'De Nederlandse gele hesjes krijgen akelig veel steun uit het riool van extreemrechts'

Beste gele hesjes,

Voor de tweede keer sinds Occupy is het een beweging zonder leiders en zonder helder programma gelukt om werkelijk politieke invloed te krijgen. Proficiat daarmee. In Frankrijk zijn enkele maatregelen, zoals de accijnsverhoging, teruggedraaid. In Nederland heeft Buma van het CDA jullie inmiddels geloof ik al een ministerspost aangeboden.

Een groot nadeel van een beweging zonder leiders en zonder helder programma is dat tegenstanders van je kunnen maken wat zij willen. In Frankrijk werden jullie afgeschilderd als de ‘deplorables’ van Hillary Clinton; te dom en egoïstisch om te beseffen dat goedkope benzine niet past bij de doelstelling van het verdrag van nota bene hun eigen hoofdstad. Het zijn altijd de momenten als deze, de momenten waarop de kosmopolitische elite zich uitlaat over de zorgen van gewone mensen, waarop je in hun taalgebruik, hun woordkeuze en hun gezichtsuitdrukkingen kunt zien hoe ze wérkelijk denken, en waarop je meteen snapt waarom populisten zoveel succes hebben. 

Er is nog een groot nadeel aan een beweging zonder leiders en zonder helder programma. Dat is de mensen mét een helder programma die proberen de leider van die beweging te wórden. Je zag het in Duitsland met Pegida: binnen de kortste keren gekaapt door de bruinhemden. Je zag het in Frankrijk: onmiddellijk probeerde Le Pen jullie haar troetelstoottroepen te maken. En bij jullie eerste demonstraties in Nederland was er akelig veel bijvangst uit het riool van extreemrechts; de types die nog geen cappuccino kunnen bestellen zonder twee keer ‘omvolking’ en drie keer ‘Soros’ te roepen. 

En dan had je nog een andere zelfverklaarde leider: Jan Dijkgraaf, columnist en indrukwekkend mislukt aspirant-politicus, die opriep tijdens jullie eerste demonstratie in Den Haag samen de Postbank-hit 15 Miljoen Mensen te zingen, wat inderdaad gebeurde. Voor die demonstratie was geen vergunning aangevraagd, dus hij werd door de politie beëindigd, met de verwachte opwinding over zogenaamd vertrapte burgerrechten tot gevolg, want alles moet strenger en harder worden aangepakt, behalve natuurlijk wij zelf. 

Maar waarom dat getalsmatig volslagen achterhaalde nummer? Ik snapte er niets van. Het was een enorme hit in 1996, maar er waren nog grotere hits dat jaar: de comeback van Rob de Nijs (Banger Hart) en de ultieme, zelfs stomdronken tekstvast mee te zingen hit van Guus Meeuwis: Per Spoor (Kedeng Kedeng). 

Dijkgraaf zelf kreeg er vragen over in de Volkskrant, en uit zijn antwoorden sprak veel nostalgie naar de tijd waar dat nummer uit stamt. Het nummer eindigt met een zin over het land waarin niemand droog brood eet. En inderdaad: de eerste voedselbank in Nederland werd pas opgericht in 2002. 

In 1996 was Paars aan de macht. Maar Fortuyn kwam op door de Nederlandse erfenis van Paars te beschrijven als ‘puinhopen’. Willen jullie terug naar die puinhopen, of viel het met die puinhopen achteraf eigenlijk best mee? Valt eigenlijk álles mee, uiteindelijk, maar altijd pas achteraf?

Veel vragen roepen jullie op, gele hesjes. Als jullie zijn uitgezongen graag de antwoorden.