Frans Timmermans over framing door de media: 'Meer veroordeeld op wie je bent dan wat je doet'

‘Het linkse blok van PvdA/GL wil snel rekeningrijden invoeren, de belastingen op vliegen verhogen en tabaksaccijnzen opschroeven.’ Aldus de grootste krant van Nederland, die u vaak ‘milieupaus’ noemt en uw partij ‘de linkse wolk’. U voert campagne voor uw partij, De Telegraaf tegen uw partij. Hoe bevalt dat?
‘Daar hoef je niet verbaasd over te zijn. Het is in de loop der jaren wel feller geworden, en het is ook veel persoonlijker, zoals ik nu heb ervaren. Maar ik heb in mijn hele leven nog nooit meegemaakt dat De Telegraaf stond te applaudisseren voor een linkse partij. En dat ze de voorstellen uit ons programma halen waarvan ze hopen dat het delen van Nederland tot woede drijft en weglaten wat delen van Nederland een goed idee zal vinden, dat hoort er dan bij. Je kunt van de Telegraaf zeggen wat je wil, maar ze schamen zich niet voor hun positie, en ze nemen ook duidelijk stelling. Misschien chargeer ik nu een beetje, maar zeker sinds de politieke moorden die dit land hebben geteisterd, hebben we rechtse media die nog meer hun rechtse lijn belijden, en voormalige linkse media die willen bewijzen dat ze echt niet links zijn.’

In progressieve kranten als NRC en de Volkskrant vallen dan weer vaak andere termen. Daar heet u geregeld een ‘oude witte man.’ U draait al enige tijd mee in de politiek. Hoe voelt het om niet alleen meer afgerekend te worden op uw standpunten, maar ook op uw geslacht, leeftijd en huidskleur?
‘Dat is wennen. Volgens mij is dat redelijk nieuw in de Nederlandse politiek. Het komt denk ik ook doordat we in Nederland heel goed kijken naar wat er in de Verenigde Staten gebeurt. Op alle gebieden: in mijn jeugd leefde Halloween nog niet in Nederland. Ook de omgang op social media en het ad hominem aanvallen van politici is wel iets dat afkomstig is uit de Angelsaksische wereld. Het politiek advies is ‘doe net of het je niet raakt’, maar dat doet het wel. Het beïnvloedt mijn handelen niet, maar het glijdt ook weer niet van me af als water van een eend. En dat specifieke verwijt waar jij naar verwijst, dat heeft ook te maken met een breder fenomeen. Namelijk dat wie je bent ten opzichte van wat je doet uit balans is geraakt. Je wordt veel meer veroordeeld op wie je bent dan op wat je doet. Terwijl het in een moderne open samenleving en zeker in de politiek, maar ook voor je persoonlijk handelen, veel beter zou zijn te kijken naar wat je doét. Is dát goed of slecht? Als je de persoonlijke verantwoordelijkheid voor je handelen weg relativeert op basis van wie je bent, ben je de lessen van de Verlichting vergeten. Je identiteit is van wezenlijk belang, maar is niet allesbepalend voor je handelen. Het maakt onderdeel van je handelen, maar je moet zelf bepalen of wat je doet het juiste is of niet.’