‘De zandbak van Qatar gun je hooguit een WK beachvoetbal’

Ik ben in m’n werkzame leven twee keer in Qatar geweest en dat waren niet de mooiste dagen uit m’n leven. Voor veel voetballers mag het dan het beloofde land zijn (want aanzien en megasalarissen), voor de wat meer doorsnee werknemers is het de hel op aarde. Als je niet tot de bejurkte upperclass hoort, word je er niet voor vol aangezien. Vrouwen worden er achtergesteld, de homo- en xenofobie reikt tot aan de horizon, enkel van islamofobie ontbreekt elk spoor. Als je maar keurig vijf keer per dag bidt, dan worden al je andere zonden je vergeven.

Onlangs kwam Human Rights Watch weer met een ontluisterend rapport waaruit blijkt dat de rechten van arbeidsmigranten er nog steeds op grote schaal geschonden worden. In het land waar over ruim twee jaar het WK voetbal wordt gehouden, hanteert men nog steeds het kafalasysteem, wat er in het kort op neerkomt dat arbeiders nog steeds zijn overgeleverd aan de grillen van hun bazen. Paspoorten worden ingenomen, ook moeten de straatarme migranten een flinke aanbetaling doen, zodat hun toekomstige werkgever zeker weet dat ze de reis naar de zandbak zullen ondernemen. En dan begint de ellende pas echt. Slechte huisvesting, lange zesdaagse werkweken, lage lonen, uitgestelde betalingen en gevaarlijk werk, zeker als je wordt ingezet bij de bouw van de nieuwe WK-stadions.

Dat de door geldlust verblinde FIFA-bonzen ooit voor dit land kozen om een WK te organiseren, is met terugwerkende kracht wel te reconstrueren, frauduleus en omkoopbaar als ze waren, maar dat er sindsdien geen serieuze tegenbeweging is gestart, is te gek voor woorden. Het ergste is dat ook dit rapport weer schouderophalend zal worden begroet, want het oude liedje. De toezeggingen die de Qatarese machthebbers doen zijn uit de categorie pappen en nathouden, want serieuze sancties staan er toch niet tegenover. Over twee jaar verplaatst het circus zich gewoon naar deze zandbak die je hooguit een WK beachvoetbal gunt. Ik zal er in ieder geval nooit meer een stap zetten.

In een grappig bedoelde tweet van Johan van Geijn, projectleider WorldCoaches bij de KNVB, riep hij me op om ook niet meer naar Berlijn te gaan toen daar in juli iemand overleed bij de bouw van een Formule E-circuit. ‘Edwin, bel jij even Amnesty en cancel al je trips naar Berlijn?’ Op mijn antwoord: ‘Maakte je dit soort grappen ook toen er een dode viel bij het instorten van een deel van het stadion van FC Twente?’ bleef het stil. Nee, van de KNVB hoeven we op dit vlak weinig te verwachten, die hobbelt altijd overal maar achteraan. Hopelijk zit er ergens in de internationale voetbalwereld nog wel een groep even weldenkende als invloedrijke personen die oproept tot een boycot. Maar ik vrees het ergste.