Streek van de week: de soap van het geheugentheater in Zwolle

Nieuwe Revu bericht vanaf deze plek wekelijks over belangwekkend nieuws uit de regio. Deze keer: hoe een gedroomd kunstwerk een geldverslindende nachtmerrie werd.

Een geheugentheater is zo'n complex concept dat zelfs de bedenker het niet kon uitleggen. Giulio Camillo, een kunstenaar uit Venetië, pende zijn ideeën voor het geheugentheater in 1544 neer in het werkje L'Idea del Theatro. Lees het maar eens. Als je het lukt er een touw aan vast te knopen, komt onze hoofdredacteur langs om je auto wassen. En je sportsokken. Op de hand. In zijn gebloemde mannenstring.

Gelukkig gaat landschapskunstenaar Ben Raaijman een uitdaging niet zomaar uit de weg. Hij wilde in Zwolle wel zo'n geheugentheater bouwen. In Stadshagen, een vinexwijk die volgens de gemeente een likje kunst goed kon gebruiken. De landschapskunstenaar wist al precies waar: het parkje vlakbij basisschool De Vlieger 2. Daar stond ooit een kasteel, dat had Ben gezien op een oude kaart. Met een tuin in de vorm van een ster. Geinig, dacht Ben. Ben vond dat het theater ook de vorm van een ster moest krijgen. In de muren zouden dan een stuk of 800 gravures komen. Kippenvel, natuurlijk.

Lees ook: Streek van de week: de vloek van een vrijstaat

Aangespoord door twee ton subsidie van de commissie beeldende kunst, knalde Ben fenomenaal uit de startblokken. In een poep en een zucht was het fundament gestort. Daarna struikelde Ben over zijn eigen benen. Al zegt hij zelf dat de gemeente hem pootje haakte. Want er was iets met een wijkboerderij en 'allerlei andere details' en de ambtenaren konden maar geen knoop doorhakken. Heul nie, zeiden ze op het stadhuis. Ben kampte met 'omstandigheden in de privésfeer' en reageerde niet op mailtjes en belletjes. Toen het licht na drie jaar soebatten eindelijk op groen ging, zat Ben zelf tot aan het strottenhoofd in de financiële derrie. Toch beloofde hij tot drie keer toe dat hij het kunstwerk echt, echt, écht zou afmaken. Hij zei zelfs wollah.

Weer drie jaar later was het geheugentheater nog steeds een illusie. Het college van b&w bitchslapte Ben daarom in z'n arty-farty smoeltje met een dwangsom van drie ton. En een ultimatum: drie maanden om dat kreng af te bouwen, anders wordt het dokken. Maar Ben zag het niet meer zitten. En de gemeente ook niet. Terwijl de naar kunst smachtende gezinnen van Stadshagen met lede ogen toekijken hoe gras en onkruid het stervormige fundament van hun Geheugentheater inpikken, kwam vorige week na tien jaar bekvechten en modder slingeren de genadeklap. De open wond in de vinexwijk wordt gewoon een speeltuintje en Ben moet 273.000 euro terugbetalen aan de gemeente.

De kunstenaar zelf heeft het vizier alweer vrolijk op de toekomst gericht. In Deventer, die andere Hanzestad aan de IJssel, bouwt hij voor 75.000 euro een doolhofachtige tuin van puin- en betonblokken. Dat doet hij op het terrein van paintballvereniging Anampa. Scheelt weer in de schilderkosten.

Tekst: Danny Koks