Luuk Koelman: 'Wat ik me afvraag: welke ongelukkigen zaten er in die uitgebrande tank?'

In twee dagen tijd heeft Oekraïne al zeven Leopard 2-tanks verloren, lees ik. Ze zouden ‘tot staan zijn gebracht’ door Russische gevechtshelikopters. Diverse media bevestigen de authenticiteit van de beelden van de kapotgeschoten Leopards. De vraag die zich nu opdringt, volgens de westerse pers: wat betekent dit verlies aan materieel voor het Oekraïense offensief? Bij mij dringt zich eerder de vraag op: welke ongelukkigen zaten er in die voorste, uitgebrande tank?

Waarschijnlijk ene Vitaly. Op die fatale dag pas 22, want hoe langer een oorlog duurt, des te jonger ze worden. Eigenlijk is Vitaly boer. Thuis wacht een hoogzwangere verloofde op zijn terugkeer. Maar vandaag is hij, net als gisteren, tankcommandant. Om ervaring op te doen. Dat is belangrijk, volgens de Duitse instructeurs die hem in Polen een spoedcursus hebben gegeven.

Vitaly is gespannen. Hij neemt zich voor er alles aan te doen om zijn chauffeur, schutter en lader in leven te houden. Iedereen weer veilig thuis te brengen. Zijn orders zijn om de weg naar het volgende dorpje vrij te maken. De Leopard-2 zet zich in beweging. De rupsbanden malen moeiteloos door de modderige ondergrond.

En dan plots, vanuit het niets, een groene schicht licht. Het schot, van kilometers afstand, slaat schuin in, net onder de koepel van de Leopard 2-tank. De diepe galm van de granaatinslag echoot nog na als een tweede projectiel de tank opnieuw raakt, zo dicht bij het eerste inslagpunt dat de gaten elkaar bijna lijken te overlappen.

Seconden later komt Vitaly bij. Het voelt alsof hij net met een klauwhamer is geraakt. De tank is tot stilstand gekomen. Donkere, bijtende rook vult de geschutskoepel, vonken dansen als vuurvliegjes in de duisternis. De linkerkant van zijn lichaam is zwart en naakt, de mouw van zijn tankjas volledig weggebrand. Vitaly draait zich om. Onder hem zit zijn tankbestuurder Igor, de jongste van vier broers die allemaal in de oorlog vechten, dood achter het stuur. Zijn tankhelm naar achteren gekanteld, één oog halfopen. Het is merkwaardig stil in de Leopard.

Vitaly opent het luik van de geschutskoepel, wurmt zich naar buiten. Dunne, dampende rook stijgt op uit de tank. Zijn lichaam beweegt moeizaam. Hij laat zich op de romp van de Leopard rollen, kijkt achterom, maar niemand volgt. Dan pas ziet hij het. Zijn linkerbeen is net onder de knie weggeslagen, de stomp rookt. Met zijn hoofd omlaag werpt Vitaly zich van de tank, in de modder. Boven hem gloeien de gaten in de romp nog na, pulserend, terwijl vuur de Leopard langzaam van binnenuit verteert.

Een hospik sleept Vitaly weg van de tank, probeert het bloeden te stoppen. Maar er is geen beginnen aan. Hij sterft in zijn armen.

Weer een dag later komt het bericht dat Vitaly vader is geworden. Het nieuws van de papa en zijn kleine meid, die elkaar nooit zullen kennen, haalt geen enkele krant. Liever houden we ons bezig met de vraag wat het verlies aan materieel nu betekent voor het Oekraïense offensief. Alsof oorlog niet over mensen gaat.

Eén tot staan gebrachte Leopard, vier schuiflades in een mortuarium.