De omvang van hoe diep ik in de problemen zat, komt dan nog niet echt binnen. Ik was compleet in shock. Sprong direct in een soort survivalmodus. Pas na een paar weken kon ik er om huilen.’

Chemotherapie

Dan volgt er direct een cruciale beslissing. Als Iedema ooit nog meer kinderen zou willen, dient zij direct haar eitjes te laten invriezen middels een ifv-traject. Want de aanstaande chemotherapie zal haar onvruchtbaar achterlaten. Maar ifv betekent ook jezelf laten inspuiten met hormonen. Levensgevaarlijk voor iemand bij wie zojuist hormoongevoelige kanker is vastgesteld. Iedema’s kinderwens overwint uiteindelijk. ‘Ik besloot er voor te gaan en kreeg vier weken lang een hoge dosis hormonen ingespoten. Met de kennis dat mijn tumor zich hier tegoed aan deed en alleen maar verder kon groeien. Verschrikkelijk.’

Na het ifv-traject volgt een operatie, waarbij de tumor wordt verwijderd. Die slaagt, maar Iedema krijgt wéér slecht nieuws. ‘Ze dachten aanvankelijk dat ik tweedegraads kanker had, maar na die operatie bleek dat derdegraads te zijn, de meest agressieve variant. Zeker in combinatie met mijn jonge leeftijd was dit potentieel dodelijk.’ Weer laat Iedema een stilte vallen. Daarna: ‘Doodgaan. Dat idee vond ik het moeilijkst. Niet dat ik bang ben voor de dood, of voor wat er daarna met je gebeurt. Ik geloof nergens in. Maar ik zou het zo ontzettend jammer vinden als het leven ophoudt. Dat wil ik echt niet. Ik vind het leven veel te leuk.’

'Van de ene op de andere week zag ik er doodziek uit, viel ik 10 kilo af en was ik helemaal bleek en kaal'

Direct na haar tumoroperatie wordt Iedema vier weken lang bestraald. Of, zoals zij het zelf verwoordt: ‘Dagelijks in zo’n gek apparaat geschoven worden en daarna het gevoel hebben dat al je ribben zijn gebroken.’ Dáárna begint haar chemotherapie. Zeven maanden en zestien loodzware kuren lang. ‘Ook dat vond ik heel eng. Je wordt gewoon ingespoten met gif. Ik was bang om ziek te worden, maar ook om mijn haar te verliezen.’ Die angst werd direct realiteit. ‘Mijn transformatie tot kankerpatiënt was heel snel compleet,’ schetst Iedema. ‘Van de ene op de andere week zag ik er doodziek uit, viel ik 10 kilo af en was ik helemaal bleek en kaal. Ineens kon ik er niet meer omheen.’

Tijdens haar chemokuur heeft Iedema te veel pijn om te liggen, kan zij amper geluid verdragen en is zij op de ergste momenten enkel bezig van minuut tot minuut te overleven. Toch weigert zij haar werkzaamheden neer te leggen. Radio-interviews, televisieopnames en Instagram-klusjes gaan vaak gepaard met huilen, miserabel in de auto stappen en zelfs kotsen. ‘Mijn vriend verklaarde mij voor gek,’ vertelt ze daarover. ‘Ik werkte nog bijna veertig uur per week. Belachelijk natuurlijk. Nu denk ik ook: waarom? Maar ik had al zoveel verloren door kanker. Mijn werk neemt niemand mij af, zo nam ik mij voor. Als freelancer was ik bovendien bang om klanten, opdrachtgevers en inkomsten kwijt te raken.’

Voor Vrouw, de bijlage van De Telegraaf, schrijft Iedema gedurende haar ziekbed een aangrijpende column, waarin zij haar lezers ongefilterd meevoert naar de hel die chemotherapie heet. ‘Het voelt alsof er een gifbom op je lijf wordt gedropt, die alles kapotmaakt – niet alleen de kankercellen. Ik wist niet hoe ellendig een mens zich kon voelen, tot ik die zware kuur kreeg. En dat zestien keer. En dan belandde ik tussendoor ook telkens nog op de spoedpost met levensbedreigend lage bloedwaarden. Ik weet nog steeds niet hoe ik door die periode heen ben gekomen.’

