Mega-seksschandaal Braziliaanse sekte: 'Mijn penis zal je genezen'

João de Deus I

Zijn echte naam is João Teixeira de Faria. Hij heeft elf kinderen bij elf verschillende vrouwen. Volgelingen noemen hem Papa of Vader God. Hij draagt meestal een grote bril, heeft vettig dik haar. Oprah maakte hem groot over de hele wereld en daarna leek iedereen zich te willen laten genezen door João de Deus (Jan van God), zoals zijn naam als goeroe/spiritueel leider werd. Hij verdiende er miljoenen dollars extra per jaar door, qua status naderde hij die andere beroemde Braziliaanse Faria: ex-PSV- en Barcelona-ster Romario.

João Teixeira de Faria werd op 24 juni 1942 geboren en groeide op in Cachoeira de Goiás, een dorpje vlak bij zijn latere spirituele centrum. Hij had vijf broers en zussen, verliet vroeg zijn school om geld voor zijn familie te verdienen, lezen en schrijven heeft hij nooit geleerd. Hij had meestal honger, was te slecht om voetballer te worden, zwoegde in mijnen, mislukte als kleermaker. God kwam hem te hulp en schonk João een gave. Op zijn negende voorspelde hij een storm in Nova Ponente, een dorpje in de buurt. Huizen zouden worden verwoest, iedereen moest vluchten. Niemand geloofde dat jochie met die gaten in zijn schoenen, kijk maar naar de lucht: zon, geen enkele wolk. Het weer sloeg ineens om. Vijftig huizen waaiden weg door een tornado.

Ander sterk verhaal dat mythisch is geworden: João was zestien. Hij leed nog steeds honger en had dagen niet geslapen. Hij zocht een plek om zich op te frissen, een visioen leidde hem naar een rivier. Daar baadde een prachtige vrouw zonder veel kleren aan. Ze gaf hem een papiertje met het adres van een spiritueel centrum. João liep er naartoe, ging naar binnen, viel flauw, was uren buiten bewustzijn. Na het ontwaken stonden er tientallen starende mensen om hem heen, alsof hij John Cleese was in Monty Python’s Life of Brian. João had geen idee wat er was gebeurd, maar de omstanders vertelden dat hij de hele middag patiënten had genezen van levensbedreigende kwalen. Jaren later vond João een verklaring voor wat hem die dag was overkomen. De vrouw bij de rivier was de heilige Rita de Cássia en na het flauwvallen was de geest van koning Solomo in zijn lichaam gekropen om al die zieken te kunnen genezen.

João had geen medische diploma’s, deed alles op gevoel. Een wondergenezer zoals hij kon niet anders. Kreupelen leken weer te kunnen lopen als ze bij hem langs waren geweest

Medicijnman

João wist meteen dat hij hier een carrière van moest maken. Hij reisde van stad naar stad in de staten Goiás en Minas Gerais als garrafeiro, medicijnman. Een spiritueel leider gaf João de tip zich te vestigen in Abadiânia, met 5000 inwoners een iets grotere plaats in Goiás dan het dorpje waar hij was opgegroeid. Hij ging er in 1978 naartoe met een stoel onder zijn arm. Hij zette die neer langs het hoofdweggetje van Abadiânia en bood zich gratis aan als garrafeiro. Hij lokte toeschouwers, beloofde wonderen te verrichten, het werd steeds drukker om hem heen.

Hij plaatste zijn handen op plekken die moesten worden genezen, mensen raakten onder hypnose en spraken in tongen. Ook uniek: hij sneed het kwaad uit patiënten zonder dat daar verdoving voor nodig was. Zijn geheim: geesten namen bezit van zijn lichaam. Dat klinkt niet best, maar die geesten waren in een vorig leven dokters of gebedsgenezers geweest en dat stelde João in staat ingewikkelde ‘spirituele operaties’ uit te voeren om kanker en andere verschrikkelijke ziektes te genezen. Hij had geen medische diploma’s, maar die had hij helemaal niet nodig. João deed alles op gevoel, een wondergenezer zoals hij kon niet anders. Kreupelen leken weer te kunnen lopen als ze bij João langs waren geweest.

