Maurice de Hond: 'PVV'ers gaan hun middelvinger opsteken in het stemhokje'

Maurice de Hond (69) zit veertig jaar in het vak. Is de officieuze Opiniepeiler des Vaderlands de beste, of gewoon de bekendste? En hoe komt het dat hij het vertrouwen in de politiek na vier decennia van voorspellingen is kwijtgeraakt? ‘Normaal gesproken is de opkomst onder PVV’ers laag, maar het zou kunnen dat ze deze keer heel gemotiveerd zijn om hun middelvinger op te steken.’

Fotografie Corné van der Stelt

Als ik hier voor de deur mensen zou aanhouden en vragen een opiniepeiler te noemen, dan zal vrijwel iedereen uw naam noemen, als een soort Opiniepeiler des Vaderlands. Bent u de beste, of gewoon de bekendste?

‘Nou ja, ik doe dit werk al heel lang. Alles wat ik aan peilen doe, heeft met verkiezingen of electoraat te maken. Ik ben heel gespecialiseerd en heb een grote parate kennis. De meeste andere onderzoekers doen daarnaast ook andere dingen. Ik heb in al die jaren veel procedures toegepast om fouten in het onderzoek te compenseren. Er zitten allerlei marges in peilingen; er wordt altijd gedaan of er alleen een statistische marge is, een afwijking die komt omdat het een steekproef is, maar vaak is een grotere afwijking dat bepaalde partijen structureel over- of onderschat worden. Ik heb procedures toegepast waardoor dat soort marges verkleind worden, waardoor in mijn peilingen een verschuiving van één à twee zetels echt wat betekent, terwijl anderen zeggen dat je bij een verschuiving van drie of vier zetels pas wat kunt zeggen. Als dat waar zou zijn, dan kun je beter geen peiling doen. Een grote sprong laat vaak de onnauwkeurigheid van je instrument zien. Je hebt ook niet veel aan een thermometer die wel 36 graden kan aangeven, maar niet 36,3 of 37 of 38. Door de jaren heen heb ik methodes toegepast om dat te kunnen realiseren.’

Hoe doe je dat?

‘Er zijn twee grote problemen bij het zo nauwkeurig mogelijk doen van een opiniepeiling. Ten eerste is er de kwaliteit van je steekproef; die is inmiddels sowieso matig omdat veel mensen niet meer meedoen, dus daarvoor moet je compenseren. Het hangt af van de kwaliteit van je compensatie. Ten tweede zijn er altijd meer mensen die zeggen dat ze gaan stemmen dan er daadwerkelijk op komen dagen. Voor de komende verkiezingen zegt 85 à 90 procent van de kiezers te gaan stemmen, terwijl zo’n 70 tot 75 procent dat ook echt zal gaan doen. Dan gaat het erom wie thuisblijven, en dat is niet gelijk verdeeld over de partijen. Normaal gesproken is de opkomst onder PVV’ers laag – lager opgeleiden hebben een lagere opkomst dan hoger opgeleiden – maar het zou kunnen dat ze deze keer wel heel gemotiveerd zijn om op te komen en hun middelvinger op te steken. Dat is precies wat er in de VS bij Donald Trump gebeurd is.’

Gaat de PVV de verkiezingen winnen, denkt u?

‘Ik denk dat de PVV rond de dertig zetels gaat komen, maar ze hebben het potentieel om daar ruim boven te komen. En als ze dan niet in de regering komen, is het voor hun electoraat jammer maar helaas. Er is dus een reële kans dat de grootste partij niet meedoet.’

En dan?

‘Er zal met vier of vijf partijen een coalitie gemaakt moeten worden. Ik denk dat de kans het grootst is op een coalitie van VVD, CDA, D66 en Groenlinks, maar misschien moet het zelfs wel met vijf partijen. De partij die na de PVV het grootst wordt, zal de premier gaan leveren.’

Lees het hele interview op Blendle.