De ontgroening die Vlaanderen schokte: de dodelijke doop van Sanda Dia

De zwarte student liep een paar dagen voor zijn dood als apostel Paulus door de Mechelsestraat in Leuven en riep: ‘Eén roos, 2 euro. Het is voor de goede zaak!’ De 20-jarige Sanda Dia droeg een wit laken en een wit doek over zijn hoofd. Om hem heen stonden schreeuwende witte jongens met groen-witte linten om hun nekken. Ze hadden bijnamen als Zaadje, Sondage, Kletsmajoor, Janker, Placebo, Rustdag, Protput en Shrek.

Het was dinsdagochtend 4 december 2018. De avond ervoor moest Sanda met twee andere ‘schachten’ (feuten) naar de woning van Sondage, een prominent lid van studentenvereniging Reuzegom. De lichten waren gedempt, in een hoek stonden kratten bier en flessen gin. Een jongen genaamd Wally werd benoemd als Sanda’s dooppeter en had als taak de schacht een beetje te beschermen. Sanda, Maxim en Cedric kregen het bevel te knielen. Reuzegommers ondervroegen de schachten: waarom wilden ze lid van hun club worden? Konden ze dat wel aan? De vragen werden steeds moeilijker. Een fout antwoord betekende: Cara Pils drinken. Zo snel mogelijk en zonder braken graag. Ze moesten de hele avond wakker blijven en gaven onder dwang hun huissleutels, geld en telefoon af.

De vragen bleven komen. Vertel eens iets over de roemruchte geschiedenis van Reuzegom? Hoeveel pintjes konden ze nog drinken? ‘Zes,’ loog Sanda. Hij kon slecht tegen drank, maar gaf dat mooi niet toe. Hij wilde na zijn studie aan de Koninklijke Universiteit van Leuven ingenieur worden. Het was handig de juiste witte mensen te kennen en de meeste Reuzegommers kwamen uit welvarende buurten bij Antwerpen. Door hun old boys network zouden ze vast advocaat, rechter, notaris, arts of politicus worden. Die connecties konden Sanda later goed van pas komen.

Sanda’s vader was in sommige opzichten een negatief voorbeeld voor zijn zoon. Ousmane Dia blonk als jongen uit op de trapveldjes van Dakar en droomde van een voetballoopbaan in Europa. Rond 1990 probeerde hij via Mauritanië naar Frankrijk te vluchten. Hij kwam in oorlogsgebied terecht, Franse militairen brachten hem in een vliegtuig terug naar Dakar.

Geen voetballer, maar lasser

Op zijn 24ste probeerde Sanda’s vader het opnieuw. Hij kocht een kaartje voor een ijzerertstrein door de Sahara, kwam na twee dagen aan in Mauritanië, klom in een vrachtwagen en arriveerde uitgehongerd in Europa. Ousmane werd geen profvoetballer in het Frankrijk van zijn favoriete speler Platini, maar lasser in een staalfabriek in het Vlaamse stadje Geel. Op een Afrikaanse dansavond ontmoette hij een Vlaamse taalkundige genaamd Annemie. Ze vond hem charmant, lief en slim, ze kregen een relatie en een kind: Sanda, geboren op 9 april 1998. Annemie had al een zoon van een Senegalese man, Seydou werd Sanda’s grote halfbroer. Ze gingen wonen in Edegem, een plaatsje met 21.000 inwoners bij Antwerpen. Sanda en Seydou waren op school een bezienswaardigheid door hun kleur en gebrek aan geld. Klasgenoten werden opgehaald door hun ouders in snelle auto’s en ze droegen dure merkkleding. Sanda had nooit honger, maar zijn vader werkte alleen maar en ze konden nooit op vakantie.
Sanda hoopte Ousmanes droom te vervullen door profvoetballer te worden. Sanda had de genen van zijn vader en werd gescout door profclub Lierse. Hij maakte de verwachtingen net niet waar, maar kreeg een nieuwe kans bij Racing Mechelen. Het vele trainen verveelde Sanda na een tijdje en hij ging op amateurniveau spelen bij OLVE uit zijn woonplaats Edegem. In het clubhuis ontmoette hij een meisje genaamd Julie. Ze kregen een relatie, Julie regelde een ‘kot’ voor Sanda in studentenstad Leuven. Sanda ging daar wiskunde, wetenschap en technologie studeren aan de universiteit. Julie woonde aan de overkant. Sanda had veel minder geld dan bijna al zijn studiegenoten en kocht goedkope broodjes kip curry’s bij de Panos of bestelde spaghetti van een paar euro in een studentenrestaurant.

Er waren bijna alleen maar witte mensen lid van Reuzegom, maar daar liet Sanda zich niet door afschrikken

Zijn beste vriend Ferre kreeg in de zomer van 2018 een opvallende e-mail van Sanda: ‘Ik ga dit jaar bij De Reuzz.’ Vrienden en familie konden dat nauwelijks geloven. Studentenvereniging Reuzegom was het Vindicat van België. Zijn moeder Annemie zei een paar jaar eerder: ‘Beloof me één ding: doe nooit mee aan studentendopen.’ Sanda antwoordde: ‘Nee mama, dat ga ik nooit doen.’

Sanda meldde zich in de zomer van 2018 toch aan voor een ‘doop’ (ontgroening). Er waren bijna alleen maar witte mensen lid van Reuzegom, maar daar liet Sanda zich niet door afschrikken. Ook donkere mensen konden volgens hem iets bereiken in de Belgische samenleving, als ze maar hard werkten, zich goed aanpasten en niet klaagden over racisme. Zijn huidskleur deed er niet toe. Een vriend zei later: ‘Het was voor hem gewoon geen thema. Punt.’

Sanda meldde zich op 15 september 2018 met meer dan tien andere schachten bij Reuzegom-preses Zaadje. Bijna drie maanden later waren er nog maar drie overgebleven: hijzelf, Maxim en Cedric. Het verkopen van rozen was noodzakelijk om de doop te kunnen financieren en daarom stond Sanda op maandag 3 december 2018 voor tapijtenwinkel Pauli in de Mechelsestraat, op een paar honderd meter lopen van zijn kot. Hij verkocht de eerste uren geen enkele roos. Als straf moest hij vogelbollen en ‘shrimp’ eten: een bruine garnalenbrij. Er werden hete pepers in zijn mond gestopt en hij probeerde een papje gemaakt van zure melk en vissaus binnen te houden. Hij moest het wegspoelen met Gordon’s gin en een forse scheut visolie erbij. Sanda kon niet goed tegen drank en moest soms overgeven.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest 't in de nieuwste Revu.