'We worden gegijzeld door bitcoins'

Hoewel ik zelf nooit de neiging heb gevoeld om erin te stappen, volg ik met veel belangstelling alle ontwikkelingen rond cryptovaluta. Al was het maar omdat bijna iedereen, van provinciale bouwvakkers tot Randstedelijke advocaten, om maar wat te noemen, zich plotseling volledig heeft overgegeven aan de digitale munten. Het valt me op dat vooral een hoop mannen grote dromen koesteren.

Toen de hype zich openbaarde, doken er steeds meer websites op die alternatieve munten aanboden, waarmee grote rijkdom behaald zou kunnen worden. Die verleidelijke beloftes, in combinatie met de succesverhalen van anderen, ondersteund door keurige grafieken en tabellen met dagkoersen, bracht het hoofd van veel avonturiers op hol. Ineens dacht heel de natie miljonair te kunnen worden. Iedere durfal met een beetje geld op de bank wendde zich tot een cryptomunt, gedreven door het idee dat gigantisch huizen en dure wagens voor het oprapen lagen. Ik hoorde mensen al fantaseren over ontslag van hun werk.

De bitcoin, de bekendste munt, kreeg in Nederland zelfs een gezicht én ambassadeur in de vorm van Didi Taihuttu, die zijn hele hebben en houden verkocht, om vervolgens de opbrengst te investeren in cryptovaluta. Hij woont nu met zijn gezin in een campinghuisje in Venlo. De kinderen gaan niet meer naar school. Ze zitten maar te wachten op alles wat komen gaat. Nu ben ik niet zo conservatief om te denken dat cryptovaluta geen toekomst hebben in de wereld.

Door toenemende digitalisering is het een kwestie van tijd voor we chartaal geld volledig afschaffen en nieuwerwetse manieren van betaling gaan bedenken. Logisch. Maar de gretigheid waarmee veel mensen nu blind vertrouwen op blockchains, in relatie tot geld, voorspelt weinig goeds. Ze zijn blind voor alle kinderziektes, oplichters en vooral sancties van overheden die de hele ontwikkeling niet veel langer afwachtend zullen blijven aankijken.

Zolang er steeds meer privépersonen en instanties zijn die zich in deze nieuwe markt gaan mengen, is het een kwestie van tijd voor verschillende regeringen voor toezicht zullen pleiten. Dat zal cryptomunten minder interessant maken voor grote beleggers, criminelen en mensen die de belastingdienst willen omzeilen.

Het aantal aanbieders, sommige met kwade bedoelingen, groeit op dit moment zienderogen, maar dat kan niet eindeloos duren. Op het moment dat overheidsdiensten clandestiene activiteiten signaleren zullen ze ingrijpen, vermoedelijk worden dat grootschalige operaties. Voor andere bezitters van een cryptomunt die misbruikt worden, is er geen vangnet of verzekering, waarop teruggevallen kan worden.

Het is al met al net een casino. De slimste mensen stoppen op tijd, want net als met roulette kan je winst niet eeuwig aanhouden. Er komt een moment dat het allemaal tegenzit. Er zijn inmiddels veel jongens rijk geworden met digitale munten, maar dat waren wel degenen die op een zeker moment hun hebzucht wisten te beteugelen. In plaats daarvan kwam realiteitszin. Om verder te gaan op de vergelijking met het casino: in dergelijke omstandigheden komen de slechtste kanten van mensen naar boven. Het vergezicht van meer en beter neemt de controle over.

Wat mij fascineert, is dat veel mensen door cryptomunten gegijzeld zijn, zonder rekening te houden met de risico’s die ze lopen. Alleen daarom zou het al goed zijn als overheden zich actiever gingen bemoeien in deze nieuwe wereld.