De mannen van 300 miljoen: 'Te absurd om te geloven'

Twee twintigers die tussen het roken van joints door een contract afsluiten met de Amerikaanse regering om voor driehond...

Twee twintigers die tussen het roken van joints door een contract afsluiten met de Amerikaanse regering om voor driehonderd miljoen dollar het Afghaanse leger te bewapenen. Het verhaal is zo ongeloofwaardig dat het wel waar móet zijn. Dat is het ook. Acteur Jonah Hill en regisseur Todd Phillips maakten er een film over: War Dogs.

Tekst: Sven Gerrets

Het verhaal achter War Dogs klinkt zo volslagen belachelijk dat het als fictiefilm nooit gemaakt zou worden. Maar David Packouz en Efraim Diveroli deden het echt en journalist Guy Lawson schreef er voor Rolling Stone een artikel over. Zowel acteur Jonah Hill (The Wolf of Wall Street, Moneyball) als regisseur Todd Phillips (The Hangover, Old School) ging vervolgens achter de filmrechten aan.

Ik hoorde pas veel later dat Jonah ook een poging had gedaan om de rechten te krijgen,’ vertelt Phillips. ‘Dat vertelde hij me op de set een keer. Het mooie is dat ik me er totaal niet bewust van was, maar wel altijd Jonah voor een hoofdrol in gedachten had toen ik het script aan het schrijven was. In eerste instantie moest hij voor de rol bedanken, maar toen de productie een jaar vooruit werd geschoven, heb ik nog een poging gedaan en kon hij gelukkig wel. Uiteindelijk is alles dus perfect op zijn plaats gevallen.

Het avontuur van Packouz en Diveroli is een rise and fall-verhaal waar menig gangster een puntje aan kan zuigen. Met telefoon, laptop, grote bek en heel veel bluf lukte het ze om zich tussen de grote namen in de militaire industrie te wurmen, waarbij weleens een legale bocht moest worden afgesneden. Dat kon natuurlijk niet lang goed blijven gaan.

Ten tijde van de productie zat Diveroli dan ook nog in de gevangenis. Phillips: ‘Ook toen hij vrijkwam, wilde hij helaas niets met de film te maken hebben. In tegenstelling tot David, die een cameo heeft in de film. Aan zijn inbreng hebben we veel gehad. En natuurlijk was er het artikel, waar Efraim wel aan meewerkte.’

Inspiratie en omwegen

Voor Hill leverde het een uitdaging op dat Diveroli geen zin had om af te spreken. Hij speelt de rol van de gewiekste manipulator, het brein achter de hele operatie, en kon daarbij dus alleen putten uit indirecte bronnen om zijn versie van het personage vorm te geven. Daarvoor keek hij onder andere naar Miami, de plek waar Diveroli geboren en getogen is.

https://www.youtube.com/watch?v=UUw5F7LbWk0

Hill: ‘Florida is al een wereld op zich, maar Miami is een andere dimensie. Mensen zijn daar zoals Efraim; ze hebben nepgebruinde gezichten en laten zien dat ze geld hebben door bizarre kleding en overdreven auto’s. Veel mensen hebben een zaakje lopen dat net niet helemaal zuiver is. Kijk naar een documentaire als Cocaine Cowboys.

Mensen dromen in Miami niet van de American Dream, maar van de Corrupt American Dream. Efraim is daar opgegroeid en kan het niet helpen dat hij meegaat in dat systeem. Daar rondhangen en mensen ontmoeten, was een goudmijn voor me. Als je in een restaurant zit dan heb je aan de ene kant een makelaar en aan de andere kant een drugsdealer. Beide gekleed als Efraim, schreeuwerig en overdreven. Het is zó’n fascinerende cultuur.’

De echte Efraim

Toch had hij graag de echte Efraim ontmoet. ‘Als je een bestaand persoon speelt, zou ik er altijd voor kiezen om die te ontmoeten. Daar haal je zoveel uit. Natuurlijk heeft het tegelijk een lastige kant, want je moet kiezen wat je van die persoon laat zien.

Dan moet je de zaken eruit gaan filteren die worden verteld uit eigenbelang of zijn aangedikt, en alert zijn op zaken die per ongeluk worden gezegd, want daarin schuilen vaak de waarheden. Een beetje zoals jij mij nu interviewt. Jij moet ook proberen om uit te zoeken wat ik vertel om interessant over te komen en er tegelijk achter zien te komen wie ik in essentie écht ben.’

Hill hakte al eerder met het bijltje van de omweg. Vrij succesvol, want de vertolking van Donnie Azoffleverde hem zijn tweede Oscarnominatie op.

Hill: ‘Bij The Wolf of Wall Street had ik alleen toegang tot Jordan Belfort, het personage dat in de film door Leonardo Dicaprio wordt vertolkt. Nu heb ik kunnen kletsen met David Packouz, Diveroli’s partner in crime en vriend sinds hun kindertijd. Het voordeel als je met iemand praat die zo hecht is geweest met een persoon is dat je een veel completer beeld krijgt van iemand, inclusief de wratten en andere narigheden. Of we het willen of niet, anderen hebben vaak toch een realistischer beeld van wie je bent dan jijzelf.’

