'Zwarte Piet is geen racisme, want de intentie is niet racistisch'

Columnist Bart Nijman vindt het volkomen logisch dat je tradities aanpast aan de tijd. 'Met het juiste geduld en de juiste argumenten had dat ook best gekund. Maar stampvoeten, vingerwijzen en verwijten beklijven slecht als overredingsmiddel.'

Bart Nijman

Lang voordat Sinterklaas voet aan land zet, heeft het startschot voor de Zwarte Pieten Ophef weer geklonken. Er komen roetveegpieten bij de intocht in Zaandam, zonder gouden oorbellen, want dat wil de NPO en die bepalen dat. Mij laat het koud, maar de boze activistenbubbel die Zwarte Piet ‘racisme’ vindt, krijst alweer moord, brand en demonstraties. Daar gaan we weer.

Nog nooit heeft iemand me kunnen overtuigen van dat zogenaamde ‘racisme’. Sinterklaas is geen koloniale onderdrukker van zijn arbeidskrachten, Nederlanders vieren rond Sinterklaas geen slavernij, en donkere kindjes hebben net zoveel recht op pakjes & pepernoten als kindjes met een polderkleurtje. Zwarte Piet is geen racisme, want de intentie is niet racistisch.

Dat je tradities aanpast aan de tijd lijkt me volkomen logisch. Iets minder karikaturaal in uiterlijk, iets meer nadruk op de opgewekte arbeidslust van de vrolijke helpers van de belangrijkste heilige van Nederland. Prima. Een andere kleur was op zich ook best bespreekbaar – zolang je kinderen tante Roos of nicht Margot maar niet onmiddellijk herkennen als ze binnenkomen met een zak snoep en cadeaus. Met het juiste geduld en de juiste argumenten had dat ook best gekund. Stampvoeten, vingerwijzen en verwijten beklijven slecht als overredingsmiddel.

Cultuur en tradities zijn geen racisme. Niet in deze tijden, niet in dit land.

Naar Nederlandse maatstaven is het intens kneuterige Sinterklaas een uitermate uitbundig kinderfeest, waarin je later op mag blijven dan normaal, meer mag snoepen dan goed voor je is en je grotere cadeaus krijgt – of mag geven – dan de volksaard van bescheidenheid en matiging ons toestaat. Wat een berekende weelde, wat een geregisseerde bandeloosheid, wat een gecontroleerde gekkigheid!

Kerst is lang niet voor iedereen een pretje, Pasen is een prutsfeest en Koningsdag blijft toch een beetje juichen & buigen voor het verkeerde team. Maar Sinterklaas, waar de religieuze connotaties van gestript zijn en de kinderen centraal staan, dat is het epicentrum van Hollandse gezelligheid. Saamhorigheid, er wordt naar gesmacht in tijden van sociale spanningen, verdacht en verachtelijk gemaakt nationalisme en schizofrene culturele zelfkastijding.

De nuchterheid, de lichtvoetigheid en de huiselijke geborgenheid die met Sinterklaas gepaard gaan. Dat is, denk ik, wat zoveel mensen willen koesteren. En dat is waarom ze niet willen inbinden, toegeven of buigen voor de vileine, valse beschuldigingen van ‘diepgeworteld racisme’ die op schrille toon ieder jaar boven de zacht wiegende Sinterklaasliedjes proberen uit te stijgen. Maar zij zijn met minder. Zwarte Piet is met meer.