‘Jan Roos en VoorNederland zijn geschiedenis, en dat is goed nieuws’

Vorige week besloot politieke partij VoorNederland (VNL) zichzelf op te heffen, nadat de Tweede Kamerverkiezingen op een groot fiasco waren uitgedraaid.

Hoewel lijsttrekker Jan Roos, voorheen een norse nar met een microfoon vermomd als journalist, in vrijwel elk televisieprogramma zijn xenofobisch verhaaltje mocht houden, verzamelde de partij nog geen 40.000 stemmers. En nu zijn er dus te weinig draagvlak en faciliteiten om door te gaan. Voorzitter Laurence Stassen verwoordt dat als volgt: ‘Zowel politiek, financieel als organisatorisch ziet de partij te weinig reële ambities om door te gaan.’ Dat laatste heeft vermoedelijk ook te maken met het feit dat Jan Roos is opgestapt, plotseling wakker geschud door de realiteit dat niemand hem moet.

Maar gold dat ook voor de partij? Als je naar de kernwaarden en de standpunten van VNL keek, zou je denken dat het electoraat wel degelijk sympathie voor deze club zou kunnen hebben. De andere rechtse partijen hebben immers flink gewonnen, mede door de tactiek om de PVV op een beschaafde manier te imiteren, zonder de discriminatoire retoriek.

VNL had helemaal geen ideologische draai nodig om in hetzelfde vaarwater als Geert Wilders terecht te komen. Het enige wat de club moest doen, was op een heldere manier het conservatieve geluid aan de man brengen, als alternatief voor de PVV én de VVD.

Maar dat is niet gelukt. Simpelweg omdat de partijleiding, Louis Bontes en Joram van Klaveren, twee intelligente mannen, om een of andere duistere reden de illusie had dat een spraakmakend figuur de partij aan zetels zou kunnen helpen. Eerder stelden ze Bram Moszkowicz aan als lijststrekker, maar dat eindigde in een debacle. Hoe verrassend.

En toen dus verder met Jan Roos, wiens particuliere geldingsdrang en zucht naar relletjes het complete ideaal van de partij overschaduwden. De hele campagne van VNL was een ramp in slow motion, en het ergste van alles: ze hebben het zelf niet gezien. De BV Jan Roos leefde in de veronderstelling dat tumult extra zetels zou opleveren. Door die opvatting gedreven ging hij zich steeds maller gedragen, aangemoedigd door een paar anonieme minkukels op Twitter.

VNL leverde daarmee het ultieme bewijs dat inhoud nog steeds boven de poppetjes gaat. Thierry Baudet is ook een markant figuur, iemand die we moeilijk kunnen peilen, maar hij slaagde erin, geflankeerd door wingman Theo Hiddema, om een eloquent en doordacht verhaal over te brengen. In hem hadden de mensen wel vertrouwen, hoe verwerpelijk een aantal gedachten en uitspraken van hem ook waren.

De aanstelling van Jan Roos betekende niet alleen de politieke zelfmoord voor VNL, het besluit was ook de ultieme minachting jegens de kiezer. Het enige wat de partij voor Nederland heeft betekend, is dat studenten politicologie over een paar decennia kunnen lezen dat niet iedere beunhaas zomaar in de politiek kan rollen, op basis van een talkshowimago en een cynisch wereldbeeld. Nederlanders zijn niet zo dom om in de holle praatjes van carrièretijgers te trappen. En dat is eigenlijk wel een geruststellende gedachte, waar we VoorNederland misschien wel dankbaar voor moeten zijn.