Er werd gesproken over João alsof hij een heilige was. Bussen reden vanuit São Paulo, Río de Janeiro en andere steden en dorpen naar Centraal-Brazilië. Hij zag zich als een boodschapper van God en kreeg als nieuwe naam João de Deus, een verwijzing naar een katholieke heilige uit de zestiende eeuw. Hij kreeg donaties, bouwde een spiritueel centrum in Abadiânia en noemde het Casa de Dom Inácio de Loyola. Westerlingen sloten leningen af om naar hoofdstad Brasilia te vliegen en vanaf daar naar het wondercentrum te reizen. Steeds vaker gingen zijn helende handen ook naar lichaamsdelen waar niets mee aan de hand leek: borsten zonder kanker, vagina’s. De meeste vrouwen lieten het met tegenzin toe. Het zou wel bij zijn methode horen.

Er kwamen eerst twaalf mensen per week, later honderden, daarna duizenden volgelingen. Veertig procent van de bezoekers kwam uit het buitenland. Lokale taxixcentrales floreerden, busondernemingen zorgden dat er permanent vervoer naar Abadiânia was, er werden hostels, hotels, supermarkten en restaurants geopend. Straatverkopers verkochten T-shirts met het portret van João de Deus, het aantal inwoners steeg door het groeiende aantal ondernemers naar 15.000. João verkocht passiefruitpillen voor prijzen ver boven de inkoop. Het genas volgens hem tumoren en je kon na het nemen van een passiefruitpil geen aids meer krijgen. De Braziliaanse term voor dit soort ondernemersschap: charlatanismo.

Oprah Winfrey hoorde rond 2010 over Casa de Dom Inácio de Loyola. In haar tijdschrift O verscheen een groot profiel over João de Deus. Auteur Susan Casey reisde naar de stoffige straat aan het einde van de Avenida Francisco Teixeira Damas. Ze betrad ‘een smetteloze compound met openluchtgebouwen’. Aan de muren hingen portretten van collega-heiligen naast een grote afbeelding van de moderne João de Deus. Patiënten droegen witte overhemden met witte T-shirt en witte spijkerbroeken, witte rokken, witte jurken, witte shawls, witte korte broeken, witte trainingspakken, witte sandalen, witte sneakers, witte leggings. Tientallen mensen zaten in rolstoelen, anderen hobbelden rond met krukken of wandelstokken. Ze kwamen uit de buurt of van de andere kant van de wereld en vanuit alle plekken ‘daartussen in’ en Susan Casey schreef: ‘They are all here for one reason: to see João Teixeira de Faria, a 68-year-old man widely known as John of God.’

Spirituele recepten

Miljoenen volgelingen waren al geweest en er zouden er nog miljoenen komen. Velen van hen hadden van hun dokter de ‘chilling words’ gehoord: ‘Er is niets meer dat we voor u kunnen doen.’ Spectaculaire toevoeging van de auteur: ‘En op een of andere manier, na bezoekjes aan de Casa en audiënties met deze man, na het ontvangen van de spirituele recepten die ze hier krijgen, slaagden mensen erin het onverwachte te doen: they lived. Fully healed.’ ‘52 jaar lang,’ gebeurden er nu al wonderen in de Casa, schrijft Casey. Ook opmerkelijk volgens haar: João de Deus beweerde niet dat hij verantwoordelijk is voor alle genezingen en ze noemde hem ‘this unassuming Brazilian’, deze bescheiden Braziliaan. Zin die hij geregeld herhaalde: ‘Ik heb nooit iemand beter gemaakt. Het is God die geneest.’

Mous moest voor hem gaan staan, hij legde haar hand op zijn broek. Daar begon duidelijk iets te bollen. Ze dacht: moet ik zijn piemel aanraken om te kunnen genezen?

Haar artikel kreeg de titel Leap of Faith: Meet John of God. Het verscheen in november 2010 in O en werd ingeleid met: ‘In a remote corner of Brazil, the man known as John of God is changing people's lives in astonishing ways. Can belief cure illness? Can energy heal?’ Casey geloofde duidelijk van wel. Ze stortte in na de traumatische dood van haar vader in 2008. Ze voelde een ‘tsunami aan rouw’ en had geen idee hoe ze haar leven ooit weer moest oppakken. Een dubbele ontmoeting met João de Deus redde haar. Ze voelde zich volgens eigen zeggen alsof ze zweefde. Erg fijne bijkomstigheid was dat hij haar in contact bracht met haar dode vader en Casey sr. vertelde zijn dochter dat ze niet meer verdrietig hoefde te zijn, alles was goed, alles kwám goed.

