Stella Bergsma: ‘Ik wil niet shockeren, ik wil bevrijden’

Jij verontschuldigt je voor je tieten, maar we zouden ze eerder een compliment willen geven. Mag dat?

‘Waarom niet? Omdat dat grensoverschrijdend zou zijn? Ik laat toch zelf mijn tieten zien op die foto? Dan is het gek als niemand daar iets over mag zeggen. Dank je, trouwens.’

Toen Jan Roos die foto op Twitter zag, schreef hij: ‘Heb je haar weer met haar noten. En maar piepen over dickpics.’

‘De vorige keer was ik nog een vies wijf met hangtieten, dan valt dit nog mee. Probleem is dat hij veel volgers heeft die hem napraten en mij vervolgens ook gaan shamen, dat is echt een andere sfeer dan een aantal jaar geleden. Toen was het nog: leuk, tieten! Nu niet meer. Als je goed kijkt, zie je nog een heel klein stukje van mijn tepelhof. Als het aan Talpa lag, was dat weggeshopt. Dat wilde ik niet. Ik ben een vrouw, geen pop. Het vrouwenlichaam wordt tegenwoordig weggepoetst, in mijn geval zelfs letterlijk. Het resultaat daarvan is niet dat je geen vrouwenlichaam meer ziet, maar een onecht vrouwenlichaam. Dat vind ik schadelijk, zeker voor jonge meisjes. Dat is een van de redenen waarom ik daar nu een documentaire over heb gemaakt: ik wil die meiden trots en blij hebben met hun echte lichamen. Maar ik stel vooral ook de vraag waarom we opeens zo bang zijn geworden voor een vrouwenborst.’

Wat is daarop je antwoord?

‘Het zou kunnen komen door de veramerikanisering van onze samenleving, want Amerikanen zijn over het algemeen preutser dan wij. Anderen zeggen dat het komt door de islamisering die ervoor zorgt dat het vrouwenlichaam wordt weggestopt. Ik denk dat het vooral komt door onze decadente vrijheid die ons een venster geeft op de wereld en op elkaar. Door internet lijkt opeens het licht aangegaan. Alles is open, we zien elkaar continu. Juist daarom hebben we de neiging om onszelf toe te dekken. We durven geen bikini meer aan te trekken, omdat we bang zijn dat het ongevraagd op Instagram verschijnt. Het zorgt voor heel veel angst.’

Niet bij jou.

‘Niet iedereen is zo exhibitionistisch als ik en dat hoeft ook niet. Er is niks mis met preutsheid. Mijn issue is alleen: waarom respecteer je de manier van leven van een ander niet? Ik laat bescheiden, preutse mensen ook gewoon lekker hun ding doen. Bovendien raakt preutsheid vrouwen altijd het meest. Als we preuts zijn, gaat het altijd over vrouwenlichamen, nooit over mannenlichamen. Het gaat over hoe lang een rokje mag zijn, hoe diep een decolleté. Vrouwen worden gepoliced. Men bemoeit zich met míj, met wat ik aantrek. Dat doen ze in de moslimwereld allang, maar vanuit rechts-radicale hoek beginnen ze er nu ook mee. Trek wat aan, slettebak! Zo mogen mannen tegen mij praten, vinden zij. Ik weet niet of ze het zelf in de gaten hebben, maar ze vertonen opvallend veel gelijkenissen met de moslims die ze haten.’

Hoe vaak word je uitgescholden?

‘Bijna dagelijks. Vaak niet eens om mijn borsten, maar om het feit dat ik een vrouw van 51 ben die bestaansrecht en ruimte opeist. In de ogen van veel mannen zou ik veel bescheidener moeten zijn, op mijn leeftijd. Een paar jaar geleden schreef ik er een manifest over, Nouveau Fuck. Daarin schreef ik over de neuknorm: alleen als je lekker bent, mag je volgens sommige mensen een mening hebben, wat natuurlijk niet zo is, want dan moet je als vrouw alsnog gewoon je bek houden en mooi wezen. Maar als je ouder wordt, moet je al helemáál je bek houden, want dan ben je geen lekker wijf meer. Alles wordt bepaald aan de hand van of je neukbaar bent voor degene die naar je luistert. Maar daar zit je als vrouw natuurlijk niet op te wachten. Tegelijkertijd is het een van de weinige manieren waarop je vrouwen die steeds assertiever en feministischer worden kunt raken: op hun aantrekkelijkheid. Daar ben ik ook nog altijd gevoelig voor.’

Ook voor zo’n tweet van Jan Roos?

