'Monarchisten zijn als strenggelovigen: smeer je de feiten in hun gezicht, dan sluiten ze gewoon hun ogen'

Beste Willem-Alexander,

Nu een groot deel van Nederland aan een financieel noodinfuus ligt, leidt het gedrag van partijen die daar misbruik van maken tot steeds grotere verontwaardiging. Bedrijven die aan belastingonderduiking doen, maar wél staatssteun aanvragen, bestuurders van reisgiganten die hun winst gebruiken om hun eigen aandelen op te kopen en daarvoor een bonus krijgen: ze oogsten woede, hoon en virtuele pek en veren. En volkomen terecht. 

Dat zal dadelijk, neem ik aan en hoop ik, eveneens gelden voor bedrijven die steun krijgen, maar toch hun personeel ontslaan. Dat mogen ze binnenkort, want het ontslagverbod wordt geschrapt uit de voorwaarden voor staatssteun. Onze premier heeft dan wel de tóón van een modern Vadertje Drees, hij blijft ten diepste een liberaal, dus het scherpste mes in zijn achterzak voor het bedrijfsleven heet een ‘moreel appel’. 

Er is één partij die in deze tijden van verhoogde waakzaamheid tegen financiële aasgieren opvallend genoeg nog steeds gevrijwaard blijft van volkswoede, hoe bont ze het ook maken, en dat is ons koningshuis. Monarchisten zijn als strenggelovigen: smeer je de feiten in hun gezicht, dan sluiten ze gewoon hun ogen. Monarchisten hebben ook een bijna Pavlovsiaanse aandrang tot applaus: hoe klein ook de aanleiding tot vreugde om een daad van het koningshuis, hun gejuich zal er niet minder oorverdovend om zijn. Toen u onlangs op de Dam één kritische zin wijdde aan de rol van uw oma tijdens de Tweede Wereldoorlog, kregen ook de wat meer republikeinse commentatoren en opinieleiders een oranje waas voor hun ogen, en vielen ze in een extatische katzwijm van acuut monarchisme.

En toen vorige week bleek dat u niet betaalde voor de inrichting van uw privévertrekken in Huis ten Bosch, leidde dat niet eens tot een briesje in een borrelglas water. Al krijgt u vijf miljoen per jaar om dit soort kosten te maken. Ik zag overigens foto’s van het zitvertrek, en ik ken kermiskramen die verfijnder zijn ingericht. NRC Handelsblad moest een WOB-verzoek indienen om hier achter te komen, want de ‘privacy’ van de koning was belangrijker dan de verantwoording van gemeenschapsgeld. Dat blijft ook zo gek aan monarchisten, die dubbele moraal: als we dan iemand vorstelijk betalen om ons nationale symbool van vaderlandsliefde te zijn, lijkt het me niet meer dan redelijk dat die in ruil daarvoor zijn privacy opgeeft. Maar nee. Ons koningshuis mag het allemaal hebben: de beloning uit gemeenschapsgeld, de spilzucht uit datzelfde gemeenschapsgeld en het gebrek aan controle door die gemeenschap. Die daar dus ook helemaal niet boos over lijkt. 

Een vrij populair standpunt onder monarchisten is namelijk hetzelfde waar de koninklijke familie zelf naar lijkt te leven: een sprookje kost nou eenmaal sprookjesachtige bedragen, en zeuren over de bonnetjes hoort daar niet bij, dat is iets voor de wereld buiten de paleizen. Daarom moet het af en toe worden herhaald: leve de republiek!