Nieuwe verdeeldheid in Zuid-Afrika: Help, de bavianen komen!

In Zuid-Afrika heerst een heuse bavianenproblematiek. In en rond het kustplaatsje Simon’s Town, iets ten zuiden van Kaapstad, gaat de strijd tussen opdringende stedelingen en in het nauw gedreven dieren. Vergelijkbaar met de wolf-problematiek in Nederland. Maar het gaat ook tussen pro’s en anti’s: de huggers en de haters. ‘Moeten wij onze levensstijl aanpassen voor de meest nutteloze beesten op aarde?’

Bavianen

In de verte klinkt gejoel. Het zijn de kinderen van de school aan het einde van onze straat. Maar dit is niet de normale herrie van spelende en ruziemakende scholieren. Dit klinkt anders, dreigender. Op mijn flipflops snel ik naar buiten om poolshoogte te nemen. Een paar dagen eerder gooiden ze met stenen naar een groepje bavianen dat had besloten om onze wijk tot hun domicilie te maken. Nu staan de scholieren in hun donkerblauwe colberts en grijze broeken op de stoep, gespannen kijkend naar het tafereel dat zich voor hen ontvouwt. Als ik dichterbij kom zie ik een man in een uniform die samen met wat assistenten de kinderen tot rust maant. Geen stenen, alsjeblieft.

Op de hoek van de straat komt een imposante mannetjesbaviaan aanlopen. Aan de halsband herken ik hem als ‘Van Damme’, vernoemd naar de gespierde Belgische acteur. De man in uniform schreeuwt naar me, ‘Get back! Get back!’ Van Damme komt op me af. Ik zie zijn ruwe bruingrijze vacht, zijn dicht bijelkaar staande oogjes, en vooral zijn kaken en klauwen. Even denk ik dat hij het op mij heeft gemunt en schraap ik mijn keel om woedende, afwerende geluiden te maken. Maar hij loopt langs me heen, naar een jonge baviaan met een sinaasappel. Hij werpt het beestje op zijn rug en schreeuwt wat. De tiener krijst.

Rottend fruit

In een drafje loop ik terug naar huis, van waar ik het schouwspel vanaf mijn balkon gade sla. De troep is inmiddels over het hek van het leegstaande huis aan de overkant geklommen, achterna gezeten door de man in uniform en zijn kompanen. Iets later zie ik Van Damme bovenop de schoorsteen zitten, het slagveld overziend. Dan verdwijnt hij uit het oog naar de andere kant van het huis. Uniform en zijn helpers zijn intussen, met de nodige moeite, ook over de muur van het huis geklauterd. Er wordt geschreeuwd. Een auto van de SPCA, de Zuid-Afrikaanse versie van de Dierenbescherming, komt voorrijden en verdwijnt korte tijd later weer.

Soms zie je ze een supermarkt binnenlopen om er met een paar pakken chips weer uit te komen. Of ze gaan bij restaurant Pescado langs om wat pizzadeeg te stelen

Een aantal bavianen heeft zich inmiddels naar onze tuin begeven. Ze gooien de compostbak omver en doen zich tegoed aan rottend fruit. De hond gaat als een gek tekeer, krabt de zitting van de stoel bij het raam aan rafels. Als ik naar de keuken ga, zie ik dat in de straat achter ons drie bavianen hebben plaatsgenomen op de terreinwagen van de buren. De jongste breekt opgetogen een ruitenwisser af. Het is chaos alom nu. Uiteindelijk arriveren de rangers die belast zijn met het management van de bavianen. Met behulp van verfpistolen slagen ze erin om de troep naar de bergen achter onze wijk te jagen. De schoolkinderen hebben zich weer over de straat verspreid, wachtend op vervoer naar huis. Alles lijkt weer normaal.

Maar de lokale whatsappgroepen zijn in de overdrive gegaan. Het grote nieuws is dat Van Damme daar in die tuin van mijn overburen met een verdovingsgeweer is neergeschoten. De reden? Hij heeft tijdens een gevecht met een andere mannetjesbaviaan ernstige verwondingen opgelopen en moet nu door de SPCA worden verzorgd. De whatsappers zijn er niet gerust op. Zij vrezen dat Van Damme zal worden geëuthanaseerd, net zoals zijn voorganger Bolo, bijgenaamd Ninja, hyperintelligent en een hel voor huiseigenaren, omdat hij ongekend handig was in binnendringen. Bolo had een oogwond. In plaats van verzorgd werd hij afgemaakt.

De verontruste whatsappers hebben het bij het rechte eind. Van Damme bleek er slecht aan toe. Afgezien van de verwondingen die hij had opgelopen tijdens het gevecht, waren er ook vijftien luchtbukskogels in zijn lijf aangetroffen. Tevens bleek hij gewond aan zijn ogen. Niet veel later verschijnt het nieuws dat de SPCA Van Damme heeft laten inslapen. Met name de oogwonden waren te ernstig om hem op te lappen en terug te sturen. Als een baviaan zo ernstig verwond is als Van Damme, zegt een expert die niet met name genoemd wil worden (de bavianenkwestie ligt hoogst gevoelig), dan is het onmenselijk om hem te laten rondlopen. De kans is erg groot dat hij wordt verstoten, aangereden of op nog meer luchtbukskogels wordt getrakteerd. Van Damme is wat dat betreft geen uitzondering. Kort na Van Damme moest een andere, blind gemaakte baviaan worden afgemaakt. Die had 22 kogels in zijn lijf.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest 't in de nieuwste Revu.

Mens & Maatschappij
  • Luana Pasanisi, Fred de Vries