‘Hij hield de monsters onder zijn bed wakker en ontnam ze hun dromen’

Als ik hem op televisie zag, twijfelde ik aan mijn eigen goedheid. Sommige mensen hebben dat. Het zijn er niet veel. Je ziet ze soms aan talkshowtafels zitten en vraagt jezelf af of je vandaag wel genoeg hebt gedaan om de wereld te redden.

Als ik hem op televisie zag, voelde ik vrijwel direct dat ik er niet alles aan had gedaan die dag. En omdat ik me schaamde voor mijn onverschilligheid noemde ik hem maar ijdel.

Ik kwam hem een keer tegen in een televisiestudio. ‘Ben je er weer? Die R staat overduidelijk niet voor radio,’ zei ik. Hij lachte, maar zei niets terug. Een jaar later liep ik een Italiaans restaurant binnen en daar zat hij. Hij wees naar de kussentjes in zijn bord en zei: ‘De R staat voor ravioli.’

Ik heb nog vaak aan die kussentjes gedacht en aan de hoeveelheid monsters onder zijn bed. Die honderden monsters. Maar hij was niet bang voor ze. Integendeel. Hij hield de monsters onder het bed wakker. Hij ontnam ze hun dromen. In de meest bloeddorstige wereld bleef hij hongerig naar de waarheid.

Ik denk dat dat beschaving is. Hij zag dat de machtelozen van het kastje naar de muur werden gestuurd en gaf ze een stoel. En hij luisterde. Hij zag dat ze compleet het bos in waren gestuurd en daarom liet hij een spoor van krentenbolkruimels achter.

Als ik hem op televisie zag, trok de twijfel in mijn botten. Hij maakte het verschil. Een schilfer van het verschil was niet genoeg voor hem. Hij vocht zijn hele leven tegen onrecht. Na levensdelicten lees je vaak zinnen als ‘Onze gedachten zijn bij de familie’, maar hij heeft in zijn leven laten zien dat gedachten nooit genoeg zijn. Je kunt de waarheid simpelweg niet boven tafel denken. Gelijkheid zal nooit zomaar als een bruidsboeket uit de lucht komen vallen.

Soms leek het alsof de misdaadjournalist water naar de zee aan het dragen was, maar dat hield hem niet tegen. Veel mensen zien water naar de zee dragen als iets zinloos, maar Peter R. de Vries had soms wat Cruijffiaanse trekjes. Als je water naar de zee draagt, zit er meer water in de zee en hoe meer water er in de zee zit, hoe meer dingen je erin kunt oplossen. Dus loste hij alles op. De monsters lagen onder zijn bed, maar de mensen die hem nodig hadden, nam hij onder zijn vleugels.

Je hebt vogels die naar het zuiden trekken en je hebt vogels die de kou trotseren. Die tegen de storm in blijven vliegen. Die zo hoog vliegen, omdat ze alles in de gaten willen houden voor de andere achterblijvers. Ze vliegen zo hoog en zien alles. Ze zien dat de machtelozen in de kou staan. Ze gaan nog hoger vliegen en maken winterjassen van de wolken.