Waar rook is, is Ficq

Advocate Bénédicte Ficq kan voor een juridische wereldprimeur zorgen als zij in september daadwerkelijk de tabaksindustrie gaat aanklagen voor zware mishandeling. De lobby draait op volle toeren: via sickofsmoking.nl heeft ze al honderden aangiftes verzameld.

43 jaar, vier kinderen, een lieve man en uitgezaaide longkanker. Anne Marie van Veen kreeg het slechte nieuws in de zomer van 2014 te horen. Ze was een verstokt roker. Op haar zesde jatte ze haar eerste sigaretje van haar vader, toen ze vijftien werd raakte ze echt verslaafd. Bijna drie pakjes shag per week. Pas na haar eerste behandeling lukte het haar om te stoppen. Met moeite, want de drang er toch eentje op te steken, blijft onverminderd sterk.

Lees ook: 7 feiten over de rokende Nederlander

Erwin Kleinjans documentaire De Vervangers, over hoe de tabaksindustrie zijn pijlen richt op kinderen (‘replacement smokers’ worden die door de fabrikanten genoemd) die de plek van overleden rokers moeten innemen, was voor Anne Marie de druppel. Zij stapte naar het advocatenkantoor van Ficq om de mogelijkheden te onderzoeken de tabaksindustrie aan te klagen. Geen civiele procedure, Anne Marie zit er niet op te wachten dat de sigarettenfabrikanten haar de mond snoeren met een dikke zak geld. Ze wil de industrie strafrechtelijk laten vervolgen.

Ficq, die zelf ook jarenlang heeft gerookt, zag kansen. Via de website sickofsmoking.nl zijn de twee druk bezig om medestanders te vinden en aanklachten te verzamelen. Hoe meer aanklachten, hoe meer druk op het openbaar ministerie om in te stemmen met een strafrechtelijke procedure. Ficq wil haar zaak baseren op het artikel in het wetboek van strafrecht dat stelt dat het ‘het opzettelijk en met voorbedachten rade benadelen van iemands gezondheid’ strafbaar is.

https://www.youtube.com/watch?v=7-jtCg98TyA

Want natuurlijk heeft Anne Marie er zelf voor gekozen om ooit die eerste sigaret aan te steken. Voor die keuze is de tabaksindustrie niet verantwoordelijk. Waar die industrie wel verantwoordelijk voor is, zijn de stofjes die ze in sigaretten stoppen om hun consumenten zo snel en zwaar mogelijk verslaafd te maken. Suikers voor een aangename smaak, ammoniak om de nicotine sneller naar je hersens te transporteren, broomhexine om de hoest te dempen.

Kwade opzet

Deze stoffen bewijzen volgens Ficq de kwade opzet en de voorbedachten rade van de tabaksindustrie. ‘Sigaretten worden zo ontworpen, dat je eraan verslaafd móet raken,’ zei ze in een interview tegen De Telegraaf. ‘De vrije wil van de roker wordt uitgeschakeld. De keuzevrijheid van de verslaafde wordt doelbewust beïnvloed.’

Als Ficq in september groen licht krijgt van het openbaar ministerie, wordt het een strijd van David tegen Goliath. De tabaksindustrie heeft een gigantische oorlogskas voor rechtszaken: R.J Reynolds, fabrikant van onder meer Camel en Pall Mall, betaalde in 2014 23,6 miljard dollar aan de Amerikaanse Cynthia Robinson, wier man was overleden aan longkanker als gevolg van roken. En dankzij een legertje aan lobbyisten zijn de politiek en de tabaksindustrie twee handen op één buik. Al was het maar vanwege de 2,5 miljard euro die jaarlijks naar de schatkist vloeit in de vorm van rookwaaraccijnzen.