Nu op Instagram: een ode aan de Bijlmerbajes

In 1978 opende de Bijlmerbajes als een vooruitstrevende gevangenis gericht op resocialisatie. Cellen heette er ’leefeenheden’ en er waren deuren zonder sloten en ramen zonder tralies.

Fotografie ANP & Lesley Kooman

Dat kon niet lang goed gaan. Na meerdere ontsnappingen gingen de deuren van de Penitentiaire Inrichting Amsterdam Over-Amstel op slot, kwam er ‘stalen zonwering’ voor de ramen en werd op sommige plekken de muur verhoogd met kogelvrij glas.

Veel bekende figuren hebben hier gezeten: Klaas Bruinsma, Willem Holleeder, Volkert van der Graaf en recenter Dirk M., de afperser van John de Mol en familie. Als de muren konden praten, zou er veel gevloek en gejammer te horen zijn. Iets wat al ver voor de bouw aan de Bijlmerbajes kleeft. Eerst waren er protesten tegen de bouw, toen tegen het vrije regime, later tegen de slechte omstandigheden en uiteindelijk tegen de sluiting. In 2016 verhuisde de gevangenen naar Justitieel Complex Zaanstad en werden de oude cellen weer opgelapt tot leefeenheden zonder slot, om plaats te maken voor ruim 600 asielzoekers.

Het complex zelf wordt beheerd door Lola Lik, een instelling die samen met de asielzoekers en creatieve ondernemers de cultuur naar binnen bracht die ze in 1978 voor ogen hadden. Er valt een hoop te beleven: er is horeca, er zijn rondleidingen, een hamam en ontsnappen is mogelijk in de escaperoom. Helaas voor Lola Lik hebben ook zij nu recht op gevloek en gejammer: het terrein is voor 84 miljoen euro verkocht en na 40 jaar zal de ouwe bajes plaats gaan maken voor ‘Bajes Kwartier’ – een autoluwe woonwijk met 1350 woningen. Eén toren zal blijven staan en dienst gaan doen als verticaal park.

Bekijk de hele fotorepo gratis op Instagram!