Een heel bijzonder lachje

Het niet ontmoeten van Efraim leverde nog een voordeel op. Hill: ‘Het geeft je veel vrijheid. Je bent niet iemand aan het nadoen, met een stemmetje of bepaalde manier van lopen. Al die zaken kon ik kneden om het verhaal van Todd kracht bij te zetten.

Phillips: ‘Dat leverde onder andere een heel bijzonder lachje op, dat tegelijkertijd grappig en angstaanjagend klinkt, met de juiste balans tussen nep en oprecht. Jonah kwam volgens mij de laatste dag voor we gingen draaien naar me toe en zei doodleuk: Efraim heeft een lachje nodig. Hij liet het me horen en ik wist meteen dat het perfect was.’

Hill: ‘David Packouz zei een keer tegen me: Als je Efraim één keer ontmoet hebt, zal je hem nooit meer vergeten. Dat bleef hangen en ik begon in mijn geheugen te graven naar mensen die ik één of twee keer had ontmoet toen ik jong was. Ik probeerde me te herinneren wat me van die mensen was bijgebleven en wat bovenkwam, was dat een aantal een heel specifiek lachje had. Dat leek me een mooie toevoeging aan het personage.

Zijn lach moest dan wel voortkomen uit zijn persoonlijkheid. Hij is een kameleon, speelt altijd de persoon die hij denkt dat een ander zou willen zien of spreken. Zijn lach moest als een soort ondertoon in een gesprek werken, als een aanmoediging voor de ander, een soundtrack om te blijven praten. Het moest je het gevoel geven dat mijn personage aan jouw kant staat, een techniek van manipulatie.

https://www.youtube.com/watch?v=H38vTIRV1qo

Al maakt Hill als acteur regelmatig gebruik van manipulatie, hij heeft niet het gevoel dat zijn persoonlijkheid ook maar het kleinste beetje overlapt met die van het personage dat hij speelt.

Totaal niet! En ik bedoel het niet vervelend richting hem, maar het was niet zo’n leuke rol om te spelen als het wellicht op het scherm lijkt. Het manipulatieve aspect dat aan de basis van zijn karakter ligt, is heel akelig, en dat voelde ik in elke scène. Ik heb het idee dat ik compleet het tegenovergestelde ben. Als ik iets denk of voel dan ben ik een open boek.

In de werkelijkheid kan ik voor geen meter acteren. Iedereen in mijn familie maakt me daar ook belachelijk om. Als ik boos of blij ben dan kan ik dat niet maskeren. Efraim is iemand die dat maskeren juist tot een kunst verheven heeft, hij toont alleen wat volgens hem in zijn voordeel is. Het was wel machtig interessant om te spelen. Aan de ene kant moest duidelijk zijn dat hij iemand is die alleen handelt om persoonlijk gewin te halen, maar ondertussen moest zijn vriendschap met David wel geloofwaardig zijn.

Te absurd om te geloven

Na Old School en de Hangover-trilogie maakte regisseur Todd Phillips wederom een film waarin een bromance centraal staat. En dat in een tijd dat Hollywood onder vuur ligt wegens een gebrek aan diversiteit.

Phillips: ‘Ik weet dat het een ding is momenteel, om daar naar te kijken, maar voor mij gaat de film in de kern over een maatschappelijke kwestie. Tegelijk is het misschien wel een soort mannenfilm, maar zo ben ik niet met mijn projecten bezig. Toen ik jong was, ging ik met mijn twee oudere zussen samen naar films als Stripes, Meatballs en Animal House. Die worden ook beschouwd als typische mannenfilms, maar mijn zussen zaten er wel. Ik weet het niet, het komt gewoon niet in me op om zo over film te denken.’

https://www.youtube.com/watch?v=HXyhzv7MvwU

Na een korte pauze vervolgt hij: ‘Ik denk dat mannen gewoon vaker domme beslissingen nemen. Wellicht dat ik daarom films maak waarin mannen centraal staan. Mannen staan gelijk aan verkeerde beslissingen, verkeerde beslissingen betekent chaos, en chaos blijft het mooiste om te documenteren. Maar ik zeg het je, als in dat Rolling Stone-artikel had gestaan dat twee vrouwen het hadden gedaan, dan had ik twee actrices gecast en net zo hard die film gemaakt.

Het was niet het mannendeel dat me aantrok, het was het belachelijke verhaal en de context waarbinnen het zich afspeelt. Ik las met groeiende verbazing over het gebrek aan overzicht en het schrijnende tekort aan regulering door het Pentagon. Nog schokkender vind ik dat dat allemaal met heel duidelijke redenen zo blijkt te zijn. Zoals een personage in de film ook zegt: The government wants to look the other way, don’t give them a reason not to. Dat is waar de film voor mij om draait.

Deze twee jongens zijn uiteindelijk gepakt op iets waarvan de regering echt wel eerder op de hoogte was. Natuurlijk wisten ze dat je niet zoveel ton aan munitie kon regelen in de periode na twee Irak-oorlogen. Het was er gewoon niet, tenzij je via twijfelachtige kanalen opereerde. Maar ze wilden het niet weten, dus keken ze de andere kant op. Tot The New York Times er opeens over ging schrijven. Zelfs als ik er nu over vertel, vind ik het nog steeds te absurd om te geloven.

https://www.youtube.com/watch?v=Rwh9c_E3dJk