De foute deals van de FIFA-baas

Ook de KNVB steunt zijn herverkiezing enthousiast, maar de man die in 2016 beloofde de wereldvoetbalbond op te schonen is geen haar beter dan zijn voorganger Sepp Blatter. Waarom de KNVB zich juist tégen Infantino zou moeten uitspreken.

Hoe zou Gianni Infantino begin november vorig jaar, thuis in het Zwitserse bergdorp Brig, de nieuwe editie van tijdschrift Der Spiegel hebben opengeslagen? In samenwerking met de klokkenluiders van Football Leaks verpulverde het Duitse kwaliteitsblad de reputatie van de machtigste man in het wereldvoetbal. Infantino sloot stiekempjes onreglementaire deals met Manchester City en Paris Saint-Germain, fêteerde een bevriende aanklager terwijl de Zwitserse justitie onderzoek deed naar de FIFA, en liet hoogstpersoonlijk de ethische code van de wereldvoetbalbond herschrijven zodat het woord ‘corruptie’ er niet meer in voorkwam.

Het waren bepaald niet de eerste aanwijzingen dat FIFA-voorzitter Infantino weleens betrokken zou kunnen zijn bij allerlei gedragingen die het daglicht moeilijk kunnen verdragen. Sinds zijn aantreden als opvolger van Sepp Blatter, begin 2016, regende het onthullingen over foute zaakjes. De Zwitserse justitie heeft zelfs een speciaal aanklager aangesteld die momenteel een aantal van zijn acties onderzoekt. En dat terwijl Infantino bij zijn benoeming nog plechtig beloofde de intens verrotte bestuurstop van het wereldvoetbal op te schonen.

Infantino liet hoogstpersoonlijk de ethische code van de FIFA herschrijven zodat het woord ‘corruptie’ er niet meer in voorkomt

Vriendendiensten

Laten we de feiten daarom eens op een rij zetten. Hoe ziet die ‘andere FIFA’ onder leiding van Infantino eruit? De Zwitser wil om te beginnen het aantal WK-deelnemers opkrikken naar 48 landen. En hij belooft een veel groter deel van de FIFA-inkomsten uit te delen aan nationale bonden, in plaats van het op Zwitserse bankrekeningen geparkeerd te houden.

Maar dat is lang niet het enige waarmee hij zich als voorzitter bezighoudt. Op 22 maart 2016, een paar weken na zijn benoeming tot opvolger van Blatter, zit Infantino in een hotel in Bern tegenover Michael Lauber, de hoofdaanklager in een groot corruptieonderzoek naar de FIFA. Het jaar ervoor zijn zeker twaalf hoge FIFA-officials opgepakt op verdenking van corruptie. Infantino heeft om de stiekeme ontmoeting gevraagd: hij heeft er alle belang bij om te weten wat justitie van plan is. Rinaldo Arnold, een hoge justitiemedewerker met wie Infantino al sinds zijn kindertijd bevriend is, heeft de afspraak geregeld. Arnold zit zelf ook aan tafel – aan de kant van Infantino, zo blijkt uit documenten van Football Leaks.

De bevriende aanklager Arnold helpt Infantino kort daarop voor een tweede keer. Justitie valt binnen bij de eveneens in Zwitserland gevestigde Europese voetbalbond UEFA en confisqueert een stapel tv-contracten die mogelijk bewijzen dat Champions League-inkomsten illegaal naar een belastingparadijs zijn weggesluisd. Op een van die contracten staat de naam van Infantino. Voor zijn benoeming bij de FIFA was Infantino de secretaris-generaal van de UEFA, vandaar. Een paar dagen na de inval mailt Rinaldo Arnold zijn oude vriend: hij wil wel proberen om namens justitie een persbericht uit te brengen waarin staat dat Infantino persoonlijk nergens van verdacht wordt.

Infantino, op zijn beurt, geeft Arnold twee tickets voor de Champions League-finale van 2016 in Milaan, nodigt hem uit voor een FIFA-congres in Mexico en voor de wereldbeker voor clubs in Japan. En tijdens het WK in Rusland afgelopen zomer zit Arnold op de VIP-tribune tijdens Spanje-Rusland in de achtste finales. Gewoon wat vriendendiensten, niets mis mee, verklaarde de FIFA tegenover Der Spiegel: ‘De heer Arnold is een persoonlijke kennis van de president en werd uitgenodigd als zijn gast.’

