'Wat me wel opviel is dat Teeven wilde zeggen dat Demmink geen verdachte was'

Vergrepen prins Claus en prominente politici zich in de jaren tachtig aan jonge jongens? Over die vraag ging het onlangs in de Amsterdamse rechtbank. AD-journalist Koen Voskuil was erbij.

Tekst: Arthur Bijl

Koen, waar gaat deze zaak over?

‘In de jaren tachtig was er in Amsterdam een omvangrijk netwerk van kinderpooiers en jongensbordelen. Bart van Well was zo’n jongensprostitué. Op zijn veertiende liep hij van huis weg en kwam hij in dit pedonetwerk terecht. Hij is nu 43 en kampt nog steeds met een posttraumatische stressstoornis als gevolg van zijn verleden. Volgens hem trad de overheid helemaal niet op tegen jongensprostitutie. Daarom overweegt hij een schadeclaim in te dienen.’

Wat is er precies in de rechtbank besproken?

‘Bart van Well heeft een aantal mensen opgeroepen die op wat voor manier dan ook iets over dit pedonetwerk afweten, om voor de rechter een getuigenverhoor te doen. Daarmee wil Van Wells advocaat de juridische kansen van een eventuele schadeclaim aftasten.’

Een van de getuigen was Raphael Beth, een voormalig GGD-medewerker die in de jaren tachtig in Amsterdam werkte. Hij schetst een beeld van een Amsterdam waarin jongensprostitutie werd gedoogd. Klopt dat?

‘Amsterdam was in die tijd echt een walhalla voor pedoseksuelen. Er waren bordelen die openlijk adverteerden, en daar kwamen heel veel mensen op af, uit alle landen. Dat beeld komt niet alleen naar voren uit de verhoren van vorige week, maar ook uit gesprekken die ik zelf heb gevoerd met zowel pooiers als slachtoffers. Jongens vanaf een jaar of zestien, dat lieten politie en gemeente oogluikend toe. Als de prostitués echt te jong waren, dan werd zo’n jongen weleens meegenomen naar het politiebureau en hulpverlening ingeschakeld. Maar bij jongens van tussen de zestien en achttien gebeurde dat nauwelijks.’

Een andere jongensprostitué, Koos van Woudenberg, getuigde op jonge leeftijd te zijn misbruikt in een appartement in Amsterdam. Daar zou hij ook oud-minister Onno Ruding en prins Claus hebben gezien. Is dit de eerste keer dat de naam van Claus opduikt?

‘Ik volg de zaak al jaren op de voet, maar heb die naam nooit eerder in een rechtszaak gehoord. Ik wil er wel bij zeggen dat ik juist de verklaring van Koos van Woudenberg met de nodige scepsis heb aangehoord. Het viel me eigenlijk meteen al op dat bepaalde dingen die hij beweerde, niet kunnen kloppen. Zo claimde hij eind jaren zeventig als minderjarige prostitué in dat bewuste appartement te zijn misbruikt. Maar die flat is pas in 1995 gebouwd.’

Ook Fred Teeven werd gehoord als getuige. Waarom hij?

‘Eind jaren negentig startte het ministerie van Justitie een strafrechtelijk onderzoek naar het Amsterdamse pedonetwerk. Dat gebeurde in het diepste geheim, vanwege de mogelijke betrokkenheid van enkele topambtenaren van justitie bij dit kindermisbruik. Bij dit zogenaamde Rolodex-onderzoek was toenmalig officier van justitie Fred Teeven betrokken. Het leverde echter geen resultaten op. Mogelijk omdat de verdachten op het ministerie al heel snel op de hoogte waren van het onderzoek.’

Kwam er nog nieuwe informatie uit de getuigenis van Teeven?

‘Teeven bevestigde dat er moet zijn gelekt uit dat onderzoek. In zijn ogen waren er meer mensen geïnformeerd dan had gemoeten. Mede daarom was hij zeer ontstemd over de afloop. Wat me wel opviel is dat Teeven wilde zeggen dat Demmink geen verdachte was in het onderzoek. Toen de advocaat van Bart van Well echter vroeg of Demmink helemaal niet in het onderzoek voorkwam, beriep Teeven zich op zijn zwijgplicht. En die vraag was juist een politieke bananenschil, want destijds heeft Ivo Opstelten als minister van Justitie tegen de Tweede Kamer gezegd dat Demmink op geen enkele wijze voorkwam in het Rolodex-onderzoek.’

Denk je, afgaand op alle getuigenverhoren van afgelopen week, dat Bart van Well zijn schadeclaim zal doorzetten?

‘Zijn advocaat is zeker nog niet tevreden. Er moeten ook nog steeds mensen gehoord worden, waaronder een agent die was betrokken bij het Rolodex-onderzoek en natuurlijk ook Joris Demmink. Dus voorlopig kan die beslissing nog niet worden gemaakt.’