Bart Nijman

'Nog nooit heb ik spijt of schaamte gevoeld over ons slavernijverleden'

Columnist Bart Nijman is helemaal klaar met het racismedebat.

Bart Nijman

‘Uitingen van spijt, berouw en schaamte zijn op zijn plaats. Maar daarmee nemen we nog geen historische verantwoordelijkheid voor onze geschiedenis. Dat kan alleen als we het leed erkennen van veel mensen en onze excuses aanbieden voor ons eigen handelen.’

Met die woorden roept Rob Jetten de regering op excuses voor het slavernijverleden te maken. Namens Nederland en het Nederlandse volk, dus namens mij.

Ik weet niet waarom dat op prekerigheid geprogrammeerde partijpassantje van D66 denkt te kunnen bepalen wat ‘op zijn plaats’ is, maar volgens mij zijn in dit vrije land mijn emoties niet door moraliserende politiek tot slaaf gemaakt.

Nog nooit heb ik spijt, berouw of schaamte gevoeld over het Nederlandse slavernijverleden. Nog nooit heb ik behoefte gevoeld om ‘historische verantwoordelijkheid’ te nemen voor gebeurtenissen van voor mijn tijd. Ik voel nul aandrang om excuses te maken voor wandaden waar ik part noch deel in gehad heb.

Het kost geen moeite leed te erkennen van mensen die onder slavernij hebben geleden (leed dat in vele landen mensen nog steeds moeten ondergaan). Maar ik beschik niet over voldoende mentale lenigheid om een vermeend leed te erkennen van medelanders in het heden, wier voorouders zijn geknecht door Nederlanders maar die zelf nooit slaaf zijn geweest, want wij leven in een land waar allen vrij zijn om te worden wat ze willen.

Ik weet dat die laatste zin met talloze mitsen en maren ingekleed en voorbehouden kan worden, maar ik wil desondanks nooit het idee loslaten dat Nederland een vrij land is, waar je in vrijheid keuzes kunt maken, in vrijheid aan jezelf en de samenleving kunt werken, en in vrijheid vooruitgang kunt boeken.

Om de huidige blanke autochtone Nederlander op te zadelen met een erfschuld en de zonde van landgenoten uit een verleden tijd is regressief, remmend en wat mij betreft volkomen redeloos. Je kan excuses aanbieden tot je een ons weegt, maar dat suggereert slechts een schuld aan historische wan- en misdaden die je niet zelf hebt begaan en die bovendien op geen enkele manier ongedaan te maken zijn. 

Verwijt me mijn huidige fouten waar je ze kunt vinden, bestrijd racisme in jezelf en bij anderen, maar als we onszelf laten geselen door een slavernijverleden waar in het heden niemand schuld voor draagt, zaai je slechts de grieven van de toekomst. Weet je zeker dat je die zaadjes wilt planten op de tijdlijn van de Nederlandse geschiedenis, Rob Jetten?