Maar dat neemt niet weg dat er een hardnekkige geur van wederzijdse bevoordeling aan al deze acties hangt. Of al deze vriendendiensten misschien zelfs betiteld kunnen worden als omkoping, onderzoekt de Zwitserse justitie op dit moment.

Súper amiga

In zijn eerste jaar als FIFA-voorzitter komt Infantino ook meteen onder het vergrootglas te liggen van zijn eigen ethisch comité. Deze speciale onderzoekers zijn aangesteld om mogelijke misdragingen van internationale voetbalofficials te onderzoeken. Het comité ontdekt dat Infantino enkele reizen met privéjets maakt, die zouden zijn bekostigd door de Russische president Vladimir Poetin en de emir van Qatar – respectievelijk de organisatoren van het WK voetbal in 2018 en 2022. Dat is tegen de gedragscode van de FIFA.

Niet veel later onderzoekt het ethisch comité nog twee andere beschuldigingen. Infantino zou mogelijk de voorzittersverkiezing van de Afrikaanse voetbalbond hebben beïnvloed om zo een bevriende kandidaat te laten winnen. En hij zou zijn eigen verkiezingscampagne mogelijk hebben gefinancierd met méér geld uit de UEFA-kas dan hij officieel opgaf. Het zijn stuk voor stuk misdragingen die hem, mochten ze kloppen, de kop kunnen kosten. Dus wat doet de grote hervormer Infantino, de man die de FIFA eerlijker zou maken? Hij laat de twee hoofdonderzoekers van het ethisch comité ontslaan. Op een bijzonder fraaie manier bovendien: de onderzoekers krijgen in mei 2017 een ontslag-sms terwijl ze in het vliegtuig zitten naar een FIFA-congres in Bahrein. ‘We werden gestopt omdat we onze onderzoeken onafhankelijk runden, ook die tegen Infantino persoonlijk,’ zegt de ontslagen onderzoeker Hans-Joa-chim Eckert daarover tegen Der Spiegel.

Als opvolger stelt Infantino de Colombiaanse María Claudia Rojas aan, een dame die geen enkele ervaring heeft, geen Engels spreekt en nauwelijks Frans, en die maar een paar dagen per maand voor de FIFA blijkt te werken. Ze is bovendien een ‘súper amiga’ van de baas van de Zuid-Amerikaanse voetbalbond, die zelf weer goed bevriend is met Infantino. Heel gek, maar sindsdien heeft Infantino van zijn eigen ethisch comité geen enkele last meer gehad.

Corruptie en omkoping

Ook een ander plan van Infantino blijkt maar weinig te maken te hebben met het transparanter maken van de wereldvoetbalbond. Samen met het Londense investeringsfonds Centricus smeedt hij vanaf eind 2017 geheime plannen voor een volledig nieuw wereldkampioenschap voor clubs, eens in de vier jaar te houden, met de 24 beste clubs ter wereld. Een keiharde concurrent voor de Champions League dus, aangevuld met een paar teams uit Brazilië en Argentinië.

In mei 2018 bespreekt Infantino het ambitieuze Project Trophy met bestuurders van zeven topclubs: Barcelona, Real Madrid, Manchester United, Juventus, Paris Saint-Germain, Bayern München en Manchester City. Een consortium van investeerders zou bereid zijn om voor een bedrag van maar liefst 25 miljard dollar vijftien jaar lang eigenaar te worden van het toernooi. Maar als de plannen via The New York Times uitlekken, blijkt de UEFA (de organisator van de concurrerende Champions League) meteen woedend. Bestuurders van clubs als Liverpool, AS Roma en Arsenal zijn op hun beurt boos dat ze niet zijn uitgenodigd – en bang dat zij straks de miljarden mislopen.