Casey mocht over haar geweldige avontuur vertellen bij Oprah. De uitzending kreeg de titel: Do You Believe in Miracles? Voor Casey was dit natuurlijk allang geen vraag meer en ook Oprah raakte in de ban van John of God. Ze reisde in 2012 hoogstpersoonlijk naar Brazilië en besteedde een aflevering van haar show en een geschreven stuk aan de charlatan. Oprah zag vanaf de eerste rij hoe João een vrouw met borstkanker zonder verdoving opereerde. In haar latere artikel noteerde Oprah: ‘Ik sloot mijn ogen en ging rustig zitten, het ritme van mijn ademhaling voelend.’ João de Deus stak een mes in het lichaam van de zieke. Na een paar minuten liet hij zijn publiek weten dat alles in orde was, die vrouw zou nog lang en gelukkig leven. Oprah werd ‘kortademig’ en ze ‘tintelde’. ‘Tranen van dankbaarheid begonnen te stromen. De hele reis van mijn leven flitste door me heen, niet alleen alles wat goed was gegaan, maar ook de dingen die niet goed waren gegaan.’

Op 17 maart 2013 konden Amerikanen een speciale aflevering van Oprah's Next Chapter zien. De titel: John of God. De kijkers mochten volgens haar zelf uitmaken of ze hem een Jezus-achtig fenomeen vonden. Het item werd aangekondigd met: ‘Mensen over de hele wereld geloven dat John of God en de geesten die in hem werken voor vele wonderbaarlijke genezingen zorgen.’

Seksueel misbruik

De Nederlandse choreografe Zahira Lieneke Mous hoorde voor het eerst over João de Deus via een vriendin en daarna zag ze ook nog eens het item van Oprah. De spiritueel genezer moest wel betrouwbaar zijn en ze boekte in 2014 een vliegtuig naar Brazilië. Ze was ooit in Leeuwarden verkracht, wellicht zou deze wonderdokter haar van een trauma kunnen genezen. João zocht graag contact met jonge vrouwen.

Hij zocht contact met Mous en vroeg: ‘Waarom ben je hier?’ ‘Om van seksueel misbruik te genezen.’ Hij nam haar mee naar zijn kantoor, iets dat hij vooral deed met jonge vrouwen. Mous moest voor hem gaan staan, hij legde haar hand op zijn broek. Daar begon duidelijk iets te bollen. Ze dacht: moet ik zijn piemel aanraken om te kunnen genezen? Volgens João was dat inderdaad het geval. Vaste zin in zijn repertoire: ‘Pak mijn penis vast. Het is energie, het zal je genezen.’ João gebruikte de hand van Mous om hem af te trekken. Hij kwam klaar, ritste zijn broek dicht, liep naar een kast en pakte een steen. Mous had de eer die te krijgen. Dat was goed nieuws, geneeskrachtiger kon bijna niet. Een paar dagen later nodigde hij Mous weer uit in zijn kantoor en hij verkrachtte haar volgens Mous anaal. Een paar dagen later verliet ze in shock het centrum. Ze durfde toen nog niet naar de politie te gaan omdat ze bang was dat hij ‘kwade geesten’ op haar af zou sturen.

In mei 2018 schreef Mous een aanklacht tegen João de Deus op haar Facebookpagina. Journalisten van de Braziliaanse TV-zender Globo zagen dat en startten een groot onderzoek. Ze vonden vrij snel tien andere vrouwen met vergelijkbare ervaringen. Vier van hen waren bereid op Braziliaanse zender TV Globo openlijk over de verkrachter te praten. De presentator was een naam genaamd Pedro Bial, zijn show heette Conversa com Bial. Drie van de vier geïnterviewden wilden niet dat hun echte naam bekend werd, Mous had daar geen problemen mee. Ze zei onder meer: ‘Ik hoop echt dat ik andere vrouwen kan helpen uit de schaduw te stappen, want er is geen enkele reden om ons te schamen. Híj moet zich schamen en alle mensen die hem beschermen, waardoor hij kan doorgaan met wat hij doet.’

