‘Gaat goed, hoor. Nou, niet eigenlijk’

Beste Mark Rutte,

Ik las dat er toch geen kabinet komt voor kerst. Het wordt januari. Op zijn vroegst. In Duitsland hadden drie partijen die nogal ver uit elkaar liggen (naar Nederland vertaald: GroenLinks, VVD en PvdA) aan een paar weken genoeg om met een ambitieus akkoord te komen. U wilde ‘winnen van de Duitsers’, zei u net daarvoor nog, maar in 2000 wist Luc De Vos het al, en zong zijn band Gorki: Duitsland Wint Altijd.

In Nederland duurt het dus veel en veel langer dan in Duitsland, terwijl hier vier partijen die al jaren samen regeren gewoon een doorstart maken, maar doen alsof ze als vier Founding Fathers een Onafhankelijkheidsverklaring moeten opstellen vanaf een leeg scherm.

Omdat volgens Mark Rutte nooit iets ligt aan Mark Rutte en omdat volgens Mark Rutte geen enkel politiek besluit ooit een politiek besluit is, had u uw eigen interpretatie van het tempo waarin de vier onderhandelaars kennelijk door stroop zwemmen: de onderhandelingen lopen helemaal nog niet lang, sterker, ze zijn eigenlijk pas net begonnen. Eerst staken de politieke partijen immers heel veel tijd in het beslissen wie nu met wie wil regeren. Soms denk ik dat u dat echt meent, als nota bene historicus, dat soort woordspelletjes met de geschiedenis. De echte reden dat het zo lang duurde voordat dezelfde vier partijen inhoudelijk onderhandelden, is immers gevat in de twee onvergetelijke woorden ‘functie elders’.

De man over wie dat ging, heeft inmiddels daadwerkelijk een functie elders, namelijk buiten de CDA-fractie, als eenmanspartij. Het was deze Omtzigt die een onorthodox voorstel deed om wat meer haast te maken: ‘Een optie voor de kabinetsformatie: dak eraf, onderhandelaars op water en brood. Dat deed het volk toen de kardinalen in 1271 geen paus konden kiezen. Het werkte heel erg goed.’

De Zwaluwenberg in Hilversum kennelijk niet, ondanks de nadrukkelijke vrijetijdskleding. Ondertussen worden allerlei zeer vergaande en belangrijke besluiten nu en de komende tijd dus genomen door een kabinet dat demissionair is, en daar zelf ook op wijst als het dat kabinet zelf uitkomt, zoals bij de aanvankelijke weigering om het akkoord na de klimaattop in Glasgow te ondertekenen. Gelukkig krijgen we er wel heel veel voor terug, heeft u al beloofd, in dat kabinet met meer ministers, namelijk ‘meer elan’. We boffen maar.

Deze week liet u tijdens het coronadebat een kop koffie vallen, waarop u zei, nog net hoorbaar in de microfoon: ‘O, godver... jeetje.’ Dat wordt twee weken extra de ChristenUnie masseren. Het werd gevolgd door een zeldzaam moment van zelfreflectie: ‘Sorry, dat is niet handig.’ Met als afsluiter Mark Rutte die tien jaar Mark Rutte samenvatte: ‘Gaat goed, hoor. Nou, niet eigenlijk.’