Onze minister-president moedigde benadeelde burgers aan door te zeggen dat ze zich gewoon moesten invechten, in plaats van bij de pakken neer te gaan zitten. De leider van een land zou strijdlustig voor een betere samenleving moeten knokken, waar uitsluiting en obstructie door sollicitatiecommissies niet kan bestaan, maar de wereldvreemde Mark Rutte legt het probleem bij de mensen neer, vermoedelijk zal hij zich daarbij verschuilen achter liberale principes.
Er zijn gelukkig gemeentes die zich niet laten sturen door lethargische bewindvoerders en die zelf initiatieven ontplooien. In steden als Den Haag, Utrecht, Arnhem en binnenkort Zwolle experimenteren ze met een proef waarbij het voor werkzoekenden mogelijk wordt om anoniem te solliciteren. Dit houdt in de praktijk in dat mensen op internet een standaardformulier kunnen invullen, louter met een telefoonnummer als contactmogelijkheid. Een andere optie is een persoonlijke sollicitatiebrief waarin een derde pare stift wegmaakt. Het plan van de gemeentes is sympathiek: ze willen de hoge werkloosheidcijfers onder allochtonen terugdringen. En daarbij wordt hiermee op een onorthodoxe manier discriminatie blootgelegd, want uit cijfers blijkt dat steeds meer werkzoekenden met een niet-westerse achtergrond zijn uitgenodigd voor een eerste ontmoeting met een potentiële werkgever, veel vaker dan voor de proef begon.
Maar of anoniem solliciteren uiteindelijk zal leiden tot het indammen van discriminatie op de arbeidsmarkt is maar zeer de vraag. Het enige wat deze proef oplevert, is dat jongens en meisjes met een buitenlandse naam zogezegd vaker bij een chef mogen opdraven om te laten zien dat ze geschikt voor een baan zijn. Daarna zal de werkgevers nog steeds, voor zover daar sprake van is, zich laten leiden door zijn vooroordelen, onderbuikgevoelens of virulente afkeer van mensen met een kleur of bepaalde religie. In Zland steeds meer mensen wantrouwen tegenover allochtonen voelen, is een diepgeworteld en serieus probleem. Hoewel de gemeentes op prijzenswaardige wijze hun verantwoordelijkheid hebben genomen, zouden de echte bestrijders van een gepolariseerde samenleving in de top van de overheid moeten zitten.
Minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken) noemde het exact een jaar geleden weliswaar onacceptabel dat allochtonen slecht afzijn op de Nederlandse arbeidsmarkt, maar hij liet in de periode die daarop volgde weinig bravoure en geestdrift zien waardoor n niet meer met hun eigen naam durven te solliciteren. Voor veel mensen is dit een papieren werkelijkheid en zij kunnen daarom niet invoelen wat het betekent als je telkens wordt afgewezen op basis van een achterstandspositie. Het is dehumaniserend en ontmoedigend. Ik zou net als Mark Rutte ook willen dat iedereen zich zou invechten. Maar de werkelijkheid is dat niet elk mens even geduldig is. Of misschien iets té trots. Anoniem solliciteren is zogenaamd een oplossing. Maar hierbij leggen we ons neer bij het discriminatieprobleem terwijl het beter zou zijn om het met wortel en tak uit te roeien.
Özcan Akyol