Leon Verdonschot: 'Donald Trump voert net als Farage en Wilders harder, smeriger en lager campagne'

Beste Michelle Obama,

In april 2019 zat ik in de Ziggo Dome bij uw publieke interview. De meeste bijval kreeg u na een opmerking die u al vaker had gemaakt wanneer het ging om vuil campagne voeren, waar u de nodige ervaring mee had, als zwarte vrouw die op iedere complotsite kon lezen dat ze stiekem een man was, en die in cartoons was vergeleken met een aap. U zei: ‘When they go low, we go high; when they go lower, we go higher.’ Hard applaus, ook van mij.

Het is nu vijf jaar later. In Engeland voert Nigel Farage een campagne die succesvol lijkt uit te pakken. Farage heeft het land naar de Brexit geleid, in vele opzichten een totale ramp, en daarna was hij verdwenen, als de kapitein van een zinkend schip. En nu is hij terug en meteen weer een hit, omdat hij als weinig anderen campagne kan voeren, en dat is in zijn geval: volks en hard. Go low.

In Nederland heeft Geert Wilders van de PVV de grootste partij van het land gemaakt. Hij heeft zijn hardste hardliners afgevaardigd naar het kabinet, en stelde afgelopen week met sardonisch genoegen dat hij anders zelf wel naar de Nationale Slavernijherdenking zou willen gaan. ‘Ze zullen gaan hunkeren naar onze Voorzitter.’ Boodschap: ‘When they go low, we go lower.’

In de Verenigde Staten hebben de Democraten in vier jaar tijd helemaal niemand kunnen klaarstomen die Joe Biden kan opvolgen als presidentskandidaat. Het enige dat Trump al jaren doet, is Biden afschilderen als een oude, seniele man. Hij heeft het nooit over zijn eigen plannen voor het land, hij maakt Biden consequent belachelijk en wekt de indruk dat de man geen idee heeft wat hij doet, of waar hij is, of wie. Lower campagnevoeren kan niet. Inhoudslozer ook niet. Maar effectiever en succesvoller ook niet. Want toen Biden afgelopen week bij hun eerste televisiedebat stamelend en stotterend begon te spreken en alle feiten door elkaar haalde, hoefde Donald Trump alleen nog maar achterover te leunen, en te zeggen: ‘Ik weet echt niet wat hij zei aan het einde van die zin. Ik denk dat hij het zelf ook niet weet.’ Een man die in vele opzichten het beste voorheeft met zijn land en de wereld gaat deze verkiezingen volledig de boot in tegen een veroordeelde crimineel die bijna even oud is en alleen het beste voor heeft met zichzelf. Omdat die veel beter campagne kan voeren. En beter betekent net als bij Farage en Wilders en vele van hun al even succesvolle geestverwanten over de hele wereld: harder. Smeriger. Lager.

Moet het antwoord daarop van progressieve, gematigde en redelijke krachten nog steeds zijn: daar staan wij boven, wij kunnen (lees: zijn) beter dan dat? Om vervolgens weer te verliezen? Vijf jaar geleden dacht ik nog: ja, want dat is moreel het juiste antwoord. Maar electoraal niet, dat is inmiddels wel duidelijk. Waardoor radicaal-rechts wint, inmiddels vrijwel overal en altijd. En dus aan de macht komt. Wat is dáár moreel juist aan?

Sorry, maar inmiddels denk ik: when they go low: gloves off. Maar u zelf wellicht ook.