‘Een burgeroorlog ligt hier veel dichterbij dan we denken’

Het moment is toch nog gekomen. Op de laatste dag waarop bezwaar viel te maken tegen het goedkeuren van de kiesmannen voor Joe Biden, is het Capitool bestormd door demonstranten. Hun doel was om de officiële verificatie tegen te houden. Er is geschoten en er zijn doden gevallen.

Tijdens die gekte, die half Nederland wel op de televisie heeft gezien, sta ik in de hoofdstad van mijn thuisstaat Arizona tussen Trump-aanhangers. In tegenstelling tot in Washington DC, mag je hier wel gewapend rondlopen. En reken maar dat ze dat doen: AR-15’s, handpistolen, een zwaar hagelgeweer. Noem het maar op.

Het is makkelijk lachen om foto’s van de bestorming in DC wanneer je een van de demonstranten in een soort tribale outfit met een bontmuts ziet. Maar wanneer je tussen honderden tot de tanden bewapende Trump-fans staat, die woedend zijn en heilig geloven dat hun verkiezingswinst van hen is gestolen, dan vergaat het lachen je snel.

Hier in de straten van Arizona realiseert iedereen zich nog veel sterker wat op het spel staat. De demonstranten die zijn samengekomen weten precies wat ze willen: op hun vlaggen staat 76, verwijzend naar het jaar 1776 van de Amerikaanse revolutie, het jaar waarin de onafhankelijkheid werd uitgeroepen. Deze groep mensen, aangejaagd door Trump, gelooft werkelijk dat vandaag de dag is waarop de tweede revolutie is aangebroken: die waarin zij zich bevrijden van de vermeende onderdrukking door Washington DC.

De demonstranten vertellen me een voor een hetzelfde verhaal. Trump heeft volgens hen gewonnen en zij zullen ervoor strijden. Ze zijn bereid hun leven te geven. En ook al krimpt de groep prominente Republikeinen die Trump nog steunt in zijn aanval op de democratie, deze aanhangers zullen hem niet verlaten. Een demonstrerende Vietnamveteraan zegt tegen me dat het allemaal verraders zijn. En die moeten worden opgehangen. Dat vicepresident Pence aangeeft Trump niet te kunnen helpen in zijn poging de verificatie van de kiesmannen te blokkeren, is voor een andere demonstrant reden om zelfs hem een verrader te noemen. De man die vier jaar trouw aan Trumps zijde stond.

Op deze plek schreef ik in oktober dat het soms onvoorstelbaar lijkt dat het tot een burgeroorlog kan komen, maar dat die mogelijkheid veel dichterbij is dan veel Nederlanders beseffen. Op 6 januari zijn we een grens overgegaan. Hier is iets gebeurd waarbij de weg terug naar een normaal functionerende democratie lang en moeizaam is.

Een zwaarbewapende demonstrant in Phoenix zei tegen me: ‘Ik ben vrijwilliger voor het vuurpeloton als ze de verraders oppakken.’ En een verrader, dat is iedereen die tegen Trump in gaat. Als je dacht dat 2020 erg was, dan heb ik slecht nieuws voor je. 2021 is begonnen met een couppoging in de Verenigde Staten.