'Er was geen moslim nodig om een vuurtje op te stoken dat al lang brandt'

Er stond een kerk in de fik in Parijs en ik kreeg brandend maagzuur van een tweet van Wierd Duk: ‘Icoon van het westerse christendom dat afbrandt in de week voor Pasen. Uitgerekend in deze tijd van troebelen. Als iemand naar een symbool zocht voor onze vermoeide beschaving, dan is dit het wel.’

Dramatisch gezwam over een brand in een toeristisch decorstuk voor musicals. De dagelijkse file voor de Coentunnel, waar iedere dag dezelfde mensen op dezelfde tijd aanschuiven. Dat is een teken van een gelaten beschaving. Een grote brand in een kathedraal is een tragische gebeurtenis voor een historisch gebouw, maar de symbolische waarde uitte zich niet als vermoeidheid. De vlammen uit het dak van de Notre Dame dienden als baken voor een oplaaiende cultuurstrijd, van veraf voor iedereen te zien. En de roep werd gehoord, en geëchoed.

Want dat was hoe ik Wierds tweet las: als beschouwing vermomde brandstof voor de cultuuroorlog, en hij was niet de enige die een scheut aangelengd wijwater in het doopvont van deze prozaïsche dramatiek goot. Westerse ondergangsretoriek vlamde flink op. Of, meer prozaïsch: de sluimerende veenbrand die al langer en steeds heviger woedt in het Westen, liet zich aan de oppervlakte zien, smeulend in de schaduw van de vlammen die uit de Notre Dame sloegen. 

Overal op internet doken reacties op waarin de brand werd gelinkt aan de islam. Want overal in Europa worden vandalistische daden tegen kerken gepleegd, maar ‘dat wordt verzwegen in de media’. Dat is soms waar, maar meestal vooral een leep trucje om geen hard bewijs te hoeven overleggen bij een boude stelling. Of soms is een vernield beeldje gewoon niet meer waard dan een lokaal nieuwsberichtje. Zeker als de daders op het kerkhof liggen.

De veenbrand die onder de samenleving woedt, en die opvlamde door de brand in de Notre Dame, is die waarin mensen denken dat De Moslims erachter zitten. Niet omdat ze bewijs hebben, of omdat een paar radicaal-islamitische Telegramkanalen waarin gejuicht werd om de kathedraalbrand dat bewijs leveren. Maar omdat ze het intrinsiek wensen, omdat een tragische fik in een historisch gebouw daarmee de zware morele lading krijgt die nieuwe plicht schept in het ‘vermoeide Westen’ om de eigen cultuur te beschermen. Tegen de moslims, dus.

Hoe de brand in de Notre Dame ook is ontstaan, er was geen moslim voor nodig om een vuurtje op te stoken dat al lang brandt.