De uitzending kwam in december 2018 op tv. Een vrouw met borstkanker vertelde tegen Globo dat ze zich verzette toen hij haar probeerde te bepotelen. Reactie van João: ‘Als je niet meewerkt, zal je ziekte terugkeren.’ De dagen na de uitzending werd de Braziliaanse politie onophoudelijk gebeld door vrouwen die een klacht tegen hem wilden indienen. Ze waren verkracht of op een andere manier mishandeld door de sekteleider, alleen begrepen ze nu pas dat ze slachtoffers van hem waren.

Op 11 december 2018 stond het aantal klachten op 206. Aanklagers van de staat Goiás gaven de opdracht de verdachte te arresteren wegens seksueel misbruik, verkrachting en pedofilie. João moest zijn volgelingen die dag vertellen dat de spirituele operaties even niet doorgingen. Journalisten reisden massaal naar Casa Dom Inácio de Loyola. João zei: ‘Ik ben niet schuldig’ en vertrok. Volgens naaste medewerkers was hun baas ‘te aangeslagen’ door alle beschuldigingen, het was bijna niet te doen onder zulke omstandigheden wonderen te verrichten. Een woordvoerder zei dat ze de woorden van die vrouwen ‘respecteren’. Er kwam inderdaad een ‘maar’ en die ‘maar’ was dat die loeders logen.

600 klachten

João de Deus gaf zich op 16 december 2018 over. Zijn rechtszaak begon in 2019. Braziliaanse journalisten noemden hem ‘gângster medium’. Het aantal klachten was opgelopen naar 600. Het is het grootste seksschandaal uit de Braziliaanse geschiedenis. In de vorige megazaak speelde een vruchtbaarheidsdokter genaamd Roger Abdelmassih de hoofdrol. Abdelmassih werd in 2009 veroordeeld voor 52 verkrachtingen nadat hij zijn patiënten had verdoofd. Zijn straf: 278 jaar achter de tralies. Oprah haalde alle artikelen en promotiefilmpjes over João snel van haar site. In een summiere verklaring zei ze: ‘Ik voel mee met de vrouwen die hiermee naar buiten komen en hoop dat er rechtvaardigheid zal komen.’ Ondernemers en horecabazen uit Abadiânia vreesden dat een veroordeling funest voor hun stadje zou zijn en het liep allemaal net zo lekker. Het was niet goed te praten wat hij wellicht had gedaan en veroordeelde criminelen moeten echt boeten als ze echt iets hadden gedaan. Maar het zou wel uitermate vervelend zijn voor de lokale economie als het spirituele centrum sloot.

De rechtszaak kwam rechtstreeks op tv. Een vrouw verklaarde drie dagen achtereen te zijn misbruikt. Zijn dochter Dalva noemde haar vader een monster en ook zij was op jonge leeftijd door hem verkracht. Zijn eerste verkrachting in het centrum was in 1986, de meest recente vond plaats in 2017. Het jongste slachtoffer was veertien. Op 19 december 2019 werd João Teixeira de Faria veroordeeld tot negentien jaar vanwege vier verkrachtingen. Half september vorig jaar keerde hij terug in de rechtbank van Goiás vanwege de andere verkrachtingsaanklachten. Het oordeel van de rechter: 138 jaar gevangenisstraf.

João de Deus II

Zijn echte naam is Jessey Maldonado Monteiro. Zijn leeftijd: 49 jaar. Zijn functie volgens zichzelf: Terapeuta espiritual, spiritueel therapeut. Hij noemde zich ‘goddelijk’ en beweerde ook nog eens een ‘heks’ te zijn. Bij massages trok hij zelf ook zijn kleren uit. Hij gaf als verklaring ‘met veel energie’ te werken en daar kreeg hij het erg warm van. Monteiro werd dit jaar aangeklaagd voor ‘violências sexuais’ (seksueel geweld) en verkrachtingen. Dat lijkt nog maar het begin van alweer een seksschandaal-megazaak en de verdachte raakte bekend als João de Deus II.

