Nieuwe DENK-patronen

Toen ik ruim vijf jaar geleden afstudeerde als journalist, overigens met weinig ambities in dat vakgebied, hing de aanstaande digitalisering als het zwaard van Damocles boven het gilde. De meeste journalisten wisten dat hun beroep zou veranderen, maar wat de transitie van papier naar computers, tablets en mobiele telefoons precies betekende, bleef ongewis.

Als ik nu aan mijn studie terugdenk, en de competenties analyseer waarover wij moesten beschikken, kan er maar één conclusie worden getrokken: bijna alles is inmiddels achterhaald. Tegenwoordig is er Blendle, De Correspondent, vloggen en bieden traditionele mediabedrijven hun nieuwsberichten en videoreportages op diverse manieren aan.

En alles gaat natuurlijk veel sneller: meestal tik ik deze column op zondag, maar als het blad woensdag bij u in de bus ligt, is de wereld vaak weer een beetje veranderd, net als de details en ontwikkelingen in mijn stuk. Dat dwingt een columnist ‘tijdloos’ te schrijven. Afijn.

Veel interessanter is het om te kijken naar wat deze gevreesde digitalisering betekent voor de wijze waarop belanghebbenden hun berichten verspreiden. Een concreet voorbeeld: in de politiek willen de partijen tijdens de verkiezingscampagnes zoveel mogelijk potentiële kiezers bereiken, teneinde hun standpunten en idealen aan de man te brengen.

Voorheen waren televisieoptredens, kranteninterviews, diepzinnige gesprekken op radiozenders en fysieke ontmoetingen met burgers probate middelen om het strijdveld in te gaan. Maar daarmee schiet een campagne tegenwoordig tekort. Zoals de journalistiek andere kanalen moet aanboren om iedereen in de samenleving te bereiken, geldt dat onbetwistbaar ook voor politici.

Lees hier meer columns van Özcan Akyol

Hoewel het theatergezelschap van DENK onsympathieke farizeeërspolitiek bedrijft, heeft de club beter dan welke partij dan ook begrepen hoe ze een mogelijk electoraat moet stimuleren, namelijk met eigen nieuwsberichten en videoboodschappen, waarin misstanden op het Binnenhof op een onorthodoxe manier aan de kaak worden gesteld.

Ze werken buiten de gevestigde media om, die onbetrouwbaar zouden zijn en louter als ‘poortwachters’ van het establishment handelen, om redenen die mij niet helemaal duidelijk zijn. Het punt is wel dat de jongens en het meisje van DENK op deze manier een eigen werkelijkheid kunnen creëren, precies datgene wat ze vertegenwoordigers van deftige couranten en talkshows met verstrekkende invloed verwijten. En los van wat we er allemaal inhoudelijk van vinden, deze methode werkt. Op Facebook heeft DENK bijvoorbeeld de meeste likes van alle politieke partijen.

Ze slagen erin om contact te maken met burgers die normaliter nooit interesse in ons parlement tonen, maar wel degelijk meningen hebben over maatschappelijke onrechtvaardigheid, zoals discriminatie op de arbeidsmarkt, etnisch profileren en uiteraard gekleurde berichtgeving in de klassieke media.

Pers en politici worden dus gedwongen om aan te haken bij trends in de samenleving, en dan het liefst op een manier die niet volstrekt lachwekkend is, zoals Jet Bussemaker laatst, die haar eerste, pijnlijke vlog lanceerde. Alsof je naar een luguber verkeersongeluk keek.

In de toekomst zullen journalistieke en politieke pioniers op het gebied van mediamanagement de macht overnemen. De boodschap en de haalbaarheid daarvan blijven vanzelfsprekend van een doorslaggevende factor, maar de verpakking is minstens zo belangrijk. Een bindend stemadvies van een vlogger met 500.000 abonnees heeft meer impact dan een keurig interview in Trouw met een Tweede Kamerlid dat allerlei voornemens debiteert. De macht verschuift. Niet per se de goede kant op. Maar ze verschuift. En meedoen zal uiteindelijk meer opleveren dan erop afgeven.