De buitenwereld is vooral verbaasd over de schimmigheid. Hoe, waar, wanneer en met wie het nieuwe toernooi dan moet plaatsvinden, is nog helemaal niet duidelijk. Bovendien weigert Infantino te zeggen wie de investeerders zijn die miljarden zouden willen storten. Hoe het nu – een klein jaar later – met de plannen staat, is ook volstrekt onduidelijk. Het is alleen iets duidelijker geworden dat Infantino het clubvoetbal met alle plezier in handen geeft van een stel geldbeluste investeerders, als de toch al rijkste clubs daar nog iets rijker van kunnen worden (en de FIFA zelf ook, natuurlijk).

Gelukkig bleek vorige zomer dat de FIFA er eindelijk toch in geslaagd was om de corruptie uit te bannen. Nou ja, het wóórd corruptie dan. Bij een geheime ontmoeting in Moskou tijdens het WK stemde de FIFA Council – het 37-koppige bestuur van de wereldvoetbalbond – ermee in dat de ethische code van de FIFA op een aantal punten gewijzigd werd. Een van de wijzigingen hield in dat officials voortaan niet meer gestraft kunnen worden voor ‘corruptie en omkoping’, maar alleen nog voor omkoping – het woord ‘corruptie’ was helemaal uit de tekst verdwenen. Daarnaast zouden misdragingen van voetbalbestuurders voortaan na tien jaar verjaard zijn – eerder moesten corrupte officials hun hele leven lang vrezen voor vervolging. Het afzwakken van de ethische code leidde wereldwijd tot boze reacties: onder Infantino zou corruptie toch juist harder aangepakt worden? De FIFA gaf daarop snel een statement uit dat het weghalen van het woord ‘corruptie’ een taaltechnisch dingetje was en praktisch geen verschil maakte. Maar Infantino gaf toe dat het een verkeerd signaal was: het woord mag snel weer terug in de ethische code, wat hem betreft. Maar niet veel later onthulde Football Leaks toch weer e-mails waaruit bleek dat Infantino persoonlijk suggesties deed om de ethische code af te zwakken – hij was dus toch niet zó erg tegen corruptie.

Oliesjeiks

Allemaal vrij pijnlijke informatie, maar het blijft niet eens bij onthullingen over dubieuze acties van Infantino in zijn tijd als FIFA-baas. Ook over zijn periode als secretaris-generaal bij de UEFA sijpelde de nodige drek naar buiten. Follow the Money onthulde ruim een jaar geleden dat Infantino in 2012 de Turkse topclub Fenerbahçe de hand boven het hoofd hield in een gigantisch matchfixing-schandaal. Een jaar eerder kocht Fener de Turkse landstitel door een groot aantal tegenstanders om te kopen. Maar in plaats van de club te straffen met degradatie, zoals volgens de Turkse spelregels verplicht was, mocht de club van de nationale voetbalbond gewoon in de hoogste divisie blijven spelen. Zonder Fenerbahçe – het Ajax van Turkije en ook de favoriete club van de almachtige president Erdogan – zou de Turkse competitie een stuk minder kijkers trekken. En dus minder geld opleveren. Onder leiding van Michel Platini werkte de UEFA op dat moment al een paar jaar hard aan de bestrijding van matchfixing, maar toch stemde Infantino er in een geheime briefwisseling mee in dat de Turkse bond Fenerbahçe nauwelijks strafte.

En Football Leaks onthulde onlangs nog zo’n dealtje, of eigenlijk twee dealtjes. Volgens de regels voor Financial Fair Play mogen clubs geen idioot hoge bedragen meer ontvangen van hun rijke eigenaren. Het geld dat clubs uitgeven, moeten ze eerst zelf verdienen, is het idee. Oliesjeiks die honderden miljoenen in hun speeltje pompen waarmee de club vervolgens peperdure spelers kan kopen, is verboden. Ook de voor de hand liggende manier om deze regel te omzeilen is verboden: de oliesjeik mag niet zelf hoofdsponsor worden en zijn eigen club jaarlijks een belachelijk hoog sponsorbedrag uitkeren.