‘Volgende maand krijg ik de derde scan. Daar ben ik gewoon weer heel angstig voor. Ik leef met het zwaard van Damocles boven mijn hoofd’

Allesbepalende scans

Een jaar na haar diagnose wordt Iedema gecontroleerd op uitzaaiingen. ‘Die allesbepalende scans, dat zijn de allerergste momenten. Duizend keer erger dan welke behandeling dan ook.’ Bij die eerste scan worden geen uitzaaiingen gevonden. Een half jaar later, bij de tweede scan, ook niet. Het zijn momenten van gigantische opluchting, maar tegelijkertijd weet Iedema: uit de gevarenzone is ze nog lang niet. ‘Bij de zus van een vriendin ging het bij de vierde scan mis. Toen was de kanker bij haar alsnog teruggekomen. Een paar jaar later was ze dood. Volgende maand krijg ik de derde scan. Daar ben ik gewoon weer heel angstig voor. Ik leef met het zwaard van Damocles boven mijn hoofd.’

Enige ruimte voor Iedema’s grote passies – seks, open relaties, avontuurtjes – is er dan ook al een flinke poos niet. ‘Seks is wel het laatste wat je wilt als je zo fucking ziek bent. Voor Duncan vind ik dat heel zielig. Zijn leven staat ook stil, maar hij is niet ziek. Tijdens mijn chemo werd hij gedegradeerd tot mantelzorger. Ik zeg weleens tegen hem dat ik meer dan ooit zou kunnen begrijpen dat hij nu op zoek zou gaan naar iemand anders, voor “erbij”. Dan wordt hij pislink. “Ik ben toch geen Kluun!” roept hij dan. De kanker heeft ook hem veranderd. Vroeger neukte hij alles wat los- en vastzat, nu is die behoefte er gewoon veel minder. Angst is de grootste libidokiller en Duncan is nog steeds heel bang mij te verliezen en er alleen voor komen te staan.’

‘Mijn normale leven komt langzaam terug. Ik ben steeds minder bezig met mijn ziekte. Ik ben momenteel bezig met een borstreconstructie. Nog voordat ik ging, had ik vijfhonderd tips voor de plastische chirurgen, van vrouwen die mijn column volgen.’ Die bekendheid heeft ook een keerzijde, vertelt de journalist. ‘Tussen mijn volgers zitten ook veel “ervaringsdeskundigen”. Afgelopen week stuurde een vrouw mij een berichtje: “Hoi, ik heb twintig jaar geleden ook borstkanker gehad en ik was volledig genezen. Nu is het teruggekeerd en heb ik nog een jaar te leven.” Pfff.’

Iedema is nog verre van de oude. De komende vier jaar slikt zij nog hevige medicatie die haar kunstmatig in de overgang houden. ‘Zodat ik geen nieuwe hormonen aanmaak. De bijwerkingen van die medicijnen zijn heel pittig, daar moet ik mee leren leven. Mijn avontuurlijke, vrolijke leven krijg ik voorlopig niet terug. Vorig jaar riep ik nog dat ik volgende zomer mijn sociale leven weer wilde oppakken, toffe reportages wilde maken en spannende avontuurtjes beleven. Veel te ambitieus allemaal. Inmiddels heb ik mijn verwachtingen bijgesteld. De trap oplopen zonder hulp, bijvoorbeeld. Zelf boodschappen doen. De veertig halen. Als er één ding positief is in deze ellende, is het wel dat ziek worden relativerend werkt. Toen mijn tweede boek slecht verkocht, vond ik dat destijds heel kut. Zoiets kan ik nu veel sneller loslaten. Ik ben blij dat ik nog leef. Dat ik niet in de financiële problemen ben geraakt. Dat de gezondheidszorg in Nederland zo goed is. Dat ik misschien mijn kind mag zien opgroeien. Als ik de veertig haal, dan gaat de vlag uit.’