'De Grote Verdienfabriek komt knarsend tot stilstand'

De overheid vraagt je tijdelijk een aantal persoonlijke vrijheden in te leveren. Niet omdat jij als gezonde niet-bejaarde eraan onderdoor gaat als je dat virus krijgt, maar om fysiek zwakkeren te beschermen. De meeste mensen geven daar gehoor aan. Een verschuiving van het ikke-ikke-ikke-en-de-rest-kan-stikken-individualisme naar een solidariteit die afkomst, klasse, religieuze overtuiging, politieke kleur, sekse en seksuele voorkeur overstijgt. Ouden van dagen en brozen van lijf en leden heb je tenslotte in alle soorten en maten. Door de richtlijnen van het RIVM te volgen, voorkom je misschien niet alleen dat een witte, heteroseksuele, buikige babyboomer dodelijk besmet raakt, maar behoed je wellicht ook een boeddhistische transgender van Senegalese afkomst met een hartafwijking voor een fatale infectie.

Niet alleen persoonlijke vrijheden worden ingeleverd om de risicogroepen zoveel mogelijk uit de wind te houden, ook de economie blijkt nu ondergeschikt aan hun welzijn. Opmerkelijk wel, als je bedenkt dat Rutte & co de afgelopen tien jaar van niks de waarde leken in te zien, tenzij deze in keiharde euro’s kon worden uitgedrukt. Alles leek te draaien om multinationals, hogere omzetten, winstmaximalisatie, de aandeelhouders en hun dividenduitkeringen, terwijl publieke sectoren als zorg en onderwijs verschraalden.

Niet zozeer COVID-19 zelf, maar de maatregelen uit binnen- en buitenland om de verspreiding van het virus te vertragen, brengen de geoliede machines van de Grote Verdienfabriek knarsend tot stilstand. Het overgrote deel van de mensen die een besmetting mogelijk niet zou overleven, hebben hun arbeidzame leven reeds achter zich liggen. Vanuit economisch oogpunt zijn het onrendabelen. Mensen die alleen nog maar geld kosten en ‘niks’ meer opbrengen.

Maar gelukkig leven we in een beschaafd land, dus kiezen we uiteraard voor het welzijn van deze mensen, zelfs al gaat dat ten koste van onze welvaart, toch? Zo vanzelfsprekend is dat echter niet meer. In de VS is – terwijl de teringzooi daar uit de klauwen loopt alsof we het over het eerste het beste derdewereldland hebben – Trumps main concern toch vooral een datum prikken waarop The Land of the Free weer back to business as usual moet zijn en wel zo vlot mogelijk. Dan Patrick, de gouverneur van Texas, riep ouderen op zich op te offeren voor de economie/welvaart van hun kleinkinderen. En in Brazilië – tot voor kort ook geen totaal achterlijk land – sprak president Bolsonaro zich tot voor kort uit tégen social distancing, want dat thuiszitten is zo slecht voor de werkgelegenheid.

Misschien ben ik een beetje een weeïge idealist, maar dat we die solidariteit met fysiek zwakkeren hier nog wel hebben en vanzelfsprekend vinden, stemt me ondanks alles optimistisch.