‘Het is gewoon niet zo slim, hij doet alsof een foto van mijn gebalkte tieten hetzelfde is als een dickpic. Een dickpic kan heel opdringerig en intimiderend zijn, vooral voor jonge mensen. Alsof je iets met zo’n erecte penis moet doen. Het is niet alleen het plaatje an sich waarmee je wordt geconfronteerd, maar ook met het gevoel dat erachter schuilt. Het is een ongewenste intimiteit, dat zijn mijn tieten niet. Ik slinger esthetisch-verantwoorde foto’s die ik mooi vind de openbaarheid in, niet in iemands privéberichten om te laten zien dat ik opgewonden ben en dat jij daar iets mee moet doen.’

Je provoceert niet?

‘Dat is nooit mijn intentie. Mijn intentie is altijd kunst maken, of ik nu schrijf, zing of een foto maak. Foto’s maak ik meestal op vakantie, als ik ontspannen ben, als ik mij mooi voel. Bilskrachtig noem ik dat. Dan heb ik daar meer tijd voor. Ik teken dan ook veel, maar dat ziet niemand. Ik zet iets op Instagram omdat ik het mooi vind, niet om een discussie aan te wakkeren. Ik verwácht niet eens een discussie. Ik ben argeloos wat dat betreft, naïef misschien. Ik wil niet shockeren, ik wil bevrijden en inspireren. Iedere keer weer ben ik verbaasd over hoe heftig de weerstand daartegen is.’

‘Als je ouder wordt, moet je al helemáál je bek houden, want dan ben je geen lekker wijf meer’

Wat doet die weerstand met jou?

‘Eerst doet het mij pijn, dan word ik kwaad en daarna lach ik erom, dat is ongeveer de volgorde. Voor de docu heb ik haattweets op mijn borsten geprojecteerd. Tweets als: “Tieten van uitgemenstrueerde wijven zouden verboden moeten worden.” Zulke dingen worden tegen mij gezegd. De foto’s van die tweets op mijn lichaam vind ik gewoon kunst. Als ik die op sociale media verspreid, denk ik niet: nu ga ik weer lekker veel mensen boos maken. Ik denk alleen maar: mooie foto.’

Is het niet een verwijzing naar Submission, de korte film van Theo van Gogh waarin onderdrukte islamitische vrouwen Koranverzen op hun lichaam dragen?

‘Absoluut, al maakt dat voor de scheldpartijen niet uit. Het maakt sowieso niet meer uit wat ik post. Laatst postte ik een foto van tien jaar geleden, toen ik nog “jong en mooi” was. Destijds werd die enthousiast ontvangen, nu wordt diezelfde foto uitgekotst.’

Waarom?

‘Omdat ik nu bekend sta om mijn grote bek, en die hoor je als vrouw niet te hebben. Johan Derksen heeft een grote bek, “maar hij is wel grappig”. Bijna alle provocatieve, brutale mannen worden grappig gevonden, om hun originaliteit en sterke karakter. Een man met een grote bek is een goede opinionator, iemand met een sterke mening die overal met gestrekt been ingaat. Als ik dat doe, ben ik een zuur wijf. Dat was ik vroeger niet: toen was ik een lekker wijf met een grote bek. Daar moet ik nog heel hard aan wennen, aan dat verschil in perceptie van mij. Ik voel mij namelijk nog steeds dezelfde persoon als tien jaar geleden.’

Toen werd je nog de vrouwelijke Maxim Hartman genoemd.

‘Ik ben de vrouwelijke alle-mannen-met-een-grote-bek. Dus ook de vrouwelijke Johan Derksen, de vrouwelijke Sander Schimmelpenninck, de vrouwelijke intellectueel met een grote bek. Al naar gelang in welke wereld ik mij begeef, word ik gezien als de vrouwelijke enzovoorts. Gelukkig blijf ik ook nog hangen in de intellectuele hoek, omdat ik schrijfster ben en dingen te vertellen heb. Ik zou het leuk vinden als mensen mij ook zien als een ludiek figuur met een interessant karakter en een goede mening. Ik zou graag gezien willen worden als provocatief genie, net als mijn helden die overigens bijna allemaal mannen waren: Gerard Reve, Theo van Gogh, Herman Brusselmans, de vroegere Brusselmans althans. Mannen die de boel een beetje ontregelen, zeg maar.’

Lees de rest van het interview in de nieuwste Revu of op Blendle.nl

Stella praat in dit interview over over geblokkeerd worden door Sander Schimmelpenninck, haar wens voor meer mannelijk naakt en de verschillen tussen de sekses. ‘Een vrouw kan goedkoop worden genoemd, een man heeft daar geen last van. Een man kan gewoon een seksueel wezen zijn zonder dat hij daar goedkoop van wordt. Een vrouw gooit zich dan meteen in de uitverkoop.’