Manchester City (van sjeik Mansour uit Abu Dhabi) en Paris Saint-Germain (van het nationale investeringsfonds uit Qatar) trokken zich hier niets van aan, zo bleek in 2014. Schreef Infantino als secretaris-generaal van de UEFA toen een paar boze brieven, waarin hij uitlegde dat City en PSG uitgesloten zouden worden van deelname aan de Champions League? Nee. Hij hielp ze juist om géén zware straf te krijgen. Zo konden de twee clubs doorgaan met het voor recordbedragen opkopen van spelers als Neymar en Riyad Mahrez, waardoor de verhoudingen er alleen maar schever op werden.

San Marco

En dan is er nóg een pijnlijk feit: de Zwitserse bovenbaas kan niet omgaan met voetballegendes. De mannen naar wie geluisterd wordt omdat ze echt iets betekend hebben, niet omdat ze toevallig de hoogste functie bekleden. Diego Maradona was een tijdje zijn adviseur, maar liet in februari optekenen dat de FIFA onder Infantino ‘geen greintje veranderd’ is. Maradona wil voorlopig niets meer met de FIFA te maken hebben.

Maar wat voor KNVB-voorzitter Michael van

Praag tijdens het stemmen in juni nog veel relevanter zou moeten zijn: ook Marco van Basten werd via de achterdeur het protserige FIFAhoofdkantoor uitgewerkt. Onze een-na-grootste voetbalheld ooit werkte in Zwitserland als chief officer for technical development aan vernieuwingen in het voetbal. Maar San Marco vertrok in oktober plotseling. In Studio Voetbal gaf Van Basten toe dat hij bepaald niet in harmonie vertrok. ‘Uiteindelijk hebben zij gezegd: we maken er een eind aan,’ zei Van Basten, die naar eigen zeggen zelf ook al weg wilde. ‘Ik moet wel het gevoel hebben dat ik welkom ben en word gewaardeerd.’

Eigenlijk is dat natuurlijk al genoeg. Wie niet met een grootheid als Van Basten kan omgaan, verdient geen stemmen tijdens de presidentsverkiezingen in juni. Zeker niet die van Michael van Praag. 

Wie niet met een grootheid als Van Basten kan omgaan, verdient geen stemmen tijdens de presidentsverkiezingen. Zeker niet die van de KNVB

REACTIE KNVB: INFANTINO MAAKT BELOFTES WAAR

Gevraagd om een reactie meldt de KNVB het volgende: ‘De KNVB heeft recent kenbaar gemaakt de herverkiezing van Infantino te ondersteunen. Er hebben zich tot op heden geen zaken voorgedaan op basis waarvan dat standpunt heroverwogen moet worden. We hebben onze steun betuigd aan Infantino, omdat hij het presidentschap tot nu toe invult op een manier waarin de KNVB zich goed kan vinden. Hij doet wat hij bij zijn herverkiezing heeft beloofd. Mocht er aanleiding voor zijn om hem aan te spreken op kwesties, dan doen we dat op de podia die de FIFA daarvoor heeft.

FIFA-CONGRES

Begin juni kiezen de aangesloten bonden tijdens het FIFA-congres in Parijs een voorzitter. Met zijn huidige reputatie maakt Infantino natuurlijk geen schijn van kans meer op een herverkiezing... oh wacht, toch wel. Bij het sluiten van de aanmeldtermijn, begin februari, bleek zich maar één kandidaat te hebben gemeld om tot FIFA-baas te worden gekozen: Giovanni Vincenzo Infantino, van 23 maart 1970 uit Brig. Al zo’n 190 van de 211 bondsvoorzitters blijken hem te steunen. Aantoonbaar niet deugen en toch lachend herkozen worden als hoogste baas, dat kan alleen in de ergste dictaturen. En bij de FIFA.

Ook KNVB-voorzitter Michael van Praag ziet graag dat Infantino nog eens vier jaar de FIFA gaat leiden. ’Je moet zo’n man minstens vier, vijf jaar de kans geven wat neer te zetten,’ zei Van Praag vorig jaar tegen VI. ‘Hij levert ook. De kosten gaan omlaag, de inkomsten omhoog, de hervormingen zijn doorgevoerd, hij is bereikbaar.’

Van Praag stemt in juni naar eigen zeggen vol overtuiging op de Zwitser: ‘Infantino is op de goede weg. Ik vind wel degelijk dat je al kunt spreken van een andere FIFA.’