‘De Republikeinse partij is overgenomen door de groep van de Grote Leugen’

Ik moet geregeld terugdenken aan het telefoongesprek dat Donald Trump voerde met Brad Raffensperger, de minister van Binnenlandse Zaken van de staat Georgia. Daarin zette Trump zijn Republikeinse partijgenoot onder druk om stemmen te ‘vinden’. Het was een volslagen absurd telefoongesprek dat de moeite van het terugluisteren waard is, omdat het toont dat Trump werkelijk geloofde dat hij de verkiezingen heeft gewonnen – ook al heeft het bewijs ervan nog steeds het daglicht niet gezien.

Ik schreef er een column over, die evenmin ooit het daglicht zag. Want nog voor de deadline kwam er veel groter nieuws: het Capitool werd bestormd door Trump-aanhangers die vicepresident Mike Pence wilden lynchen. In die nooit-gepubliceerde column schreef ik dat er een duidelijke scheur in de Republikeinse partij is ontstaan: de ene groep ging mee in de ‘Grote Leugen’ dat er verkiezingsfraude is gepleegd door Democraten, terwijl de andere groep zich daartegen verzette. In de weken erna moest duidelijk worden wat de toekomstige richting van de partij werd, aangezien deze groepen niet naast elkaar kunnen bestaan.

Intussen is dat duidelijk geworden. De Republikeinse partij is overgenomen door de groep van de Grote Leugen, die bereid zijn om desnoods de democratie van Amerika te saboteren. Recent werd Liz Cheney weggestemd uit een belangrijke positie. Zij is een van de gezichten van het verzet tegen de Grote Leugen en Trump. Het is een zoveelste verandering die de Republikeinse partij meer in lijn zet met de Trump-ideologie – na de verzoening van Trump en Mike Pence en het invoeren van nieuwe stembeperkingen in Georgia.

Het interessante van Liz Cheney is dat zij Trump juist altijd steunde – behalve in zijn bewering over de verkiezingen. Daarnaast was ze een van de meer conservatieve geluiden in de partij, als politica afkomstig uit de oer-conservatieve staat Wyoming – waar twee keer zoveel koeien als mensen wonen. Zij vertegenwoordigt een traditioneel soort Republikein: de conservatieveling die heilig gelooft in een kleine, maar efficiënte overheid en een functionerende rechtsorde. En onder dat laatste valt ook het geloof in de verkiezingen en het systeem dat dit controleert.

De Republikeinse partij is een gevaarlijk pad ingeslagen. Ook bij toekomstige verkiezingen zal aan de uitkomst worden getwijfeld, en misschien zal het ook daadwerkelijk lukken te voorkomen dat een officiële verkiezingsuitslag wordt erkend. Met nieuwe aanvallen op het Capitool of via telefoongesprekken zoals tussen Trump en Raffensperger. Als dat al geen onrust geeft in de Verenigde Staten, dan toch zeker in de rest van de wereld. Want genoeg wannabe-dictators zullen vruchten plukken van dergelijke twijfel over het functioneren van de democratie.