Bart Nijman

'Ineens zag ik een parallel tussen de Marvel Universe en de Mark Rutteverse'

‘Ineens zag ik een parallel tussen de Marvel Universe en de Mark Rutteverse. Ze doen maar wat, iedereen heeft er last van, maar in hun eigen werkelijkheid zijn zij nog steeds de helden’

Bart Nijman

De vervelendste recente ontwikkeling in Hollywood is niet de manier waarop sterren ieder prijzengala aangrijpen om iedereen te betuttelen over racisme of vervuilend consumptiegedrag. Veel erger is de Marvel Universe, de parallelle werkelijkheid waarin Captain America, Iron Man, Black Widow, The Hulk, levende wasberen, pratende bomen en hun talloze superheldenvrienden planeet Aarde telkenmale redden van existentiële aardse en buitenaardse bedreigingen tegen de wereldbevolking.

Daarbij botsen hun eigen ego’s, belangen en back stories continu, dus regelmatig vinden de superhelden elkaar op hun pad tijdens missies tegen uitdagingen die de burgerbevolking bedreigen. Hebben die mensen mooi niks aan, kibbelende planeetprotectoren die vooral druk zijn met zichzelf en elkaar. Wel leuk voor de popcornfactor – iedereen houdt van juicy bitchfights tussen beschermers van het universum.

Ergerlijker is dat in de Marvel Universe geen intrinsiek fundament van bindende natuurwetten bestaat. In tegenstelling tot de karakterverscheurende keuzes die de oorspronkelijke stripfiguren verbeelden in de oude comic books, hebben morele keuzes en verantwoordelijke beslissingen in de verfilmingen van de afgelopen tien, twaalf jaar steeds minder échte consequenties. Gedode helden kunnen weer tot leven gewekt worden, in buitenaardse omstandigheden geldt geen beperkende aardse fysica en als een verkeerd gevallen besluit onverhoopt leidt tot de vernietiging van hele steden of planeten – ach, kan gebeuren: dan draait iemand gewoon even het gehele tijd/ruimte-continuüm terug en proberen ze met z’n allen nog een keer dezelfde perikelen aan te pakken.

Dat stripfilms met superhelden ongeloofwaardig zijn, is natuurlijk logisch. Maar het gebrek aan fundamentele gevolgen van daden, acties en keuzes breekt de morele spanningsboog af tot plat populistisch vermaak met af en toe een woordgrapje. Het is entertainment zonder educatie, licht en geluid zonder leercurve, postmoderne bombast zonder besef dat acties tot reactie leiden, keuzes consequenties hebben en beslissingen verantwoordelijkheid vragen. Niet in de Marvel Universe, waar iedere uitdaging opgeblazen wordt tot existentieel gevaar en degenen die het bestrijden zijn per definitie de good guys – ongeacht het gigantische spoor van vernieling dat ze steevast tijdens hun missies achterlaten. De burgerbevolking die ze op hun kruistochten tegen het kwaad zeggen te beschermen, komen in de films niet in beeld.

Al deze particuliere ergernissen over een tamelijk saaie serie stripverfilmingen kwamen bovenborrelen bij de laatste politieke crisis in Den Haag. Ineens zag ik een parallel tussen de Marvel Universe en de Mark Rutteverse. Ze doen maar wat, alles om hen heen gaat stuk, iedereen heeft er last van, maar in hun eigen Haagse werkelijkheid zijn zij nog steeds de helden die handelen in het belang van de BV Nederland, tegen existentiële stikstofdreigingen. Maar in tegenstelling tot de megasuccessen van Marvel is dit eindeloze gevecht tussen steeds moraallozere politieke stripfiguren hooguit nog vermakelijk voor onverschillige buitenstaanders die de popcorn nog kunnen betalen.

Misschien ook voor jou:
‘De tikkende bidmatbommen van het heilige boek’