‘Hoe kon de gezamenlijke strijd tegen corona afglijden naar een loopgravenoorlog?’

Gefeliciteerd Nederland, de pandemie is gepolitiseerd. In het interbellum tussen de Eerste Golf en een herfst waarin iedere onschuldige verkoudheidssnottebel tot schuine verklikkersblikken zal leiden, is een Tweede Golfoorlog uitgebroken voordat het virus zijn eigen nieuwe aanval kon lanceren.

Hoe kon een gezamenlijke strijd tegen corona afglijden naar een loopgravenoorlog langs de strijdlijnen van de maatschappelijke tweedeling? Twee woorden: Falend leiderschap.

We zien Hugo de Jonge al maanden wegkwijnen onder niet-werkende apps, tekorten aan beschermingsmiddelen en weggestemde moties voor hogere zorgsalarissen. We horen Mark Rutte hem consequent ‘de coronaminister’ noemen, om zeker te zijn dat verantwoordelijkheid voor al wat er mis gaat op het CDA-bord blijft liggen. We zagen Ferd Grapperhaus al zijn handhavingsgezag verspelen in één knuffel met zijn schoonmoeder. Maar waag het niet te juichen als je club scoort, want in zo’n geval moet je ‘gewoon je bek houden’ van de premier van alle Nederlanders.

Staatsbureaucraten blijken ook geen virologen en een pandemie is geen politiek probleem, maar degenen die belast zijn met de ondankbare taak om ons van corona te bevrijden, zie je als vanzelf terugvallen in hun vaste patronen van polemiek. Dus staat een amechtig kabinet tegenover oppositiepartijen die denken dat je een virus kunt bezweren door staatssteun aan KLM afhankelijk te maken van versnelde groene wetgeving – opportunisme is uiterst besmettelijk onder mensen die in dezelfde Kamer opereren.

Critici van de coronamaatregelen winnen juist geloofwaardigheid bij de incompetentie van het leiderschap. Niet dat critici per definitie ongelijk hebben, want we zien Hugo de Jonge bezwijken onder de druk (en zijn ego). Het RIVM lijkt politiek te worden aangestuurd in haar adviezen. De willekeur van de steeds maar wijzigende maatregelen: je zou van minder waanzinnig worden, vooral als je moet proberen je bedrijf overeind te houden.

Onderaan de zeephelling van wegglijdende politieke geloofwaardigheid staat een man met dreadlocks, een dansschool en een harem van instagrammende boerendisco-influencers die, zoals iemand het mooi verwoordde, denken dat aandacht ook een mening is. Klaar om ‘critici’ een stem te geven en critici van de critici uit te schelden of te bedreigen.

De coronadiscussie doolt over het speelveld van zelfverklaarde dwarsdenkers die het aan hun eigen stand verplicht zijn om ‘wit!’ te roepen als de opponent ‘zwart’ suggereert, en niet omdat ze gelijk hebben, maar omdat ze denken dat ‘het tegenovergestelde roepen’ de definitie van dwarsdenken is.

Zoals zo vaak kweekte micromanagement voor een macroprobleem een voedingsbodem voor eigen interpretatie, maar ditmaal hebben we te maken met een virus dat onverschillig is voor je opvattingen en koelbloedig naar kwetsbaarheden speurt in je onderliggend lijden.

Het beste wapen waarmee we dat virus verslaan, zit in de enige twee woorden die onze politieke en virologische voorhoede moet blijven herhalen: ‘Alleen samen...’