Monteiro groeide op in de buurt van São Paulo. Hij kreeg een baan in de gezondheidszorg, wekte vertrouwen. Hij had volgens zichzelf niet alleen massagetalent, maar was net als zijn grote voorbeeld João Teixeira de Faria ook een spiritueel genezer door zijn uitstekende connecties ‘met de vijfde dimensie’. Trauma’s werden door hem verholpen, huwelijkscrisissen loste Jessey Maldonado Monteiro door zijn bovennatuurlijke gaven zonder problemen op, ziektes verdwenen als hij zijn helende handen op lichaamsdelen legde.

Hij trouwde en verhuisde naar Socorro, een stadje in het binnenland van São Paulo met 41.000 inwoners. João II had net als João I geen medische diploma’s, maar hij werd wel de baas van de radiologie-afdeling van het ziekenhuis zonder winstoogmerk Santa Casa de Socorro. Hij had tijd over en bood ook ozon-therapie, chiropractie, traumatherapie, hypnosesessies en regressietherapieën aan. Ook Jessey had een gave en die wilde hij gebruiken om vrouwen te helpen. Therapeutische diensten verleende hij in een kantoor bij hem thuis. Zeer opmerkelijke behandelmethode: vrouwen moesten zich tijdens een massagevdoor hem laten stimuleren met een vibrator. Dat was belangrijk, de vrouwen konden genezen door klaar te komen, hun probleem was namelijk ‘meer seksueel dan mentaal’. Een slachtoffer verklaarde: ‘Ik voelde me vies. Tegelijkertijd had ik het gevoel dat het nooit was gebeurd, dat ik het had gedroomd. Ik wilde het niet geloven.’ Hij serveerde ook water met energiedrank tijdens zijn spirituele sessies. Vrouwen doezelden weg en dan verkrachtte Monteiro ze als Bill Cosby. Zijn slachtoffers zetten een Whatsapp-groep op om ervaringen te delen en steeds meer vrouwen deden aangifte.

João II werd op 15 januari 2024 gearresteerd op het ziekenhuisterrein. Elf dagen later zat hij voor het eerst met handboeien in de beklaagdenbank voor een hoorzitting. Staatsadvocaat Rafael Briozo klaagde hem aan voor verkrachting, oplichting, hekserij, illegale beoefening van de geneeskunde en seksuele intimidatie. Een tv-journalist van NR 24 Horas noemde hem op 28 mei 2024 ‘João de Deus Socorrense’, de João de Deus uit Socorro. Zestien vrouwen getuigden tot nu toe dat ze werden misbruikt tijdens massages, therapieën en andere hulpverlenende diensten van João de Deus. Het is de verwachting dat dit aantal snel zal stijgen, want João II is net zo seks- en machtsbelust als João I. De maximale straf die hij kan krijgen: 136 jaar, twee jaar minder dan zijn grote voorbeeld.

Schokkende serie op Netflix 

Netflix bracht in 2021 de vierdelige serie João de Deus - Cura e Crime (Genezing en Misdaad) uit. Het begint met een serie waarschuwingen in het Portugees, terecht, want er komt nogal wat seksueel geweld in voor en er vloeit bloed.

In een van de eerste scènes zijn beelden te zien van operaties zonder narcose. Een 'entidade' (entiteit) is net in João de Deus’ hoofd, geest en lichaam gekropen, hij is klaar om te helen. De entiteit pakt een lange schaar en zet die in de neusvleugels van een terminale vrouw die een tumor zegt te hebben. Hij draait 21 keer heen en weer, patiënten in de zaal zien het bijna kokhalzend aan en de kijkers moeten het allemaal ook ondergaan. De tumor wordt volgens de wonderchirurg uit haar hoofd getrokken. De vrouw vertelt dat ze na afloop van de spirituele operatie zo hevig bloedde dat de gootsteen niet meer doorliep.

Later bleek ze helemaal geen tumor te hebben gehad. In de serie is ook goed te zien wat zijn methode als seksueel roofdier is. De jongste, mooiste vrouwen krijgen van hem de meeste aandacht. Hun moeders hebben kanker, João belooft ze te genezen, maar eerst moeten ze even langs in zijn kantoor. Een jonge vrouw huilt als ze vertelt dat João zijn broek uitdeed en zei: ‘Ik heb je energie nodjg.’ Haar volgende zin: ‘Wat er daarna gebeurde, weet ik niet meer.’ Na een korte pauze: ‘Nee, natuurlijk weet ik dat wel.’ Het is de cliffhanger van de eerste aflevering.